De Duitse oud-Bondskanselier Helmut Kohl is vandaag op 87-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn partij, het CDU, bevestigd na berichtgeving van Bild. Hij gold als kanselier van de Duitse eenheid en leider van Europa. Tijdens zijn langdurige kanselierschap werden West- en Oost-Duitsland één land en was hij mede-initiatiefnemer van de euro.
Kohl was de langstregerende Duitse bondskanselier aller tijden. De christendemocraat leidde het land 16 jaar lang, nadat zijn sociaal-democratische voorganger Helmut Schmidt in 1982 had moeten aftreden.
Kohl werd 3 april 1930 in Ludwigshafen geboren als zoon van een rooms-katholieke ambtenaar. Al op 39-jarige leeftijd werd hij premier van de deelstaat Rijnland-Palts. Vier jaar later werd hij daarnaast voorzitter van de CDU. In 1976 werd Kohl voorzitter van de CDU/CSU-fractie in de Bondsdag tot aan zijn succesvolle machtsovername in 1982.
Kohl schrikte de samenleving niet op met grootse plannen, maar voerde voorzichtig wel sociaaleconomische hervormingen door om de overheidsuitgaven te beperken en het particulier initiatief te bevorderen. Anders dan zijn voorgangers, zag hij zich vooral als bondgenoot van de Verenigde Staten. Hij herinnerde er graag aan dat hij als halfverhongerde jongen na de Tweede Wereldoorlog Amerikaanse voedselpakketten kreeg.
Al snel hamerde hij op eenwording van West- en Oost-Duitsland, die toen nog gescheiden waren door een muur. “De wil tot eenheid van onze (Duitse) natie is op den duur sterker dan muur en prikkeldraad”, waarschuwde hij in Moskou al voor 1989. Uiteindelijk maakten de turbulente veranderingen in de Sovjet-Unie zelf samenvoeging mogelijk.
Na de Duitse hereniging in oktober 1990 had Kohl nog één groot doel: de eenwording van Europa. Hij was, samen met de Fransen, de grote motor achter de euro. De Europese Unie benoemde hem in 1998 tot Europees Ereburger.
Dat jaar probeerde Kohl herkozen te worden als bondskanselier, maar hij moest plaatsmaken voor sociaaldemocraat Gerhard Schröder. Toen in 1999 bleek dat de partij honderden miljoenen marken had verzameld op geheime Zwitserse rekeningen, moest hij het erevoorzitterschap van de CDU inleveren. Ook kwam aan het licht dat hij veel geld had aangenomen van tv-magnaat Leo Kirch. In 2001 pleegde zijn vrouw zelfmoord, omdat ze de pijn van een lichtallergie niet meer verdroeg.
Kohl hertrouwde met een 35 jaar jongere vrouw en het leek een troost dat zijn voormalige assistente Angela Merkel in 2005 bondskanselier werd. Hij raakte echter zeer teleurgesteld in haar, toen ze op de rem trapte bij de megaleningen aan het noodlijdende Griekenland. “Ze maakt mijn Europa kapot”, klaagde hij in 2011.
De zwaarlijvige Kohl kwakkelde toen al met zijn gezondheid. In 2008 was hij ten val gekomen en had hij hersenletsel opgelopen. Sindsdien zat hij in een rolstoel en sprak moeizaam.
(ANP)
