Vrijdag kan iedereen die dat wil afscheid nemen van Eberhard van der Laan. Daarna wordt hij in besloten kring begraven. Lodewijk Asscher nam afscheid op Facebook. Iedereen vond zijn geschreven woorden prachtig, maar wat mij vooral opviel, was de allerlaatste quote van Asschers stuk. Eberhard zou als afscheid gezegd hebben: “Laat ik het persoonlijker maken. Wil je zorgen dat mijn kinderen als ze 18 zijn gewoon PvdA stemmen? Dag jochie.”
Alsof dat hetgeen was waar Van der Laan zich in zijn laatste ogenblikken druk over maakte: De Partij! Maar ja, met de gemeenteraadsverkiezingen op komst is het natuurlijk slim om daarmee een In Memoriam af te sluiten. Zéker fijn voor de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen. De PvdA zal er wel bij varen.
Maar wat waren nu de kwesties waar Van der Laan zich écht druk over maakte (behalve dan ‘zorg goed voor onze stad en voor elkaar’)? De term ‘PvdA’ komt in ieder geval niet in zijn afscheidsbrief voor, dus De Partij zal wel het laatste geweest zijn, waaraan hij dacht.
Wat waren Eberhards grote zorgen voor Nederland en voor de mensheid? Wie stervende is, hoeft zich niet meer druk te maken over wereldse zaken als de vraag of iets wel ‘politiek correct’ is of ‘schadelijk voor het imago’. Wie terminaal is, heeft een helikopterview op het bestaan. Wat was de helikopterview van Van der Laan? We zullen het nooit weten.
Dat was bij de dood van Wubbo Ockels in 2014 wel anders. Niemand die hém woorden in de mond kon leggen. Vanaf zijn sterfbed waarschuwde hij in een laatste brief de mensheid. Het ging niet om hem, maar om de ondergang van de planeet:
”Onze aarde heeft kanker. Ik heb ook kanker. En de meeste mensen met kanker gaan dood. Nou ja, uiteindelijk gaat iedereen dood. Maar er zijn genoeg mensen om de mensheid eeuwig op aarde te laten overleven. (…) En als je echt van iets houdt, wil je het niet kwijtraken. Mijn vrouw wil mij niet kwijt. Ze wil er alles aan doen om mij te laten leven. Dat is de liefde en de houding die de mensheid tegenover de aarde moet hebben.”
Oprecht en raak. In your face, recht vanuit het hart.
Jammer dat Eberhard dat niet gedaan heeft. Het zou voor de burgemeester een uitgelezen kans zijn geweest om het volk, verblind door liefde en adoratie voor hem, een geest-zuiverende spiegel voor te houden. Bijvoorbeeld door simpele vragen te stellen. Waarom gaat niemand naar het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis om daar aan willekeurige terminale patiënten urenlange hommages te brengen? Waarom krijgt de zieke overbuurvouw, haar laatste dagen slijtende, niemand op bezoek?
Of hij had het volk duidelijk kunnen maken dat er meer belangrijke, pregnante en urgente issues gaande zijn dan een sympathieke BN’er die op sterven ligt. Zeker nu het ernaar uitziet dat de dreigende tijden – voor immigratie, EU en identiteit – nog een poos zullen voortduren.
Want: empathie is mooi, maar zet het volk geregeld op het verkeerde been. Immers, enkele dagen later klapten en juichten Amsterdammers minutenlang voor de eerste kopers van de nieuwe iPhone X bij de Apple Store. Nog even en we staan in de rij te klappen voor Gordons chauffeur die nierstenen heeft.
Eigenlijk is iedere BN’er die er in het publieke debat toe doet en weet dat hij terminaal is, moreel verplicht om een laatste brief aan de mensheid te schrijven, een erfenis achter te laten.
Wat zou het mooi geweest zijn wanneer Van der Laan de mensen bijvoorbeeld had aangespoord tot actievoeren tegen geweld en armoede en hen had aangemoedigd lid te worden van een politieke partij, maakt niet uit welke. Laat het volk zijn energie besteden aan datgene wat er écht toe doet. Dát is oprechte betrokkenheid, verbinding en empathie.
Jammer dat Eberhard die klus niet meer heeft kunnen klaren.
