Als we kijken naar de criteria om de diagnose ’psychiatrische stoornis’ vast te stellen, lijkt het er sterk op dat de mensheid als geheel ernstig gestoord is geraakt. Behalve misschien enkele onbekende stammen in het Amazonewoud die nog geen contact hebben gehad met wat beschaving zou moeten heten.
De vijf belangrijkste criteria zijn: het toebrengen van leed aan zichzelf of aan anderen, zich niet kunnen aanpassen aan belangrijke normen, de eigen talenten en mogelijkheden worden niet ontwikkeld, het maatschappelijk en sociaal functioneren wordt belemmerd en de stoornis is niet van voorbijgaande aard.
De vernietiging van ons ecosysteem en de luchtvervuiling met onder andere ernstige gevolgen voor het klimaat is een voorbeeld van het eerste. De mensen zijn er grotendeels zelf verantwoordelijk voor en niet alleen wij en onze kinderen, maar vooral de toekomstige generaties zullen er de schadelijke gevolgen van moeten dragen. Een belangrijke rol voor een normaal en gezond sociaal leven is het opnemen van verantwoordelijkheid voor elkaar, alsook trouw in de relaties. Het enorm aantal echtscheidingen is een ander symptoom van de gestoordheid van de samenleving. Dat geldt ook voor de toenemende problemen in de ouderenzorg, waardoor veel te veel mensen hun laatste levensjaren in eenzaamheid moeten doorbrengen of zoals dit weekend in Ridderkerk in snikhete portacabins.
Dat veel kinderen in de wereld hun talenten en mogelijkheden niet kunnen ontwikkelen wegens het ontbreken van onderwijs of bij gebrek aan aangepast onderwijs is een voorbeeld van hoe van het derde criterium wordt afgeweken. Het is te gek voor woorden dat zoveel kinderen in de wereld in mensonwaardige omstandigheden moeten opgroeien en zich niet kunnen ontwikkelen, terwijl triljoenen worden besteed aan bewapening.
De multiculturele samenleving is een symptoom van het vierde criterium: onverenigbare culturen en zelfs een ten aanzien van de andere culturen zeer vijandige cultuur worden gedwongen samen te leven of, nog erger, ze worden in alle naïveteit uitgenodigd om deel uit te maken van een cultuur die zij haten en verafschuwen. Dit is het meest verdrongen symptoom omdat de angst om deze realiteit onder ogen te zien heel groot is.
Ten slotte lijkt het er niet op dat al deze gestoorde ontwikkelingen van voorbijgaande aard zijn. Het is al meer dan honderd jaren geleden begonnen en de stoornis verspreidt zich ondertussen over de gehele wereld.
Bovenstaande is echter niet het meest ernstige. Hoe zit het met de regeringsleiders die moeten waken over de geestelijke gezondheid van de bevolking en voor vrede en een rechtvaardige verdeling van de welvaart? De toenemende scheiding tussen arm en rijk, waardoor vijf procent van de wereldbevolking meer bezit dan al de rest samen, is een krankzinnige en onverantwoorde situatie. De manier waarop regeringsleiders en politici in het algemeen zich gedragen tegenover tegenstanders is alles behalve een voorbeeld van goed en normaal gedrag. Tijdens verkiezingsperiodes en de kabinetsformatie lijkt het alsof alle partijen, behalve enkele kleine christelijke partijen, het gevoel voor fatsoen verloren hebben. Het zijn hier weliswaar geen Amerikaanse toestanden, waar de smerigste vuilspuiterij niet wordt geschuwd, maar onze politici gedragen zich vaak als kinderen die elkaar niets gunnen. Wat het voorbeeldeffect hiervan is op de bevolking lijkt iedereen te ontgaan.
Het tragische is dat deze psychiatrische stoornis nauwelijks voor genezing vatbaar is. Dat komt vooral omdat de mensen er zich niet van bewust zijn of de symptomen worden verdrongen. Is er iemand die hen wijst op wat echt niet kan of wat echt gestoord is, dan worden alle batterijen in stelling gezet om die man de mond te snoeren. Dit laatste is zeer actueel: censuur van onwelgevallige boodschappen wordt, onder andere in Duitsland en in het Verenigd Koninkrijk, tot wet verklaard. Als Donald Trump een stok in het hoenderhok gooit, kakelen de andere westerse regeringsleiders er op los, hierin gevolgd door de staatsomroepen. Die laatsten weten geen raad met uitspraken die niet passen in hun stereotiepe wereldbeeld.
Hoe genezen van die stoornis? Het zal duidelijk zijn dat therapie vrijwel een hopeloze zaak is. We kunnen niet de gehele mensheid in een psychiatrische kliniek opsluiten, tenzij vanuit de kosmos de planeet Aarde als een plek voor gestoorden wordt uitgeroepen. Onder biologen geldt de opvatting dat de natuur op aarde er beter aan toe zou zijn zonder het menselijk ras.
Net zoals in de psychiatrie de patiënten met psychofarmaca worden verdoofd, lukt het nu vrij aardig om de bevolking verdoofd te houden in de vreet- en consumptiemaatschappij. Is dit de toekomst die we wensen voor de mensheid?
De oplossing zal wellicht uit onverwachte hoek komen. Zaterdag 27 mei zakte de temperatuur in drie kwartier tijd van 30 naar 20 graden, dank zij een verandering van windrichting. Misschien zullen plotseling honderden miljoenen mensen een Aha-erlebnis ervaren en kiezen voor een nieuwe levensstijl. Wie weet.
