Wat ben ik blij dat mijn teksten op TPO staan. Het voelt ergens wel een beetje alsof ik een vieze verrader ben. Ossenaren moeten namelijk – volgens de alternative facts uit de populaire cultuur – niets van de protestantse marechaussees hebben. Vooral niet als ze van de Veluwe afkomstig zijn.
Haha, Oss was één van de eerst geïndustrialiseerde steden in de Nederlanden. Boven de rivieren teerde men immers nog schromeloos voort op de uitbuiting van de koloniën overzee. Daar tegenover kregen hele volksstammen te vreten door arbeid en nijverheid bij fabrieken in de vleesindustrie en tapijtnijverheid.
Oss was gedurende het Romeinse rijk al de vleeshoofdstad van Europa voordat de EU of de VoC- mentaliteit ook maar bestond. De varkensmarkt met al haar welriekende vruchten gaat millennia terug beste mensen.
Mijn opa, Jan Kolman, welke ik nooit gekend heb wegens overleden, kwam uit Nijverdal in Overijssel, aldaar was ook vroegtijdig nijverheid te bekennen, vooral in de textielindustrie. Toen de moffen hem tot dwangarbeid opriepen, is hij ergens ondergedoken geweest bij een boer.
Na de oorlog werd hij politieman in Oss. Hij mocht kiezen: “Of je gaat naar Amsterdam, of naar Oss. Criminologisch is het allebei een even grote boevenbende en een broeinest van ondeugd.”
Mijn opa moet gedacht hebben: “Hoe kan zo’n industriestadje in Brabant kwantitatief gelijk staan aan de criminaliteit in de hoofdstad?”
“In Oss heb je bendes, kampmannen en door de industrialisatie en haar tekortkomingen lieden die door periodieke werkloosheid het mes met heft en lemmet in eigen hand nemen.”
Van mijn vader hoor ik verhalen dat hij opgewacht werd wanneer er een café in Oss schoongeveegd geworden was. Hij werd – als potige Overijsselse jongen – opgewacht door lieden die hem nadien wel eens een lesje wilden leren. Maar in de jaren vijftig sloeg men nog zonder pardon terug. Moest wel. Met of zonder gummiknuppel. Respect moest men maatschappelijk verdienen en afdwingen.
Wat een contrast met mij. Ik heb de vrijheid om mijzelf te ontwikkelen en te doen wat ik leuk acht. Ik kan mijzelf dichter en levenskunstenaar noemen omdat mijn opa, die ik nooit in levende lijve gekend heb, instond voor een maatschappij gestoeld op orde en gezag.
Een orde die te grabbel is gegooid door journalisten die denken adverteerdersbeller te moeten zijn en theologen die denken activist te moeten zijn. Tegenwoordig is alles andersom: een militair is vredeswerker, een hoer is sekswerker, een politicus een landverrader en een muzikant een plaatjesdraaier.
Als ik ooit na mijn dood ten hemel mag varen , dan hoop ik aldaar een eeuwig jaren vijftig aan te treffen. Jukebox aan, mannen zijn mannen, vrouwen zijn vrouwen, iedereen doet wat hij moet doen vanuit zijn of haar natuur. In de jaren vijftig scheet men nog liever chronisch in de broek dan op een gender-neutrale WC.
