Van de 7 miljard mensen op aarde, leiden 795.000 miljoen mensen honger of zijn ondervoed door een jodium- of ijzertekort. 3,1 miljoen kinderen sterven daardoor voor hun 5e jaar levensjaar. Op de Filippijnen waar het hoofdvoedsel rijst is, raken jaarlijks 500.000 kinderen blind door een gebrek aan vitamine A. 250.000 kinderen sterven daardoor wereldwijd.
Deze kinderen en velen anderen kunnen gered worden door gebruik te maken van gentechnologie. Dit zegt Hidde Boersma, microbioloog en wetenschapsjournalist, in zijn documentaire Well Fed. Boersma stelt voor om direct over te gaan tot het verbouwen van Golden Rice, waaraan een voorloper van het vitamine A gen is toegevoegd. De gen is afkomstig uit de maïsplant en eenmaal in het lichaam maakt het vitamine A aan. Daarmee laat Boersma zien dat deze nieuwe technologische ontwikkeling tot fantastische resultaten leidt. Maar grote organisaties zoals Oxam Novib, Hivos en Greenpeace die zeggen de honger in de wereld te bestrijden en het verbouwen van gezond en voldoende voedsel proclameren, zijn faliekant tegen gentechnologie.
Nout van der Vaart van Hivos: “Een simpele oplossing bestaat er niet voor hongerbestrijding. En gentech is niet alleen simpel maar ook slecht want het buit kleine boeren uit, het is slecht voor de landbouwgrond en ook voor de biodiversiteit.”
Op de site van Greenpeace staat: “Gewassen die op een natuurlijke manier zijn verbouwd, zijn gezond voor mens en milieu. Daarom voert Greenpeace campagne voor duurzame landbouw. Daarin is geen plaats voor giftige bestrijdingsmiddelen en genetische manipulatie, want de nadelen en risico’s daarvan zijn te groot.”
Het bizarre feit doet zich nu dus voor dat deze organisaties een oplossing om bijvoorbeeld al die ondervoede ten dode opgeschreven kinderen te redden, blokkeren. Ook een brief aan de VN, ondertekend door 100 Nobelprijswinnaars om vooral gebruik te maken van deze technologie, maakte geen indruk. Oxam Novib, Hivos en Greenpeace blijven zich met hand en tand verzetten verzetten.
Waarom verzetten zij zich? Dat wordt maar niet duidelijk gemaakt. Wat is er zo tof om kleine boertjes,’duurzaam en natuurlijk’ te moeten zien ploeteren, als hun kinderen geen vitamines binnenkrijgen? Wat is duurzaam? Het wordt niet uitgelegd op de Greenpeace-site. Wat zijn de nadelen van gentechnologie? Een toelichting ontbreekt. Hoezo leidt gentechnologie tot meer gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen? Juist niet (kom ik op terug). Maar, last but not least, waarom gentechnologie verwerpen als daarmee levens gered kunnen worden? Ook op deze laatste vraag blijft het antwoord uit.
Behalve dat deze organisaties hun argumenten slecht onderbouwen, deugen ze ook nog eens niet. Zo zou gentechnologie slecht zijn omdat gentechzaden in handen zijn van een monopolist Monsanto, die kleine boeren afknijpt. Het is inderdaad een feit dat Monsanto een machtige positie bekleed. Maar doe dáár dan wat aan. Zo levert de overheid in Bangladesh in plaats van Monsanto de zaden aan de boeren. En buiten dat: je zegt toch ook niet dat antibiotica maar uit de handel genomen moet worden omdat een farmaceutische grootleverancier van antibiotica woekerwinsten maakt? Het één heeft niets met het ander te maken.
Dat geldt ook voor het argument dat gentechnologie slecht is voor de landbouw en de biodiversiteit. Onzin. Want al sinds 12.000 jaar is de mens bezig om dier en plant te manipuleren voor eigen gebruik.
Dat begon toen in de Vruchtbare Halvemaanvallei in Jordanië, waar vrouwen in de eerste boerengemeenschappen selecteerden op de grootste tarwezaden. Van de 200.000 verschillende plantensoorten op de wereld gebruiken we maar 30 soorten zoals granen, aardappelen, peulvruchten en knollen. De wet van de grote getallen maakt duidelijk dat de biodiversiteit daardoor niet direct in het gedrang kan komen. Laat staan door gentechnologie, die minder functionerende lokale gewassen juist weer sterker kan maken, zodat ze wel kunnen overleven.
En verder doet de mens er alles aan om die 30 soorten zo goed mogelijk te benutten door steeds maar in te grijpen en te verfijnen, zoals we erin geslaagd zijn om uit de klapbes uit China de zoete kiwi te fabriceren. Van oudsher komt daar de zorg bij van geen last willen hebben van veelvraat door insecten en te voorkomen dat de grond uitgeput raakt. Landbouw bedrijven is per definitie kunstmatig. De suggestie dat vroeger de landbouw natuurlijk was of dat de landbouw weer natuurlijk zou kunnen worden is een sprookje. Laat staan dat gentechnologie hierin nu juist in de weg zou staan.
Wat ook niet waar is dat gentechnologie meer gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen tot gevolg zou hebben. Gentechnologie kan er juist voor zorgen dat gewassen met een extra gen uit zichzelf niet meer behandeld hoeven te worden met giftige bestrijdingsmiddelen. Het helpt juist mee het gebruik ervan te verminderen.
Gentechnologie is niet meer dan oude wijn in nieuwe zakken: de mens innoveert en grijpt sinds jaar en dag in op de natuur en de landbouw en gebruikt daar steeds weer nieuwe technieken voor. Gentechnologie is geen product, maar een procedé dat fantastische resultaten oplevert. Als je gentechnologie maar blijft zien als een ‘fout product’ in plaats van een procedé en alleen maar heilig blijft geloven in de gentechnologische zondeval na het paradijs, dan gooi je het kind (in dit geval 250.000 kinderen) weg met het badwater. En dat kan toch onmogelijk de bedoeling zijn.
