Heel Holland Bakt-winnares Annemarie Pronk, acteur Eric Corton en Doe Maar-oprichter Ernst Jansz zijn ‘nepkandidaten die aan kiezersbedrog doen’. Dat stelt Joop van Holsteyn, hoogleraar politiek gedrag en kiezersonderzoek van de Universiteit Leiden. Hij ergert zich al jaren aan het fenomeen lijstduwers. Pronk, Corton en Jansz doen dit bij de komende gemeenteraadsverkiezingen respectievelijk voor de Haagse fractie van SGP/ChristenUnie, GroenLinks Amsterdam en de partij Progressief Akkoord in Deurne.
Als lijstduwer sta je meestal niet op een verkiesbare plaats, maar bungel je onderaan de kandidatenlijst met een te verwaarlozen kans op een zetel in de lokale gemeenteraad. Van Holsteyn ergert zich al jaren aan het verschijnsel lijstduwer. Deze kandidaten die helpen aandacht te genereren voor hun partij willen niet gekozen worden en al helemaal niet in een gemeenteraad of parlement gaan zitten.
Als voorbeeld noemt hij Job Cohen. De oud-minister was in 2015 lijstduwer voor de PvdA bij de waterschapsverkiezingen en stond op een onverkiesbare twintigste plaats. Cohen werd met ruim zesduizend voorkeurstemmen verkozen in het waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Hij liet weten zijn zetel niet in te nemen.
“Laat je dan niet op een kandidatenlijst zetten als je geen kandidaat wilt zijn. Het heet niet voor niets kandidatenlijst”, vindt Van Holsteyn. In een opiniestuk schreef hij eerder: “Volksvertegenwoordiger is een voornaam ambt, waarmee niet lichtzinnig mag worden omgesprongen. Lijstduwers doen dat helaas wel. Zij zeggen op te gaan voor dat ambt, maar ze jokken.”
ANP
