Deze twee weken mogen de Amsterdamse D66-leden bepalen wie de lijsttrekker wordt bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart volgend jaar. D66 organiseert drie debatten zodat de leden enig idee hebben op wie ze kunnen stemmen. Donderdagavond was de tweede in de Amsterdamse Balie.
Voor D66 zijn de Amsterdamse verkiezingen van volgend jaar belangrijk want sinds 2014 is de partij de grootste. Dat succes zou D66 graag continueren, maar het is maar de vraag of dat lukt. De lijsttrekker van 2014 – Jan Paternotte – is sinds kort Tweede Kamerlid en dus is de partij in Amsterdam onthoofd. Er zijn drie mogelijke opvolgers en ze hebben allemaal een probleem.
De eerste is gemeenteraadslid Dehlia Timman, een vlotte jonge vrouw die door niemand in de zaal serieus wordt genomen, zo lijkt het. Ze stond in 2014 laag op de lijst, is zeer onbekend, heeft geen eigen folders en krijgt geen enkele vraag uit het publiek. Ze moet er letterlijk om bedelen. In de zaal vragen sommigen zich af waarom ze zich überhaupt gekandideerd heeft.
De tweede is de nieuwe fractievoorzitter en horeca-ondernemer Reinier van Dantzig. Hij ziet er erg goed uit. Dat helpt als de zaal voor een groot deel uit homoseksuelen bestaat. Maar er is ook een nadeel: hij spreekt lang niet iedereen aan omdat hij nogal bekakt overkomt. De hele avond geeft hij geen moment de indruk ooit buiten de grachtengordel te zijn geweest, al weten aanwezigen te melden dat hij niet eens in het centrum woont.
De derde is wethouder Abdeluheb Choho, die zichzelf introduceert als Marokkaanse homoseksueel. Hij praat uiterst zelfverzekerd in begrijpelijke taal en laat zich nauwelijks onderbreken. Maar ook hij heeft een probleem: hij kwam niet zo lang geleden uit een onderzoek als de minst gewaardeerde en minst zichtbare wethouder van het huidige college. Zijn drie collega-wethouders van D66 steunen Van Dantzig, inclusief de halve raadsfractie. Zou de partijtop Choho echt als lijsttrekker willen, vraag je je af.
Dit debat in De Balie gaat over “de vrije, veilige en barmhartige stad”, lees: de multiculturele samenleving en privacy. Timman komt er nauwelijks aan te pas omdat Choho en Van Dantzig alle aandacht op zich weten te vestigen en soms opvallend verschillend uit de hoek komen. Alle geloofsartikelen van D66 komen aan bod. De eerste al in de eerste minuut: de omgang met homoseksuelen en dan in het bijzonder hand in hand over straat lopen en publiekelijk zoenen.
Van Dantzig denkt dat moslima’s vaak bang zijn om met een hoofddoek door de stad te lopen, net als dat homo’s minder vaak hand in hand lopen. Hij wil daarom dat aangifte doen tegen hate crimes makkelijker wordt. Hij wil een app. Van Dantzig vindt het ook heel erg dat Amsterdam geen gay capital meer is. Het is volgens hem belangrijk dat hetero’s voor homo’s opkomen. Hij wil gay-straight-alliances en wil dat de verdraagzamen samen tegen de onverdraagzamen gaan strijden. Die onverdraagzamen kunnen zich in het universum van Van Dantzig overal ophouden.
Choho weet dat het zoenen met je mannelijke partner op het Mercatorplein anders voelt dan op andere plekken in de stad. Hij vindt dat Van Dantzig dat miskent. Hij krijgt bijval van een homo uit de zaal die zich beledigend voelt door Van Dantzig. Die meldde dat er in het rijke Amsterdam Zuid evenveel intolerantie is als in het multiculturele Nieuw West. Hoe het nou precies zit, blijft in de lucht hangen. Inmiddels zijn alle kandidaten begonnen een ander geloofsartikel van D66 te bewieroken: de grondrechten. Moslims moeten tegen zoenende mannen kunnen. Dat moét. Daarmee is dit onderwerp ten einde.
Choho wil het hebben over de opkomst van het salafisme. Zeven van de 22 moskeeën in Amsterdam zijn door hen overgenomen en dus preken haatimams tegenwoordig tegen Amsterdamse jongeren. Dat is niet goed voor de vrijheid, denkt Choho. Van Dantzig vindt Choho’s uitspraken slecht want door de nadruk op salafisme vinden sommige moslims dat hun godsdienst wordt aangevallen. Het komt kennelijk niet in Van Dantzig op dat die moslims zich ook tegen salafisme zouden kunnen uitspreken. Van Dantzig wil dat religies voor elkaar gaan opkomen. Op de vraag wat er gedaan moet worden als religies dat niet uit zichzelf doen, komt geen antwoord. Van Dantzig benadrukt nog maar eens dat intolerantie géén religieus probleem is.
Dan is het tijd voor een rondje over de actualiteit. Wat vinden de kandidaten van politieagenten met een hoofddoek? Tijd voor de kandidaten om nog een geloofsartikel van D66 te bewieroken: diversiteit. Timman vindt het slecht dat moslima’s zich nu niet welkom voelen bij de politie. Diversiteit van het corps is belangrijk. Ze zegt letterlijk: “een hoofddoekje, misschien moeten we dat maar gewoon doen.” Van Dantzig vertelt dat het in Londen ook allemaal geen probleem is. Alleen Choho zegt dat de burger geen verschil mag ervaren tussen agenten die wel en geen hoofddoek dragen.
Dan volgt een discussie van een half uur over privacy, nog zo’n geloofsartikel van D66 waarbij iedereen de meningen wel kan raden. Aanwezigen merken tegen uw verslaggever op dat het niet duidelijk is of Van Dantzig of Choho gaat winnen. Dat klopt: hoewel Van Dantzig wat meer applaus krijgt dan Choho is het de vraag wat dit zegt: de meeste leden zijn niet aanwezig en de opkomst bij dit soort interne verkiezingen is vaak laag. Alles is dus mogelijk.
Maar dat Choho deze voor D66 stevige standpunten kan verwoorden in deze elitaire zaal, niet wordt uitgejouwd, af en toe applaus krijgt en geen buitenstaander maar wethouder is, laat zien dat PVV-achtige thema’s ook hier – of de grachtengordel het nou wil of niet – langzaam maar zeker op de agenda komen.
Dat gebeurt bij D66 tegenwoordig vaker.
