Zaterdagavond bij vrienden in Frankrijk bleek iedereen Fillon te gaan stemmen, van jong tot oud. Drie generaties van dezelfde familie zaten er. Opa had de hele avond niks gezegd en stil voor zich uit zitten staren, maar toen ik hem vroeg op wie hij zou stemmen, ging hij los:
“Fillon, wie anders? De enige serieuze kandidaat, de enige met een deugdelijk programma, de enige die zijn economisch plan behoorlijk had laten doorrekenen.”
“Maar grootvader, is dat dan geen sjoemelaar, die zowat een miljoen euro belastinggeld heeft verdonkeremaand via zijn vrouw en kinderen?”
“Ach, dat moet nog maar bewezen worden, bovendien doet ieder parlementslid dat.”
“Dat lijkt me al erg genoeg, moet daar niks aan gebeuren?”
“Het is een kwestie van mentaliteit, daar doe je weinig aan.”
Wat hier eigenlijk wordt gezegd: zo zijn onze manieren, als ik daar zelf zat, deed ik het ook.
“Dan zit je dus straks met een president die op grote schaal belastinggeld heeft verduisterd, dat vinden jullie wel okee?”
“Luister, hij is gewoon de enige die het aankan. En hij heeft niks illegaals gedaan.”
“Ik heb zijn vrouw in een interview horen zeggen dat ze nooit een vinger heeft uitgestoken voor haar man, behalve in de huishouding, en toch kreeg ze ruim negen ton uitbetaald om hem te helpen. Drie mille schoon per maand, twaalf jaar lang. Als dat legaal is, wat moet je hier dan eigenlijk doen om illegaal bezig te zijn?”
“Dat zeg je nou wel, maar er is al een rechter die hem heeft vrijgepleit.”
“Die was van dezelfde partij als Fillon en heeft alleen tegen een krant gezegd dat Fillon volgens hem onschuldig is. In Nederland of Duitsland had de man waarschijnlijk al lang in de bak gezeten.”
“Maar dit is Frankrijk.”
“Vinden jullie dat niet tragisch, een president die een uur in de wind ruikt naar schandaal? Met z’n pakken van 20 mille en z’n kasteel.”
“Tja, leuk is het niet, maar er is geen alternatief. Luister Alexandre, dit is de situatie: Macron is niks anders dan Hollande II, Le Pen en Mélenchon zijn veel te extreem en economisch een ramp, de socialist Hamon is een halve gare en heeft geen schijn van kans met minder dan 10 procent van de stemmen. Dus het wordt gewoon Fillon. Tweede ronde tegen Le Pen of Macron, kan hij niet verliezen.”
Iedereen was het eens en ging Fillon stemmen. Eén kleinzoon bleef stil en keek verdacht voor zich uit. Ik schatte hem op Mélenchon, of misschien wel Le Pen. Vragen had geen zin, dat ging hij niet zeggen met zijn vader en grootvader erbij. En hij zat te ver weg om het onopvallend te doen.
Een van de laatste redactionele commentaren die ik las, luidde: “Je voterai pour François Fillon même si je ne l’aime pas.” (‘Ik stem Fillon, zelfs al mag ik hem niet.’) De auteur legt uit dat de keus tussen de enige twee serieuze kandidaten, Fillon en Macron, een gok is, en dat je bij een gok nuchter alle waarschijnlijkheden moet afwegen, zonder je emoties te laten tellen.
Wat van doorslaggevend belang is voor het goed functioneren van een president, heb ik al eerder besproken: hij of zij moet ruim vertegenwoordigd zijn in het parlement. Dat is Fillon wel en Macron niet.
Als iemand me nu een pistool op m’n hoofd zou zetten, zou ik zeggen dat Fillon het wordt.
Foto: Right-wing Les Republicains (LR) party Francois Fillon (R) shakes hands with En Marche ! movement Emmanuel Macron (L) before a debate organised by the French private TV channel TF1, between five candidates for the French presidential election, on March 20, 2017 in Aubervilliers, outside Paris. AFP/Patrick Kovarik
