Hubertus Knabe is historicus, directeur van de ‘Gedenkstätte Berlin-Hohenschönhausen‘ (de voormalige Stasigevangenis en sinds 1995 een museum) en sprak naar aanleiding van de onrusten in Hamburg met de liberaal-conservatieve krant Tichy’s Einblick over links-extremisme en haar oorzaken.
Meneer Knabe, in uw museum kan men ervaren, welke misdaden links veertig jaar lang in Duitsland kon plegen. Hoe komt het dat hun ideologie vandaag de dag weer salonfähig is? Zich zelfs op straat kan uitleven, zoals nu in Hamburg?
“Aan het einde van de DDR dacht ik dat deze ideologie verdwenen was, maar dat blijkt niet het geval.”
Wat heeft daaraan bijgedragen?
“Dat heeft alles te maken met het feit dat de toenmalige staatspartij SED (Sozialistische Einheitspartei Deutschlands, red.) niet opgeheven is. Ze is alleen steeds van naam veranderend. Daarom is deze linkse ideologie – die zo verwoestend is geweest – nog altijd ingebed in een politieke organisatie waarin het kan voortleven. Daarbij komt dat er in West-Duitsland veel intellectuelen en opiniemakers waren en nog, die van mening zijn, dat het idee van communisme eigenlijk niet slecht is en dat het slechts aan een goede uitvoering heeft ontbroken.”
Elke centimeter in de oude Stasigevangenis is het schokkende bewijs dat dit systeem een misdaad was. Toch lijkt dit feit nog steeds niet te zijn aangekomen in het publieke bewustzijn.
“Dat ligt er absoluut ook aan dat degenen die deelnamen aan dit systeem van nature niet geïnteresseerd zijn om het achteraf te beoordelen als iets crimineel.”
Ook veel mensen die niet direct betrokken zijn geweest hebben daarmee nog moeite. Omdat de communistische ideologie tot op heden aanzienlijker aantrekkelijker is dan het nazisme, omdat het beweert uit naam van de menselijkheid te handelen.
“Met als gevolg dat vandaag de dag links opnieuw uit naam van het goede misdaden begaat. Vernielingen van spoorlijnen, het bedreigen van andersdenkenden met geweld – zelfs politieagenten staan op hun ‘rode vijandenlijst’. Zonder politieke of mediale verontwaardiging overigens. Er zijn media, politieke partijen en groepen die deze gewelddadige criminelen van begin af aan de ruimte hebben gegeven – voordat ze politiek werkzaam werden. Zonder die media zouden ze betekenisloos zijn geweest.”
Wie met deze geweldsplegers sympathiseert, of de krachten met ze bundelt, is er zelf een?
“Volgens henzelf niet. Ze zeggen: wij oefenen geen geweld uit, wij hebben daarmee niets te maken. Maar het is altijd hetzelfde schema: de politieke partij ‘Die Linke’ roept het protest uit, waarvan ze weten dat het ook gewelddadig zal zijn. Ze leggen daarmee quasi het fundament van waaruit ander geweld kan worden toegepast. Wanneer vreedzame demonstranten zich niet duidelijk van het geweld distantiëren, ontstaat voor allen het gevoel dat ze deel uitmaken van een gemeenschappelijk protest.”
Als ‘rechts’ tot zo’n geweldsorgie zou overgaan, zoals in Hamburg afgelopen dagen en nachten, dan zouden de reacties heel anders zijn geweest?
“De openlijke stigmatisering van links-extremistische misdrijven is aanzienlijk zwakker dan die van extreem-rechts, helaas. Dat heeft ertoe geleid dat extreem-links geweld in veel kringen toelaatbaar is.”
Heeft de ‘bestrijding van rechts’ die sinds enige tijd via politieke en media gevoerd wordt, ertoe bijgedragen dat het linkse geweld (in de schaduw daarvan) nu groot kon worden?
“De ongelijke behandeling van links en rechts geweld in vele media en door partijen zoals ‘die Linke’ of ‘der Grunen’ is het eigenlijke probleem. De vraag is hoe men dit veranderen kan. Om het linkse extreme geweld terug te dringen, moet men deze politiek isoleren, zodat er geen allianties meer mogelijk zijn. We moeten echter ook de ideologische principes, die populair zijn, kritisch bestuderen. Is het kapitalisme echt slecht? Is directe democratie eigenlijk een alternatief voor parlementaire democratie? Is geweld een nuttig middel om politiek doeleinden te bereiken?
“Wij bieden speciale seminars aan voor jongeren waarin zij zich al gauw realiseren dat je het kapitalisme niet uit de wereld kan bannen door politieauto’s in brand te steken. We vertellen ze dat in plaats daarvan kleine belastingbetalers moeten opdraaien voor het aanschaffen van nieuwe auto’s.”
En wie betaalt de linksradicalen?
“Er is hoofdzakelijk één gebied waarop de overheid politieke actie eist en dat is in de bestrijding van rechtsextremisme. Burgers moeten zich verenigen om rechtsextremisten te isoleren en hun argumenten in twijfel te trekken. Echter, er bereiken mij herhaaldelijk berichten dat de fondsen van het ministerie van Familiezaken ook vloeien naar groeperingen die met democratie niets te maken hebben, maar die zelf extremistisch georiënteerd zijn.”
Dus linksradicalen gebruiken de strijd tegen rechts om zichzelf te financieren?
“De voormalige minister van Familiezaken Kristina Schröder moest eerder uitleggen waarom zij geld gaf aan organisaties die zelf extremistisch zijn. Ze moest laten opnemen in een ‘extremisme clausule’ dat deze organisaties voortaan geen begunstigden meer konden zijn. Die clausule is door haar opvolgsters Manuela Schwesig echter weer buiten werking gesteld. Dat was geen verstandig besluit.”
Met welke gevolgen?
“Dat er nu ook groeperingen zijn die geld ontvangen maar die geen garantie willen geven geen geweld te gebruiken. Daardoor worden er mensen gesubsidieerd die niet voor een parlementaire democratie opkomen maar deze juist bestrijden.”
Dat is door de staat gefinancierde terreur.
“Dat zou ik niet willen beweren. Ik ken in ieder geval tot nu toe geen geval waarin een gewelddadige groep daadwerkelijk rechtstreeks geld kreeg voor hun acties.”
Maar groeperingen die van hun voorliefde voor geweld geen geheim maken, daartoe behoren ook veel jongeren. U biedt ze in uw museum een programma aan om ze bewust te maken van links geweld. Heeft dat zin?
“De jongeren vinden het heel interessant. Omdat ze anders nooit met het thema geconfronteerd worden. Het ontbreekt echter op scholen aan kritisch onderzoek naar het links-radicale gedachtegoed. Rechts-extremisme en nationaal-socialisme, ja, maar links-extremisme niet.”
Dat steeds gevaarlijker wordt?
“Op zijn minst baart het ons zorgen dat het laatste bericht van de geheime dienst laat zien dat de bereidheid tot geweld bij linksradicalen is toegenomen. Velen schrikken er ook niet meer voor terug om mensenlevens op het spel te zetten, bijvoorbeeld die van agenten.”
