Eens in de zoveel tijd staan er in de media grote headlines dat Noord-Korea weer een rakettest heeft uitgevoerd. Vervolgens komen de experts aan het woord die claimen dat een nucleair doemscenario nu écht dichtbij is. Nadat het stof is neergedaald, valt er weer een oorverdovende stilte. Tot de volgende Noord-Koreaanse test.
Ondertussen hebben veel mensen van Noord-Korea een heel eng beeld gekregen. Niet onterecht. Het nieuws over Noord-Korea staat tenslotte bol van de excentrieke leiders die hun eigen bevolking onderdrukken en beschikking hebben over een arsenaal aan kernwapens. De angst dat de jonge, roekeloze Kim Jong-un op de rode knop drukt wordt vaak benadrukt. Maar is de kans dat dat gebeurd eigenlijk wel zo groot?
Vanwege de schijnbare onvoorspelbaarheid van Noord-Korea, nemen de Verenigde Staten het zekere voor het onzekere: Noord-Korea moet zo snel mogelijk het kernwapenprogramma weer opgeven. Pas dan kan er met het regime worden onderhandeld. Maar de gedachte achter deze strategie is verkeerd. Het gedrag van Noord-Korea is namelijk verre van gek en maar al te rationeel. De angst dat Noord-Korea een nucleaire holocaust zal ontketenen is ongegrond.
Lang heeft de internationale gemeenschap vastgehouden aan de voorspelling dat Noord-Korea, als zwak, geïsoleerd land, zou bezwijken onder binnen-of buitenlandse druk. Voornamelijk in de jaren 1990, na de val van de Sovjet-Unie, was Noord-Korea volgens velen geen lang leven meer beschoren. Zonder de economische steun van China en Rusland zou het regime vanzelf imploderen. Maar het Noord-Koreaanse regime viel niet. Zelfs niet toen eeuwig president Kim Il-sung in 1994 overleed en het regime haar eigen bevolking in de jaren erna slachtofferde met een hongersnood.
De reden dat Noord-Korea nog bestaat is omdat het regime door de jaren heen in staat is geweest om met kunde en uiterste precisie ingewikkelde beslissingen te nemen over binnenlandse en buitenlandse politiek. Noord-Korea is, in tegenstelling tot het beeld van velen, geen gekke en roekeloze vijand, maar eerder ijskoud en rationeel ten behoeve van hun eigen overleving. Het regime heeft alle externe en interne bedreigingen zo effectief mogelijk de kop ingedrukt.
De ontwikkeling van kernwapens hebben voor Noord-Korea enkel het doel om regime overleving en stabiliteit te garanderen. De Noord-Koreanen hebben gezien hoe het is afgelopen met Moammar Khadaffi en Saddam Hoessein, die beide hun nucleaire wapenprogramma opgaven in ruil voor onderhandelingen met het Westen. De recente uitspraken van CIA directeur Mike Pompeo, die hintte naar het Amerikaanse verlangen van regimeverandering in Noord-Korea, bevestigen voor de Noord-Koreanen dat hun gekozen beleid de juiste is. Met nucleaire wapens en de theoretische mogelijkheid om Amerikaans grondgebied te raken, heeft het regime de garantie dat zij niet militair zullen worden aangevallen.
Maar regime overleving is ook de reden waarom Noord-Korea nooit uit zichzelf zal aanvallen. Een aanval van Noord-Korea staat voor hen namelijk gelijk aan zelfmoord. In minder dan een dag kunnen de Amerikanen Pyongyang in as leggen. Binnen de internationale betrekkingen staat dit bekend als de nucleaire afschrikkingstheorie: Voordat een land een ander land met nucleaire capaciteiten aanvalt, zal het zich ook realiseren dat het risico bestaat dat zij deze kunnen terug verwachten.
Dat is ook de reden dat er geen vooruitgang lijkt te zitten in de ontwapening van Noord-Korea. Er kan namelijk geen vooruitgang meer worden geboekt. Noord-Korea zal nooit haar nucleaire wapens opgeven. Zeker niet als de Verenigde Staten dat eisen. Tegelijkertijd weigeren de Verenigde Staten ook maar een woord met het regime te wisselen, zolang het haar nucleaire wapens niet onmiddellijk opgeeft. Deze uitzichtloze impasse duurt al jaren voort.
De enige oplossing is te accepteren dat Noord-Korea nucleaire wapens heeft en van daaruit de dialoog met het regime aan te gaan. Onlangs werd een toenaderingspoging van Zuid-Korea door Noord-Korea afgewezen. Dat komt omdat denuclearisering nog steeds het doel van die onderhandelingen was. Het lijkt misschien paradoxaal, maar om de relatie met Noord-Korea te normaliseren zullen Zuid-Korea en de Verenigde Staten hun eis tot denuclearisering moeten laten vallen. Wellicht dat er dan nog een mogelijkheid is om de verdere ontwikkeling van het kernwapenprogramma te stoppen.
Op de laatste G20-top liet Putin aan president Moon van Zuid-Korea weten dat Noord-Korea een serieus probleem is, maar het belangrijk blijft dat het Noord-Koreaanse regime moet kunnen blijven functioneren. Putin heeft hierin gelijk. Want als de overleving van het Noord-Koreaanse regime in gevaar komt, zal het gekke dingen gaan doen. Net als Putin zouden de VS zich ook moeten realiseren dat regime change en denuclearisatie niet de oplossing zijn voor het doorbreken van de Koreaanse impasse. Wij zullen het niet leuk vinden, maar Kim Jong-un is here to stay. Zolang de Verenigde Staten geen toenadering zoeken, zullen dezelfde headlines over Noord-Korea nog vaak in het nieuws terugkeren.
