Wanneer Thomas Heerma van Voss over popmuziek schrijft bedoelt hij eigenlijk zíjn vorm van popmuziek. In Plaatsvervangers is de Amsterdamse romanschrijver geobsedeerd door zijn favoriete artiesten en tegelijk uiterst openhartig over zijn eigen leven in samenhang met de muziek.
Zijn streven is duidelijk: “Ik heb geen maatschappelijke boodschap of missie, wellicht niet eens een educatief oogpunt, ik wil alleen de onrust in mijn hoofd verdrijven, alles op een rijtje krijgen om het de zweem van een functie te geven.”
Volgens de achterflap schrijft Heerma van Voss over muzikanten die iets kunnen wat hij niet kan. Over rappers die overal lak aan hebben. Hij schaamt zich er bijna voor. Dan is hij nog de puber die veilig achter zijn pc zit in zijn jongenskamer in Amsterdam Oud-Zuid. Op de omslag een grammofoonplaat met ezelsoortje.
Heerma van Voss is niet alleen idolaat maar ook in staat om op journalistieke wijze muziek te duiden en in een context te plaatsen. Bijna je reinste gonzoverslaggeving. Je komt het nauwelijks meer tegen in de Nederlandse media. Een van de beste stukken in deze bundel met zes omvangrijke verhalen, is zijn eerbetoon van vijftig pagina’s over de omstreden hiphopartiest Tim Dog. Een fascinerende figuur waarover Heerma van Voss bevlogen en net zo fascinerend schrijft. Een ander hoogtepunt is zijn avontuur in New Orleans op bezoek bij de vergeten rapper Master P.
De schrijver gaat persoonlijke teleurstellingen niet uit de weg wanneer hij merkt dat artistieke verrassingen bij de door hem bewonderde muzikant op gegeven moment uitblijven. Bijvoorbeeld wanneer hij gaandeweg zijn interesse verliest in de Britse zanger Damon Albarn en diens talrijke muziekprojecten. “Wanneer kwam er eindelijk weer een twist die ik niet had zien aankomen of meteen kon begrijpen?”
Plaatsvervangers handelt zoals gezegd over popmuziek en Heerma van Voss zelf. “Ik bevind me in een ruimte waarvan ik geen idee heb hoe ik er ben beland en ik tast anderen af om te achterhalen wat ze denken, om tevergeefs te voorkomen dat ze me vergeten.” Dat de schrijver zich oprecht en kwetsbaar opstelt, versterkt de kracht en klasse van deze autobiografische verhalen. Of ze nu over hiphop gaan, filmcomponist Hans Zimmer, of over zijn voormalige website Hiphopleeft. “Er zijn mensen die muziek vooral beschouwen als vorm van vermaak. Voor mij draaide mijn bestaan erom. Ik vormde mijn identiteit aan de hand van klanken die uit mijn cd-speler kwamen.”
Thomas Heerma van Voss – Plaatsvervangers (Thomas Rap/De Bezige Bij 2017)
