Kabinet kon Kamer niet eerder inlichten over tip gif-eieren 2016 vanwege strafrechtelijk onderzoek

Het kabinet kon de Tweede Kamer vorige week niet vertellen dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) al in november was getipt over het gebruik van fipronil op pluimveebedrijven. Er was toen al een strafrechtelijk onderzoek begonnen en de tip maakte deel uit van de voorbereiding van dat onderzoek, schrijven minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD) en staatssecretaris van Economische Zaken Martijn van Dam (PvdA) donderdag aan de Tweede Kamer.

“In het belang van het onderzoek” is er daarom niets over gezegd. De onthulling dat de NVWA al in november op fipronilgebruik was gewezen deed veel stof opwaaien. De Kamer vroeg het kabinet om opheldering omdat dat eerder de indruk wekte dat de NVWA er pas in de zomer van wist. In België is ook fipronil in eieren aangetroffen. De Belgische regering zei woensdag dat Nederland eerder aan de bel had moeten trekken.

‘Met de kennis van nu…’

De anonieme tip over het gebruik van de verboden stof om bloedluizen mee te bestrijden leidde niet tot verder onderzoek naar de risico’s, maar daar wordt donderdag van teruggekomen. “Met de kennis van nu over de omvang van het gebruik en de aanwezigheid van fipronil in eieren”, zou het bureau dat de risico’s beoordeelt anders hebben geoordeeld.

De vraag of er gevaar was voor de volksgezondheid is destijds voorgelegd aan het zogeheten Bureau Risicobeoordeling en Onderzoeksprogrammering (BuRo) van de NVWA. Uiteindelijk is geoordeeld dat er ‘geen acuut gevaar dreigde’ voor de volksgezondheid. BuRo stelt dat het nu geadviseerd zou hebben om ‘handhavingsacties te starten en niet alleen het traject van het strafrechtelijk onderzoek te volgen’.

NVWA wil beter controleren

De NVWA zag in november ook geen aanleiding om minister Schippers en staatssecretaris Van Dam te informeren over de tip. Het was namelijk niet bekend of het ging om incidenteel en kleinschalig gebruik of om gebruik op grote schaal, aldus de bewindslieden. Bovendien zou er geen aanleiding zijn geweest om te denken dat de fipronil in eieren of kippen terecht zou komen.

Fipronil staat niet op de lijst van stoffen waarop de NVWA geregeld controleert. Dat moet veranderen, denkt de NVWA inmiddels, mits de dienst dat extra werk aankan.