Vier mannen observeren een man die een last draagt. De eerste zegt dat het een zware last is, want die man loopt wat voorovergebogen. De tweede denkt dat het ijzer of lood is, want het is een klein pakje. De derde meent dat het goud is, want de last zit in een kostbare zak. De laatste zegt dat er diamant in de zak zit, want er lopen vijf bewakers mee met die man.
De vier mannen die observeren doen aan hypothesevorming, twijfel zet hen aan verder na te denken en zo komen ze steeds dichter bij de waarheid. Deze mannen hanteren de natuurwetenschappelijke methode. Het zijn rationale mensen die zich baseren op feiten.
Ondanks al hun juiste gevolgtrekkingen is het slechts de man die de last draagt die kan zeggen wat er precies in zit, hoeveel diamanten, in welke vormen ze geslepen zijn, hoe ze schitteren en in welke kleuren. Als deze man zijn kennis niet openbaart, komen we nooit achter de echte en volledige waarheid.
De meeste mensen zijn simpel van geest en geloven slechts in de wetenschappelijke methode, de rationaliteit en in hun eigen waarneming van de feiten. Zij weten niet dat ze de antwoorden op essentiële vragen op die manier nooit leren beter te doorgronden. Slechts wie luistert naar diegenen die de waarheid echt kennen, verwerft meer inzicht.
Wat zijn die essentiële vragen? Het gaat bijvoorbeeld over de zin van ons bestaan, waarom is er de wereld en de kosmos, wie of wat is er de oorzaak van, waarom is er de mens en welke verantwoordelijkheid heeft hij ten aanzien van datgene wat, buiten hem om, is?
De mensen met een simpele geest vinden dit soort vragen onzin. Zij houden het bij de rationaliteit en de economisch belangen. Zij vergissen zich pijnlijk. Ik wil dit met een paar voorbeelden aantonen.
Er zijn mensen, een niet gering aantal, die ervan overtuigd zijn dat de zin van het leven de onderwerping is aan God en wie zich niet onderwerpt moet worden gehaat, vervolgd en desnoods gedood. De manier waarop we de vraag naar de zin van het leven beantwoorden, bepaalt dus hoe gevaarlijk de wereld is.
Andere mensen, ook niet een gering aantal, vinden de zin van hun leven in zoveel mogelijk consumeren, zo rijk mogelijk worden en zoveel mogelijk genieten van wat de wereld te bieden heeft. Dat is mooi, maar het heeft wel geleid tot de ecologische catastrofe die in een stroomversnelling is geraakt en onafwendbaar is geworden. De manier waarop deze mensen de zin van hun leven bepalen, leidt niet alleen tot een ongelooflijk onrechtvaardige verdeling van de welvaart, maar ook tot een door de mensen veroorzaakte Apocalyps.
Joodse denkers en talmudexegeten zoeken al meer dan duizend jaar naar de antwoorden op bovengenoemde essentiële vragen. Dat heeft geleid tot de Kabbala, een joodse mystiek die zich onderscheidt van een christelijke mystiek doordat het geen vorm is van extase, maar een intellectueel en karaktervormend proces. Een anekdote kan dit verduidelijken: joodse kinderen die orthodox onderwijs volgen, worden nauwelijks opgeleid in de traditionele vakken. Zij leren vooral kritisch te lezen en talmudteksten te interpreteren. Elke letter, elk woord, het ontbreken van een woord, een schijnbaar nutteloze herhaling: dat alles kan een verborgen betekenis verbergen. Zo is de Kabbala ontstaan. Welnu, als deze leerlingen later naar de universiteit gaan, lopen ze hun achterstand in de traditionele vakken binnen een jaar in en precies zij presteren het best in de moeilijkste vakken zoals quantummechanica en kernfysica.
Een kernthema van de Kabbala is dat het de taak is van de mens de wereld te herstellen, want de opeenvolgende generaties en ook wij hebben grote fouten begaan. Door die fouten te herstellen lijkt de mens meer en meer op de Absolute. Dit vereist studie, het volgen van de geboden en het afstand doen van egocentrische behoeften. Hier ligt ook de basis van het antisemitisme. De joden worden in extreme wijze gehaat door diegenen die menen dat ze zich moeten onderwerpen. De joden zeggen namelijk dat de mens moet proberen te lijken op God, want hij is geschapen naar zijn beeld en gelijkenis. Zij worden ook gehaat door diegenen die ten koste van alles macht willen veroveren, want de joden zeggen dat onthechting aan de wereldse behoeften een voorwaarde is om de wereld te herstellen.
Als de volkeren in het Midden-Oosten zouden samenwerken met het joodse volk, wat helaas een onmogelijkheid is, dan zou het hele Midden-Oosten dezelfde economische, wetenschappelijke en culturele bloei en politieke vrijheid kennen als Israël. Als de wereldbevolking meer onthecht van het materiële zou leven, dan hebben we geen Verdrag van Parijs nodig om de planeet te herstellen.
De joodse mystiek biedt de diamanten die het leven op deze aarde draaglijk kunnen maken. De Kabbala is meer dan ooit noodzakelijk.
Fotobijschrift: A photograph supplied by the Israeli Government Press Office (GPO) on 15 September 2007 shows Israeli President Shimon Peres as he meets with singer, super star Madonna in the presidents Jerusalem residence. Madonna is in Israel on a Kaballa (mystic Judiasm) visit.
