”Studenten zien stress niet als iets slechts; als je het druk hebt dan doe je het goed”, zo stelt voormalig minister van onderwijs Jet Bussemaker. Prestatiedruk onder studenten neemt toe. Het lijkt dus een kwestie van tijd voordat dit fenomeen daadwerkelijk uit de hand gaat lopen. Gezonde stress is niet raar en zelfs niet altijd even slecht om in het dagelijks leven te ervaren. Toch kan deze sociale druk negatieve gevolgen hebben voor het welzijn van studenten. Prestatiedruk onder studenten veroorzaakt kennelijk een neerwaartse spiraal, die geen einde kent totdat er drastisch ingegrepen wordt.
Uit recent onderzoek van docent en onderzoekster Jolien Dopmeijer onder ruim 1.800 studenten van de Hogeschool Windesheim, is gebleken dat 62 procent van de studenten ‘vaak tot erg vaak’ prestatiedruk ervaart. Studenten stellen steeds hogere eisen aan zichzelf, iedereen probeert aan het perfecte plaatje te voldoen. Hoge cijfers, regelmatig naar de sportschool, ‘s avonds de dag afsluiten in de kroeg en niet te vergeten; iedereen via social media van deze activiteiten op de hoogte houden. Het kan schijnbaar niet gek genoeg.
Maar wat is nu de oorzaak van deze drang om te presteren? Volgens psychiater Esther van Fenema gaat het bij de ouders al verkeerd. Ieder kind zou volgens zijn of haar ouders geniaal zijn; de één nog beter dan de ander. De ouders leggen vanaf de tienerjaren al een ideaalplaatje op aan het kind, wat dus niet in overeenstemming hoeft te zijn met het ideaalplaatje van het kind zelf. Huygen van het NRC heeft een rationelere blik op een mogelijke oorzaak van prestatiedruk. Zo is prestatiestress ontstaan door een krimpende arbeidsmarkt en een toename van hoger opgeleide studenten. De druk om een goed CV te creëren en sociale contacten te leggen neemt daardoor toe.
Spanning door hoge prestatiedruk is een bepaalde spanning die je in je lichaam voelt, omdat je de situatie niet aankunt. Het kan ook zo zijn dat een situatie teveel van je vraagt. Jongeren met stress voelen zich onrustig en melden lichamelijke klachten zoals slapeloosheid, hoofdpijn en buikpijn. Te lang en teveel stress kan leiden tot een burn-out, waarvan de gevolgen langdurig merkbaar kunnen blijven. Een burn-out kan vervolgens weer tot gevolg hebben dat studenten achterlopen op schoolwerk, wat op zijn tijd weer zorgt voor nog meer stress. Kortom; een neerwaartse spiraal.
Door dit drukke leven is er bovendien minder ruimte voor zelfontplooiing. Zelfontplooiing is het ontwikkelen van je eigen vaardigheden, karakter en kwaliteiten. Het ontwikkelen van de eigen kwaliteiten is uitermate belangrijk in het leven. Hierdoor wordt je beter in het vinden van je plek in de samenleving. Zodoende kunnen studenten zich beter richten op individuele kwaliteiten in plaats van datgene wat ze wordt opgelegd.
Oplossingen zijn lastig op te leggen, het is immers aan de student om zijn eigen denkpatronen te doorgronden en deze eventuele stress bloot te leggen. Deze negatieve denkpatronen kunnen echter geminimaliseerd worden door een aandachtige opvoeding van de ouders. Laat een kind zichzelf ontwikkelen en vraag naar wat het kind wil. Opleggen van de eigen wil zal het kind op de lange termijn opbreken. Uiteindelijk is het echter aan de student zelf om voldoende ontspanning te vinden. Een regelmatig vergeten hobby; lees eens een boek, anders dan een studieboek. Immers, een tentamen kan je over doen, je studentenleven niet.
