Vier dagen na het aannemen van de internet censuurwet (‘NetzDG’) vraagt Minister van Justitie Heiko Maas (SPD) maandag om ‘een nieuwe anti-discriminatiewet’, dit keer voor de digitale omgeving. In zijn nieuwe plan waarschuwt Maas voor de sociale gevolgen van digitale algoritmen – voor de filterfunctie van de programma’s die leiden tot ‘echo kamers’ – en pleit voor een ‘digitale Wet Gelijke Behandeling’, gebaseerd op de tien jaar oude Algemene Wet Gelijke Behandeling.
De minister van Justitie wil een ‘wettelijke controle om de werking, principes en gevolgen van algoritmen te kunnen beheersen’. Die taak zou kunnen worden overgenomen door een digitaal agentschap, aldus Maas.
Een algoritme (naar de naam van een Perzische wiskundige Al-Chwarizmi) is volgens de definitie ‘een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt’. Algoritmen op internet bepalen voor een deel wat gebruikers van sociale netwerken en zoekmachines te zien krijgen, zelflerende computerprogramma’s creëren zo zelf de inhoud. De minister:
“Transparantie in de algoritmen is de garantie om discriminatie en vooroordelen online te voorkomen en om zelfbeschikking veilig te stellen. (…) Algoritmen leiden menselijk gedrag in bepaalde banen, deze kunnen de autonomie en bewegingsvrijheid van individuen ernstig belemmeren. Voor de samenleving is deze ontwikkeling ‘zeer gevaarlijk’. Als de weergave van berichten en posts politiek gemanipuleerd kan worden onder het mom van technische neutraliteit, blijft de democratische zelfbeschikking achter.”
De Duitse bondskanselier Angela Merkel (CDU) riep afgelopen najaar internetbedrijven al op om hun algoritmen bekend te maken. Firma’s als Google en Facebook delen algemene informatie over de factoren die hun algoritmen beïnvloeden maar houden details achter vanwege bedrijfsgeheim.
Hoe en op grond waarvan SPD-politicus Heiko Maas de algoritmen wil gaan beheersen is nog niet bekend. Politieke weerstand tegen de censuurwet en de ‘digitale Wet Gelijke Behandeling’ is vooralsnog alleen vanuit de AfD te horen geweest.
