Vorige maand verscheen het nieuwe stripboek van Asterix: Asterix en de race door de Laars. Ooit rende ik daarvoor naar de winkel, maar nu hoor ik bij de puristen die geen fan meer zijn sinds 1977, het jaar waarin René Goscinny stierf, de oorspronkelijke tekstschrijver en grappenmaker. Gelukkig voor de firma Hachette -de grootste uitgever van Frankrijk, zijn er meer dan genoeg fans over. De nieuwe Asterix kwam in 5 miljoen exemplaren uit, waarvan er 2 miljoen in Frankrijk worden verkocht, en de rest elders in 17 talen.
Wat je er verder ook van vindt, één ding valt iedereen op aan het nieuwe deel in de reeks. Alle 36 eerdere afleveringen van Asterix hadden dezelfde afbeelding op het schutblad, en die is nu weggelaten. Je zag daar een kaart van Frankrijk (Gallië), waarin de standaard van een Romeins legioen is gepriemd, compleet met de letters ‘SPQR’: Senatus Populusque Romanus, ‘De Senaat en het Volk van Rome’. In een hoek, ergens in Normandië, dat toen natuurlijk niet zo heette, zag je aan zee onder een vergrootglas het dorp van Asterix en Obelix, en al die andere onvergetelijke figuren.
Tekst gaat verder onder afbeelding.
De tekst onder deze kaart luidde iets als: ‘In het jaar 50 voor Christus was heel Gallië bezet door de Romeinen. Heel Gallië? Nee, één kleine nederzetting bewoond door onoverwinnelijke Galliërs bleef dapper weerstand bieden aan de overweldiger…’ Dat is nu voor het eerst weg. In Frankrijk bleef dat natuurlijk niet onbesproken.
Een woordvoerder van Hachette wilde niet antwoorden op de vraag waarom het schutblad achterwege bleef. “Dit is niet belangrijk”, was het enige dat ze zei. Dat gooide alleen maar olie op het vuur.
Vreemd genoeg lijkt de mainstream pers er wel genoegen mee te nemen, maar op de Franstalige internets gonst het van de geruchten.
Asterix is een icoon in Frankrijk. Je kunt het gissen naar het waarom van deze omissie bijna letterlijk rond horen zingen op de sociale media. Alle theorieën hebben één ding gemeen: men zoekt de oorzaak in politieke ‘bien pensance‘, de Franse evenknie van politiek correct denken. Zit het in de tekst ’50 jaar voor Christus’? Zou die als beledigend voor een bepaalde andere geloofsgroepen worden beschouwd? Dan is het binnenkort ook afgelopen met het feestmaal aan het slot van iedere aflevering, waarin traditioneel everzwijnen worden gegeten.
Of zit het venijn in de zin ‘Un village peuplé d’irréductibles Gaulois résiste encore et toujours et à l’envahisseur…‘, en dan meer in het bijzonder in het woord ‘envahisseur‘, overweldiger, veroveraar? Vreest men dat dit in deze tijd met bepaalde andere groepen geassocieerd zal kunnen worden? En is het idee van twee blonde helden met blauwe ogen misschien aanstootgevend, de ‘onoverwinnelijke Galliërs’ die zich blijven verzetten tegen deze ‘overweldiger’?
Het idee dat Fransen de Galliërs als voorouders hebben, hoe waar dat ook is, maakt in ieder geval geen deel meer uit van politiek correcte gedachtengoed. Wie überhaupt al over Galliërs begint, is een populist of erger. Het sprookje dat de multiculturele samenleving al bestaat zolang Frankrijk bestaat, is inmiddels staatsreligie. Ik schreef het al eerder: Macron zei in een verkiezingstoespraak dat Franse cultuur niet bestaat. Het begint er nu naar uit te zien dat wat nog rest aan Frans cultureel erfgoed met grote ijver weggesnoeid wordt.
Nu we het toch over erfgoed hebben, nog een ander nieuwtje uit Frankrijk:
Groenlinks in de gemeenteraad van Parijs (de ‘Ecolo’s’, zoals ze hier heten) heeft voorgesteld de uitdrukking ‘patrimoine‘ (‘erfgoed’, mannelijk) aan te passen aan de moderne tijd, en er ‘matrimoine et patrimoine‘ (‘erfgoed’, mannelijk en vrouwelijk) van te maken. U begrijpt het wel. Ik dacht de eerste keer dat ik het hoorde met een ‘poisson d’avril‘ te maken te hebben, een 1 april grap, maar het is november.
De nieuwe vertaling van ‘het Franse erfgoed’ zou worden: ‘Le matrimoine et patrimoine français‘. Er wordt nu nog zo’n beetje besmuikt om gelachen en niemand neemt het erg serieus, maar op een dag zal het toch gebeuren, dat is zeker.
Joehoe, Anne-Fleur Dekker en Simone van Saarloos! Jullie liggen te slapen: wie gaat ons woord ‘vaderland’ in de prullenbak gooien? Dat kán echt niet meer anno 2017!
