Velen maken zich zorgen over de populariteit van partijen als de PVV. Hans Maarten van den Brink schreef zijn zorgen van zich af in Koning Wilders. Vier vragen en een eindoordeel.
Volgens de achterflap gaat Koning Wilders over drie vragen: of de wereld van Geert Wilders echt bestaat, of deze wereld een sprookje is en wat deze fantasie zegt over Nederland. Uit deze vragen blijkt direct wat dit boek niet is: het is geen neutrale zoektocht naar de wereld van Geert Wilders of zijn aanhangers, maar een kritiek op alles waar de PVV voor staat. Dat blijkt immers uit de tweede en derde vraag. De wereld van Wilders zou sowieso een fantasie zijn. Dit boek is een kritiek op die fantasie.
Hans Maarten van den Brink is schrijver en journalist. Hij werd vooral bekend met zijn novelle Over het water waarmee hij allerlei prijzen won. Ooit werkte hij voor NRC Handelsblad en was hij hoofdredacteur van de VPRO. Hij was ook nog directeur van een centrum voor hedendaagse kunst en van het Mediafonds. De wereld is vaak voorspelbaar: in de werelden waar Van den Brink zich ophield kom je over het algemeen weinig PVV-fans tegen. In de taal van Wilders houdt Van den Brink zich immers al zijn hele leven bezig met ‘linkse hobby’s’.
Van den Brink bekritiseert het fenomeen post-truth politics, wat met Trump zijn intrede heeft gedaan. Deze feitenvrije politiek heeft tot grote irritatie van de auteur niets afgedaan aan de populariteit van de nieuwe Amerikaanse president. In de visie van Van den Brink is er bij politici als Wilders en Trump sprake van een fantasiewereld vol onwaarheden die lijkt op de Efteling. De fans van deze politici geloven die verzinsels allemaal klakkeloos, aldus de schrijver, die geen poging doet deze fans echt te begrijpen. Hij begrijpt ze dan ook echt niet, want PVV-aanhangers zijn regelmatig juist tegen allerlei Wilders-voorstellen. Tegelijk lijkt Van den Brink uit te sluiten dat de problemen waar Wilders over spreekt – al dan niet soms – echt bestaan.
Origineel wordt dit boek pas als Van den Brink de Nederlandse alt-right media de les leest. In zijn ogen zijn dat GeenStijl, Powned, De Dagelijkse Standaard en TPO. Aan TPO ergert Van den Brink zich het meest. Al die alternatieve media van tegenwoordig zijn in ieder geval géén goede journalistiek, weet hij. Vervolgens klaagt hij dat hij op Twitter wordt gezien als onderdeel van ‘de linkse kerk’ en standpunten krijgt aangewreven die de zijne niet zijn. Maar bij PVV-stemmers doet Van den Brink hetzelfde door te veronderstellen dat die het wel klakkeloos eens zullen zijn met alles wat Wilders zegt.
Kritiek op Wilders is uiterst gewenst aangezien het Nederlandse publieke debat tegenwoordig geheel om PVV-thema’s draait. Arjen Lubach deed dat op een zinvolle manier door de uitvoerbaarheid van Wilders’ voorstellen terecht te bekritiseren. UvA-promovenda Tamar de Waal heeft zinvolle kritiek op de manier waarop minderheden tegenwoordig worden aangesproken. Dit soort voorbeelden kunnen juist voor PVV-stemmers een slijpsteen voor de geest zijn. Veel twijfelende PVV-stemmers staan daar nog voor open ook, maar Van den Brink levert geen enkel nieuw, doordacht kritiekpunt.
Als u eens kritischer wilt kijken naar Wilders, is dit het laatste boek wat u nodig heeft. U kent al deze kritiekpunten namelijk al. Verspil uw tijd er niet mee en kijk Arjen Lubach nog eens terug of lees dit uitstekende interview met Tamar de Waal.
