Wat we hebben bereikt op wetenschappelijk, technologisch en cultureel gebied is een voortzetting van wat onze voorouders hebben gerealiseerd. Wie radicaal breekt met het verleden en geen respect heeft voor wat de voorouders ons hebben meegegeven, raakt in een impasse. Een voorbeeld hiervan is het communisme. In Rusland werden de representanten van het Tsarendom, ooit het ‘derde Rome’ genoemd, uitgeroeid of monddood gemaakt. De religie werd verboden. Uiteindelijk bleef een leegte over en de Sovjet-Unie viel uiteen.
Europa gaat dezelfde weg op, maar ditmaal op sluikse wijze. Het verleden wordt op alle mogelijke manieren zwart gemaakt. Het lijkt alsof een amalgaam van slavenhandel, kolonialisme, racisme en discriminatie het keurmerk is van de Europese beschaving. De religie is eveneens hopeloos belachelijk gemaakt. Wat overblijft is een Europese Unie waar gebakkeleid wordt over vluchtelingenquota en de veiligheidsnormen voor liftkooien.
Gelukkig is er een land aan de grenzen van Europa waar de leider de breuk met het verleden wil herstellen en de religie een centrale plaats geeft. President Erdogan is de man die de Turken hun trots teruggeeft en de basis legt voor een nieuw Ottomaans Rijk. In die zin kan hij een lichtend voorbeeld zijn voor ons, Europeanen.
Waarom dat respect voor het verleden? In het Frans gaat het over ‘reconnaissance‘. Dit begrip heeft twee betekenissen: dankbaarheid voor de gift en erkenning van de gever. We moeten bewust zijn van ons verleden en het koesteren uit respect. In de psychoanalyse is het onbewuste de zetel van alle verleden ervaringen. Dit onbewuste is de krachtbron van het ego. Jung had het zelfs over het collectieve onbewuste. Als ons bewuste Ik een evenwicht vindt met de onbewuste krachten zijn we psychisch gezond.
De religie gaat nog een stap verder. Religie kan worden gedefinieerd als herinnering of als geheugen. Levinas heeft het over het ‘onheuglijke’: datgene wat niet meer herinnerd kan worden, maar overgeleverd wordt. Het Scheppingsverhaal staat hier centraal. De wereld en ons bestaan is een gift van God. Religie is niets anders dan een oproep tot dankbaarheid en erkenning. Dit vertaalt zich in respect voor de Schepping en voor het leven van de Ander. We zitten hier bij de essentie van de joods-christelijke kern van de Europese beschaving.
Erdogan heeft daarom volkomen gelijk om zijn land te islamiseren. De Gülen-beweging ziet hij als een gevaar omdat Gülen de islamitische waarden afzwakt door zijn pogingen om met Westerse ideeën een compromis te sluiten. Al diegenen die westerse waarden omarmen in onderwijs en andere overheidsdiensten kregen ontslag. Zij vormen een gevaar voor de islamitische beschaving. Erdogan redt zijn volk.
Wat betekent dit voor Europa? In welke zin is Erdogan voor ons een lichtend voorbeeld? Hoe kan dit rijmen met mijn pleidooi voor een moslimvrij Europa? Mijn boek Een moslimvrij Europa voor wereldvrede bevat geen kritiek op de islam. Er is in dit boek geen zweem van racisme of discriminatie te bespeuren. Ik constateer echter dat de islam onverenigbaar is met de Europese beschaving, althans voor wie respect heeft voor onze normen en waarden. Onze beschaving is joods-christelijk.
De toekomst van Europa hangt samen met de vorming van een sterk Ottomaans rijk. De Europese moslims zullen bij dit laatste een onmisbare rol spelen, mits zij massaal terugkeren naar de landen van herkomst. Dan zullen in tijden van grote spanningen de conflicten tussen Europeanen en moslims voorkomen kunnen worden. Uiteindelijk zal Europa samen met het Ottomaanse Rijk een alliantie vormen die de wereldvrede tot stand zal brengen.
De toekomst van Europa ligt in handen van Europeanen die hun verleden niet verloochenen. Daarom pleit ik voor een Réveil van onze joods-christelijke waarden. We hebben krachtige burgers nodig die de moed hebben de christelijke symbolen, zoals de bijbel en het kruisbeeld, in al onze openbare ruimte een centrale plaats te geven. De leerlingen van openbare en christelijke scholen moeten allen een bijbel krijgen, als leerboek voor hun lessen morele opvoeding. In synagogen en kerken moeten wekelijks lezingen worden georganiseerd waar bijbelse teksten worden uitgelegd in het licht van hedendaagse gebeurtenissen.
Dit is geen pleidooi voor bekering, maar een concreet voorstel om de wijsheid terug in plek te geven in onze beschaving. Zonder de wijsheid van het verleden, hebben we geen toekomst.
