De ultieme festivalvoorstellingen vind je op locatie. Oerol, Zeeland Nazomerfestival, maar ook Holland Festival ontlenen meerwaarde aan bijzondere plekken als een snelwegtunnel of een gashouder. Met als hoogtepunt deze zomer een echt spookhuis!
Een enorme, 4 meter hoge kop van Lenin staat midden op het podium. Eromheen tientallen standbeelden van terracotta krijgers, klonen van de duizenden militairen die in het graf van de eerste Chinese keizer zijn gevonden. Drie skeletten op drie dode paarden maken het tableau van een nieuwe Russische opera compleet. Het past allemaal maar net in het Muziekgebouw aan ’t IJ, veel ruimte voor toeschouwers is er niet meer over.
Door deze visuele overdaad verwacht je heel wat van Dmitri Koerljandski’s muziek voor Octavia. Trepanation. In de terracotta beelden zit een heel koor verborgen dat melancholieke klanken zingt, elektronische beats en langgerekte akkoorden vormen het fundament van een opera die maar niet wil spetteren. Nero, Trotski zorgen voor afwisseling met solopartijen, maar het geheel is ongelooflijk statisch en saai. Een wereldpremière bij het Holland Festival bezoeken is altijd een risico, dat deze keer slecht afloopt. Dat de locatie niet bij de voorstelling past, wreekt zich hier. Alle megalomane onderdelen passen amper in het middelgrote Muziekgebouw aan ’t IJ. Deze voorstelling had gewoon in het Muziektheater gemoeten met zijn enorme podium, dat had de regisseur tot wat meer actie-reactie verleid.
Gelukkig gaat het ook regelmatig wel goed op het Holland Festival. Neem de Mariavespers van Monteverdi in de Gashouder van de Westergasfabriek. Grote monumentale ruimte die van zichzelf zoveel karakter heeft, dat je geen decor of replica’s van Lenin nodig hebt. Een koor maakt gebruik van de hele ruimte om zoveel mogelijk stereo effecten te krijgen. Solisten links, de dames rechts tussen het publiek, en veel meer. Door de donkere gashouder raak je als toeschouwer in een trance, zodat je zelfs niet merkt dat twee uur koorzang (zonder pauze) best wel lang is.
De Dutch National Opera houdt het simpel: Salome van Richard Strauss doen ze gewoon in eigen huis, het Muziektheater. Maar dan wel in de regie van Ivo van Hove en het Koninklijk Concertgebouworkest in de bak. Van Hove weet zangeres Malin Byström te verleiden tot de rol van haar leven. In een bijna tien minuten lange dans bewijst Byström niet alleen over een fenomenale stem, maar ook over charisma op het podium te beschikken. Eigenlijk zou je Salome een reguliere voorstelling van de Dutch National Opera kunnen noemen, maar met het beste orkest van Nederland in de orkestbak pakken ze speciaal uit. Bovendien was de voorstelling gratis te zien op een enorm scherm in Park Frankendael, een jaarlijks terugkerende traditie.
De beste locatie dit jaar was zonder concurrentie een spookhuis op het Mercatorplein. Phobiarama gaat over onze angsten, van joden, Arabieren, het milieu en de economie tot de Haagse politiek. Toeschouwers stappen in een klassiek spookhuiskarretje, waarna ze een tocht maken waar menig horrorfilmregisseur zijn petje voor afdoet.
Regisseur/kunstenaar Dries Verhoeven weet hoe hij onze paranoia tijdsgeest moet vangen, en schakelt tussen Geert Wilders-geluidsfragmenten, archief tv-beelden en live een paar bodybuilders, die dreigend met hun tattoo’s rondlopen. Tussendoor trekken ze ook nog berenkostuums en clownsoutfits aan. Of de bewoners van de Mercatorbuurt de artistieke variant van een spookhuis doorgrondden, valt niet vast te stellen. De voorstellingen waren razendsnel uitverkocht. Buurtbewoner Harry Maasbach is een kermisliefhebber, “dus ik regel wel een kaartje. Uitverkocht? Dat woord ken ik niet. Mijn buurman Moestafa neem ik ook mee, heeft die wat afleiding tijdens de ramadan…”
Foto: Willem Popelier
Titelfoto: Sanne Peper
