De journalisten die met het CIDI op reis zijn door Israël staan deze middag in de verzengende hitte op een paar honderd meter van de grens met Gaza. De journalisten gaan er zelf geen kijkje nemen, terwijl ze een paar dagen later wel naar de Westbank gaan. Waarom het ene gebied wel en het andere niet wordt bezocht, wordt niet helemaal duidelijk. Het lijkt iets te maken te hebben met de veiligheid in Gaza, maar de Nederlandse overheid ziet beide gebieden als onveilig. Wel is de waarschuwing om naar Gaza te gaan veel scherper geformuleerd dan die voor de Westbank.
Een vraag waar deze reis geen antwoord op kan geven is wat de situatie in Gaza precies is. De spreker die speciaal voor ons naar deze plek is gekomen – Elliot Chodoff – benadrukt dat er volgens de VN geen sprake is van een humanitaire crisis in Gaza. Dat blijkt een dag later een betwistbaar standpunt, want dan horen we in de Knesset van parlementariër Yaakov Perry dat de humanitaire situatie in Gaza ronduit verschrikkelijk is. Duidelijk is dat in Gaza grote groepen mensen opeengepakt zitten in een zacht uitgedrukt niet erg feestelijke situatie.
Chodoff is politiek en militair analist en werkt aan de Universiteit van Haifa. Hij vocht in drie oorlogen en hielp ruim tien jaar geleden mee aan de ontruiming van Gaza. Hij verdedigt Israël met verve. We staan in de volle zon te turen naar dit gebied waar Hamas tegenwoordig de macht heeft. De afstand is groot genoeg om te zien waar de steden liggen, maar individuele gebouwen zien we met het blote oog niet. Chodoff zegt dat we kunnen zien dat Gaza niet is platgebombardeerd. Dat kunnen we van deze afstand juist helemaal niet zien, maar geen journalist spreekt hem tegen. Daar is hij het type niet voor.
En dan de foto’s. Grens met Gaza. #HipIsrael pic.twitter.com/vkbl3rtIFI
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) 3 juli 2017
Chodoff vertelt ons een verhaal over internationaal recht en hoe zich dat verhoudt tot de bezette gebieden, een term waar hij het niet mee eens is. Volgens Chodoff is er sprake van een grens als beide landen die erkennen. De frase “de grenzen van voor 1967” is volgens hem onzinnig want er bestonden ten tijde van de Zesdaagse Oorlog nog helemaal geen grenzen. De afgelopen decennia is er wel vrede gesloten met Egypte en Jordanië, dus daar zijn grenzen, maar die zijn er met Syrië en Libanon nog steeds niet.
Chodoff heeft een soortgelijke redenering over de bezette gebieden. Gaza is volgens hem van niemand. Ooit heeft Egypte de strook bezet gehouden, maar het gebied werd nooit geannexeerd en wordt ook nu niet door Egypte geclaimd. Het gebied is nooit van iemand afgenomen. De Westbank was ooit van Jordanië maar dat land wil het gebied niet terug. Het is van niemand en dus kan het juridisch ook niet bezet zijn. Anticiperen op het ontstaan van een niet-bestaande Palestijnse staat kan volgens Chodoff ook niet. Zijn verhaal komt een tikkeltje theoretisch over.
Eigenlijk valt Israël sowieso niets te verwijten want met de Palestijnen wordt netjes omgegaan, aldus Chodoff. Zo vertelt hij dat als een militair centrum in een ziekenhuis is gevestigd – zoals in Gaza het geval is – volgens de Geneefse conventie niet alleen dat ziekenhuis gebombardeerd mag worden, maar alle ziekenhuizen in dat gebied. Israël doet dat om humanitaire redenen echter niet. Het is volgens Chodoff ook beslist niet zo dat Gaza door Israël minder elektriciteit heeft dan voorheen. Fatah zit daarachter. Ook heeft Israël volgens Chodoff altijd vrede willen sluiten en de Palestijnen niet.
Op dit terrein staan twee betonnen keten die bedoeld zijn om te schuilen als er vanuit Gaza raketten worden afgevuurd. Dat gebeurt meerdere keren per week. Deze betonnen keten zijn maar enkele vierkante meters groot en stinken naar pis. Als er een aanval is moet je binnen vijftien seconden een schuilplek zoeken.
Deze dus. #HipIsrael pic.twitter.com/J8gfRP3jZj
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) 3 juli 2017
We gaan met de bus naar Sderot, een stad met ongeveer 24.000 inwoners, precies een kilometer van Gaza. Hier komen veel raketten neer. Alle huizen hebben een extra verstevigd deel om te schuilen. Ook hier geldt de regel van vijftien seconden.
Bij het politiebureau staan drie stellages met tientallen neergekomen raketten. Erg geavanceerd zien die er niet uit: ze lijken allemaal gemaakt van de palen van verkeersborden. Deze primitieve indruk komt nog duidelijker naar voren in vergelijking met de zogeheten Iron Dome die dit gebied tegen de raketten beschermt. Deze schiet 98 procent van de raketten uit de lucht. Raketten die op onbewoond gebied neerkomen worden niet uit de lucht geschoten. Het systeem voorspelt nauwkeurig waar de raket kan neerkomen zodat de juiste mensen worden gewaarschuwd. Daar is ook een app voor.
En meer. #HipIsrael pic.twitter.com/apR9NZ09BP
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) 3 juli 2017
Het belangrijkste probleem is dat dit schild duur is en maar een beperkt aantal raketten tegelijk aankan. In het Noorden van Israël is dat een probleem als terreurbeweging Hezbollah heel veel raketten tegelijk afvuurt.
Chodoff vindt het politiek incorrect om te zeggen, maar er komt volgens hem geen vrede door het verschil in politieke cultuur. Israël stelde zich met haar tweestatenoplossing altijd rationeel op, maar de Palestijnen deden dit volgens hem niet. Hij heeft een boek gelezen wat verklaart dat de mens geen rationeel wezen is. Waarom de Israëli’s als enigen wel rationeel zijn, vertelt hij er niet bij.
Dat boek van Chodoff is een aanrader: hier is namelijk iedereen irrationeel. Hamas kan raketten blijven schieten, maar veel schade richten ze inmiddels niet meer aan. In Sderot staat alles nog overeind. De raketten zijn een gewelddadig soort folklore geworden. Of de Israëli’s rationeler zijn, valt echter te betwijfelen. Chodoff meldt uitgebreid welke psychische hulp de bewoners van Sderot nodig hebben vanwege de constante dreiging van Hamas. De leek zou adviseren te verhuizen, want hoewel geen plek in Israël helemaal veilig is, is het aantal raketten op deze plek wel heel erg groot.
Maar in Sderot neemt het inwoneraantal toe.
Chris Aalberts ging begin juli met het CIDI naar Israël en de Westbank. Deze reis werd grotendeels betaald door het CIDI. U heeft kritiek op deze reis? Die is bij uw verslaggever al bekend. De hele serie vindt u hier.
