Wanneer zal de dood van Osama Bin Laden worden gewroken? Wanneer volgt de vergelding voor de martelaren die gesneuveld zijn in de strijd tegen de internationale coalitie? Wie zal wraak nemen voor alle bloedverwanten van de strijders van Al Qaida en ISIS, die gestorven zijn tijdens de bombardementen? Zal Hamza Bin Laden, de zoon van Osama, die taak op zich nemen en alle strijders verenigen?
Dit zijn vragen die islamisten zich hoogstwaarschijnlijk stellen. Al Qaida is enigszins op de achtergrond geraakt door de bittere strijd van ISIS. Deze laatste groepering trok de afgelopen jaren alle aandacht van de media. Het uitroepen van het Kalifaat en de gruwelijkheden die daarop volgden, deden ons vrezen dat het islamitisch terrorisme een bolwerk creëerde van waaruit de westerse beschaving ondermijnd zou worden.
Het grote verschil tussen Al Qaida en ISIS is dat deze laatste een korte termijn planning heeft en de eerste een strategie heeft voor de langere termijn. Bij die korte termijn planning passen de gruwelijkheden en de wraak die zij willen nemen toen meer en meer terrein verloren ging. Door hun ongeduld hebben ze een strijd aangegaan die ze onmogelijk konden winnen. Als zowel Rusland als de Verenigde Staten het gevecht aangaan, dan is de overmacht immens.
Al Qaida is een rijpere beweging die veerkrachtig blijft. In Syrië zouden zij de grootste rebellengroep vormen. Via sociale media beïnvloeden zij op zeer gerichte wijze de juiste doelgroepen.
Nu lijkt ISIS verslagen, maar dat is slechts schijn. Zowel Al Qaida als ISIS hebben ondertussen afdelingen opgebouwd in tachtig landen. Volgens Bruce Hoffman, een Amerikaans expert op het gebied van terrorisme die al veertig jaar zich in dit onderwerp verdiept, volgen de terroristen in deze tijd twee strategieën. De eerste is die van de ’lone wolves’. Zo zouden in het Verenigd Koninkrijk 20.000 potentiële lone wolves zijn. De tweede strategie is het geduldig en langzaam voorbereiden van een terroristische aanslag, die een enorme impact moet hebben. Bij die voorbereiding wordt een netwerk opgebouwd om zo gecoördineerd mogelijk te kunnen handelen bij de aanslag, alsook om de financiële middelen te werven, terroristen te trainen en ter plekke alles zo zorgvuldig mogelijk te gaan observeren.
Om terroristische aanslagen van Lone Wolves te voorkomen is een alomtegenwoordige veiligheidsdienst nodig met talloze informanten. Zoiets als de Stasi destijds in Oost-Duitsland. Niemand zit hier op te wachten. Hoeveel geld is men bereid beschikbaar te stellen voor het contraterrorisme? Hoe lang zal die strijd nog duren?
De tweede strategie is eveneens zeer moeilijk tegen te gaan. Volgens Hoffman heeft Al Qaida zich nu een tijdje stil gehouden, totdat de aandacht voor terrorismedreiging zal verslappen. Dan zullen ze toeslaan met een daad die nu al tot in de puntjes wordt voorbereid en waar ze alle nodige tijd voor hebben genomen om tot in de details de terroristische aanslag te plannen. Mind your step, Holland, straks vliegt het hele Rijksmuseum in de lucht.
Sommigen hopen dat het uiteindelijk vanzelf zal overgaan. Hierbij verwijzen ze naar de Rote Armee Fraction of de Rode Brigade die in de jaren zeventig van de vorige eeuw aanslagen pleegden. Dat was van redelijk korte duur. Al Qaida echter is al meer dan vijftien jaar actief en dank zij de sociale media kunnen ze voortdurend nieuwe leden of sympathisanten werven. Er zijn terroristische groeperingen, zoals Hezbollah, die militair sterker zijn dan de lokale legers. Hezbollah is trouwens nu min of meer de baas in Libanon en neemt deel aan de regering.
