Meerdere jihadhangers die nu nog in Irak of Syrië zitten willen wel terugkomen naar Nederland, maar dat kunnen ze vaak niet. Dat zeggen advocaten van de strijders tegenover de NOS. Ze zouden bijvoorbeeld wel naar Nederland willen komen om aanwezig te zijn bij hun rechtszaak. Zo’n voornemen kan zelfs aanleiding zijn om een rechtszaak uit te stellen, zodat een verdachte niet bij verstek berecht hoeft te worden. Strijdgroepen als ISIS laten de mannen echter niet zo makkelijk gaan.
Terugkeren wordt op allerlei manieren bemoeilijkt. Advocaat André Seebregts wijst er op dat ze vaak hun paspoort hebben moeten inleveren om terugkeer naar Nederland te bemoeilijken. Ook riskeren ze wraakacties van ISIS wegens desertie. “Ik ben de afgelopen maanden vaak gebeld door familieleden van mensen die proberen terug te komen”, zegt Seebregts tegenover de NOS.
Nu ISIS uit bolwerk Mosul moet opgeven, wordt de situatie voor buitenlandse strijders steeds nijpender. Ook bij Kalifaat-‘hoofdstad’ Raqqa maken de tegenstanders vorderingen.
Een van de gevallen van strijders die zouden willen terugkeren is Marouane B. Deze Arnhemmer is een van de tien verdachten die in Rotterdam terecht staan. In een brief schrijft hij, voor het geval hij toch omkomt, alvast dat hij onschuldig is ‘omdat hij zijn leven heeft gegeven om anderen te beschermen’. Hij bevestigt nog ontkent dat de partij waarbij hij zich aansloot ISIS is.
Volgens de AIVD bevinden zich op dit moment nog 190 Nederlanders in het strijdgebied in Syrië of Irak. Premier Mark Rutte zorgde in 2015 voor enige opschudding door te verklaren at het beter zou zijn als jihadisten ‘daar’ sneuvelen dan weer terug naar huis komen. Volgens Rutte zou het grootste gedeelte van Nederland hem steunen in die opvatting.
De constatering van Mark Rutte is in ieder geval bij Frankrijk en de VS inmiddels strategie geworden. Omdat Franse troepen hun landgenoten niet zomaar zonder proces mogen doodschieten, zorgen speciale eenheden van de Franse strijdkrachten dat ze genoeg informatie over de locatie van Franse jihadi’s verzamelen. Het land maakt daarbij gebruik van drones en speciale afluisterapparatuur om militanten te lokaliseren. Uiteindelijk kunnen dan Iraakse troepen en artillerievuur de zo gelokaliseerde ‘doelen’ uitschakelen.
De Amerikaanse minister van defensie, James Mattis, verklaarde eenzelfde strategie aan te hangen. Volgens hem zijn de Verenigde Staten al van strategie veranderd, van het wegdrijven van strijders naar het omsingelen. “Onze strategie is nu vernietiging, buitenlandse strijders mogen niet terugkeren naar huis”.
Titelfoto: Een militair van een speciale Iraakse legereenheid houdt de vlag van ISIS op zijn kop in een op de terreurgroep veroverd deel van Mosul
