Al ruim twee weken domineert het nieuws rondom Trump en Noord-Korea de headlines. Telkens als men denkt dat de uitspraken niet veel dreigender kunnen worden, gooien Trump en Kim Jong-un er nog een schepje bovenop. Trump zou zijn bombastische uitspraken moeten minderen om de situatie te de-escaleren. Maar is dat wel zo? Of speelt Trump het spel juist slim?
Onder het beleid van Obama kon Noord-Korea gerust aan het nucleaire wapenprogramma werken. De aristocratische Obama leunde namelijk voornamelijk op multilaterale sancties tegen het regime. Het is geen geheim dat deze sancties door China niet werden uitgevoerd. Obama ging er vanuit dat Noord-Korea uiteindelijk zelf tot inkeer zou komen.
Trump heeft geweigerd deze afwachtende houding over te nemen. Sinds zijn aantreden heeft hij al meerdere keren laten zien dat hij niet schuwt de knuppel in het hoenderhok te gooien. Sommigen vergelijken Trump’s “fire and fury”-retoriek zelfs met de taal van de Noord-Koreanen zelf. Moeten we ons zorgen maken; gaat Trump een nucleaire oorlog ontketenen?
De huidige situatie met Noord-Korea toont gelijkenissen met de situatie met China eind jaren 1960. De ontwikkeling van de Chinese nucleaire wapens zorgden destijds ook voor grote kopzorgen bij de Verenigde Staten. Toentertijd was het ‘Rode China’ van Mao een soort Noord-Korea op steroïden.
De Verenigde Staten stonden voor de keuze om wat aan de nucleaire ambities van China te doen: diplomatieke druk, steun van een nationalistische Chinese invasie vanuit Taiwan, of zelfs het gericht bombarderen van de kernwapentestgebieden. Net als bij Obama, werd er uiteindelijk nauwelijks in gegrepen.
Toen president Nixon aan de macht kwam in 1969, koos hij voor een ander buitenland beleid. Nixon geloofde dat hij met bombastisch taalgebruik en schijnbaar irrationeel gedrag de leiders van vijandige communistische landen kon laten denken dat hij tot alles in staat was. Zo liet hij bommenwerpers langs de grens van de Sovjet-Unie vliegen, en dreigde hij atoombommen op Noord-Vietnam te gooien. Toch slaagde hij met zijn ‘madman theorie’ er uiteindelijk wel in om in 1972 de diplomatieke relaties met China te normaliseren.
De “fire and fury” uitspraken van Trump tonen in zekere zin gelijkenissen met Nixon. Trump schuwt niet om de Noord-Koreaanse oorlogsretoriek met gelijke munt terug te slaan.
Het accepteren van een nucleair Noord-Korea is slechts een kwestie van tijd. Trump weet dat denucleariseren op dit moment een illusie is. Maar het direct aanvaarden van een nucleair Noord-Korea zal worden gezien als een grote overwinning voor Kim Jong-un. Het is dus aan Trump gelegen om de druk zo hoog mogelijk op te voeren en Noord-Korea te laten denken dat hij tot alles in staat is. Met het uiteindelijke doel om Noord-Korea te dwingen plaats te nemen aan de onderhandelingstafel.
Getuige de recente reacties van het Noord-Koreaanse staatsbureau (‘Trump is onredelijk’ en ‘hij werkt onze gevechtsmacht flink op de zenuwen’) lijkt de onzekerheid bij de Noord-Koreanen al te zijn toegenomen. Het dreigement om Guam te beschieten werd dan ook weinig serieus genomen. Tekenend was de reactie van Trump, waarin hij Noord-Korea uitdaagde dat bij zo’n aanval het regime van de aardbodem zal worden gevaagd.
In april 2016 zei Trump dat hij als president een onvoorspelbaar buitenlandbeleid zou voeren. Gezien de verbazing over zijn Noord-Korea uitspraken, zijn velen dat blijkbaar alweer vergeten. Zijn beleid is waarschijnlijk meer omvattend dan aanvankelijk wordt gedacht. Trump lijkt misschien geschift, maar dat is precies de bedoeling.
