Op 4 mei een herdenking houden voor vluchtelingen is jagen op publiciteit. Initiatiefnemer theoloog Rikko Voorberg wil stilstaan bij het leed van de vluchtelingen. De stilte is echter niet wat hij en de demonstranten zoeken. Zij willen juist aandacht.
Die krijgen ze nog steeds van de media. Laten journalisten toch eens het schreeuwende kaf van het zwijgende koren scheiden en niet van iedere provocatie een overdreven nieuwsfeit maken. Kun je fout zijn na de oorlog?
Een tegendemo op 4 mei. Je vraagt je af hoe een dergelijke actie tot stand komt. Iemand denkt hardop. Laten we op 4 mei, de dag dat de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de conflicten na 1945 worden herdacht, ook aandacht vragen voor de vluchtelingen van nu.
Een ander zou kunnen zeggen dat 20 juni misschien passender is. Deze dag is immers in 2000 door een resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in het leven geroepen om wereldwijde aandacht te vragen voor vluchtelingen van toen en nu. Maar zo’n dag levert natuurlijk minder publiciteit op omdat er heel veel activiteiten zijn voor vluchtelingen. Dan is er concurrentie. Dat kan niet de bedoeling zijn. Demonstreren is een vorm van oorlog voeren.
Met als doel aandacht te vragen voor je goede zaak is het daarom beter om feestdagen of dagen van herdenken en verdriet te gebruiken voor het speciale unieke doel waar je dag en nacht mee bezig bent.
Het eigen doel maakt andere doelen ondergeschikt. De one issue demonstrant. Compromisloos vechten.
Dat een aantal mensen een obsessie heeft met hun primaire goede doel is echter geen reden voor de media om buitenproportionele aandacht te schenken aan provocatieve acties. In feite zijn de organisatoren van activiteiten tegen zwarte piet, de gouden koets, foute teksten uit kinderboeken of bij schilderijen, Kerst en Pasen namelijk reclamemakers die een mechanisme gebruiken van exploitatie.
Zorg dat je een controversiële mening hebt of dat er op een shockerend moment wordt gedemonstreerd – al is het met 30 man – en journalisten storten zich als brandweerwagens op het vuurtje om dit groter en groter te maken. Omstreden acties zorgen voor media-aandacht.
Het toehappen maakt nieuws van iets dat geen nieuws is, maar slechts een verklaring van enkele naoorlogse ‘verzetshelden’. Dan is er zo veel gratis publiciteit. Daar gaat het om. Gratis en voor niets. Niet om 3000 kartonnen witte kruizen met 300 mensen in het wit op het Rembrandtplein in Amsterdam oprecht te laten treuren.
Actiebedenkers zijn zo beleggers in overname van aandacht. De aankondiging alleen al van een bedenkelijke actie laat het goede doelkoers stijgen en verdringt het andere aandeel van leed. Omdat de media provocaties te serieus nemen en zij te weinig doorvragen. Iedere gek zijn podium. Wie het hardste schreeuwt krijgt een een plek in krant of op TV.
In een land van 17 miljoen mensen met een traditie van dodenherdenking mag je een kritischer optreden verwachten bij aangekondigde demonstraties. Het ongemak van velen bij een tegenactie, die als onverschillig, onfatsoenlijk en onbegrijpelijk kan worden betiteld ten aanzien van het immense leed van Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog, vraagt om nader onderzoek van journalisten wanneer er weer een persbericht binnenkomt met een controversiële aankondiging.
De actie op 4 mei staat niet op zichzelf. De ontmanteling van de Westerse en Nederlandse identiteit neemt zo langzamerhand bedreigende vormen aan. Wanneer je Kerst en Pasen viert, Sint en Piet in huis haalt, met je vlaggetje naar de Gouden Koets zwaait, een schilderij uit de 17de eeuw bekijkt, een kinderboek in huis hebt, Oranje steunt bij voetballen en slachtoffers herdenkt op 4 mei dan ben je inmiddels fout na de oorlog. Zeker als je nog blank – wat tegenwoordig correct wit heet – bent.
De cruciale vraag is waarom er een continue aanval op de identiteit met feesten, herdenkingen en tradities mag plaatsvinden door kleine niches in de samenleving die zo niet alleen goede doelen kapen, maar ook een tweedeling creëren in de samenleving tussen ‘’integere’’ activisten die zich vaak als 2de of 3de graad slachtoffer neerzetten en zij die blijkbaar nazaten zijn van een meerderheid die fout is door geschiedenis, ras en etniciteit.
De nieuwe zelfverklaarde Joden zijn de migranten en vluchtelingen, de Neder-Turken, Marokkanen en de zwarten. De nieuwe Nazi’s en fascisten zijn de witte mensen met hun VOC-erfenis. Kan de discussie over identiteit en verleden opnieuw worden gevoerd? Met een realistische kijk op het verleden en de toekomst zonder het over- en onderbelichten van bepaalde aspecten?
Mag de sensatie-stekker uit het heilig verklaren van goede mensen die alleen oog hebben voor vermeend racisme en discriminatie en de zaak voor vluchtelingen en vrede. Waarbij zij kunnen rekenen op iedere arena om hun joelende onvrede te uiten.
En mogen misschien de spotlights iets meer op de gedeelde identiteit van het overgrote deel van Nederlanders met al hun tradities en eigenaardigheden, vreugde en verdriet in waarden en normen gegoten op basis van eeuwen geschiedenis?
Het omgaan met demonstranten tegen racisme en discriminatie en voor vluchtelingen en vrede is doorgeslagen naar een vrijbrief voor een ieder die wil schoppen en spugen naar het eigen land en gericht op de stillere anderen die niet alleen met de goede doelen van deze goede mensen bezig zijn.
Het omgaan met emoties en tradities in de samenleving betekent ook dat media oog moeten hebben voor het traditionele behoudende en niet alleen breed moeten uitpakken bij weer een omstreden kleinschalige demonstratie die een sponsachtige werking heeft op mensen omdat het blijkbaar eervol is voor het goede te strijden terwijl je als actievoerders figuurlijk over lijken en gevoelens van mensen heen rent.
Mensen hebben behoefte aan nieuws, ze hebben ook behoefte aan eerlijk evenwichtig nieuws waarbij een onderscheid is tussen trappen om te trappen en voortbrengen om te delen.
Soms is stilte het juiste antwoord en het niet opendoen het beste wanneer mensen alleen de heilige missie hebben om belletje te trekken voor aandacht. Stilte is nodig op dodenherdenking en soms is stilte ook het beste antwoord op provocaties.