Het Westen valt voortdurend in de valstrik die de terroristen leggen. Ze weten dat zij ons militair niet kunnen overwinnen. Ze trekken zich terug of houden zich even koest. De coalitietroepen juichen te vroeg en claimen de overwinning. Kort daarna, duiken de terroristen elders op.
De belangrijkste vraag is of islamitische terroristen ooit in het bezit zullen komen van massavernietigingswapens. Dit kunnen biologische, chemische of nucleaire wapens zijn. We moeten ons daarover niet al te veel illusies maken. Het is bekend dat Al Qaida al vóór 9/11 ernaar streefde dergelijke wapens te bemachtigen of om er kennis over op te doen. In 2013 werden in Turkije terroristen aangehouden die in het bezit waren van sarin gas, een van de gevaarlijkste zenuwgassen; een paar weken later werd in Bagdad mosterdgas ontdekt. In beide gevallen gaat het om stoffen die bij een terroristisch aanslag verschrikkelijke gevolgen kunnen hebben. Volgens een studie van de Rand Corporation waren in de jaren zestig en zeventig de terroristen voornamelijk leraars en medici. Nu zijn er ook veel ingenieurs en andere wetenschappers lid van Al Qaida, waarvan sommigen experts zijn in hun vakgebied.
Wat is hier tegen te doen? Wordt de terrorismedreiging een deel van de normale manier van leven? Het is duidelijk dat op veel terreinen tegelijkertijd actie ondernomen moet worden. Ook moet het voorkomen en de aanpak van terrorisme gezien worden als een kwestie van lange adem, waarbij de strategie doelgericht en standvastig wordt gevolgd . Een klein voordeel is dat terroristen geloven in hun eigen propaganda, daarom overdrijven ze altijd. Als de instanties waakzaam blijven, kunnen ze meestal tijdig ingrijpen.
Het zal echter niet alleen een kwestie zijn van militair ingrijpen om de ruimte voor terroristen zoveel mogelijk te beperken. De toegang tot internet moet voor de propaganda van terroristen worden verhinderd. De doelgroepen van de islamitische terroristen moeten met aangepaste boodschappen beïnvloed worden. Het Westen moet hierbij haar eigen waarden zo goed mogelijk verdedigen en verduidelijken. Helaas geloven we niet echt meer in onze waarden. Diegenen die hiervoor verantwoordelijk zijn, hebben het islamitisch terrorisme mede in leven geroepen.
Alle bovengenoemde maatregelen zijn weliswaar noodzakelijk, maar wellicht onvoldoende om het terrorisme definitief een halt toe te roepen. Mijn persoonlijke visie is dat de oplossing ligt in de opbouw van de islamitische landen, zodat ook daar vrede, welzijn en welvaart heerst. Dat lijkt vooralsnog een niet realistische doelstelling. Daarom moeten we blijven zoeken naar niet-conventionele oplossingen? Kan er geen krachtig leger gevormd worden om in die landen orde op zaken te stellen? Een soort vreemdelingenlegioen waar alle werkloze en slecht opgeleide jongeren zich kunnen afreageren en weer een doel in hun leven hebben. Met zo’s militair ingrijpen wordt de wortel van het kwaad tenminste aangepakt. Dan krijgt de islamitische religie niet de schuld toegewezen, maar de corrupte en dictatoriale machthebbers die alle rijkdom naar zich toetrekken.
Als op Europees grondgebied er duizenden doden zullen vallen bij een terroristische aanslag, wordt het interessant te zien hoe onze politici zullen reageren. De huidige generatie politici heeft nog nooit een vuurwapen van dichtbij gezien. Hun hoofdbezigheid bestaat uit babbelen over zaken waar ze niet al te veel verstand van hebben. Ik heb geen televisie. Ik denk tegen die tijd een toestel aan te schaffen met het grootste liquid crystal display. Dan zal ik vanuit mijn bankstel, met een lekkere cohiba-sigaar in de hand, de strijd van de gladiatoren in het Europese Colosseum kunnen bewonderen. Heerlijk. Spannend.
