Wie een poging doet nuance aan te brengen in een MeToo discours waarin vrouwen vrijwel uitsluitend in de rol van (potentieel) slachtoffer voorkomen, krijgt met pek en veren te maken. Voor de vorm (helpen zal het niet) een disclaimer: Er is nooit een geldig excuus voor het seksueel belagen van een vrouw, fysiek, verbaal of in welke andere vorm dan ook. Einde disclaimer. Het gaat hierom: vrouwen spelen een specifieke en belangrijke rol in het traditionele seksuele krachtenveld dat nog volop actueel is. Zowel mannen als vrouwen klampen zich angstvallig vast aan hun rol, beide seksen zullen profiteren als ze daar vrijer mee omgaan.
Vrouwen zijn zelden daders van seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar ze leven net als mannen in een wereld waarin seks nooit ver weg is. Een geseksualiseerde wereld vinden sommigen. Maar het is een vreemd misverstand dat de meerderheid van de vrouwen zich in die wereld niet thuis zou voelen. Integendeel, de meeste vrouwen blazen van harte hun partijtje mee. In een eigen rol, met hun eigen meestal vreedzame middelen. Bijvoorbeeld uitdagende kleding.
Niets verkeerds aan, maar de MeToo-discussie wordt ontsierd door de neiging in bepaalde feministische en andere radicale kringen om de vrouwelijke rol in de seksuele communicatie te ontkennen. Uit angst voor #victimblaming. Ze willen niet begrijpen dat ze vrouwen daarmee juist met een ondergeschikte rol in het seksuele krachtenveld opschepen. Niet erg feministisch.
De radicalen stortten zich als een horde wolven op Trouwcolumnist Sylvain Ephimenco na zijn column over de uitreiking van de Golden Globes (met de memorabele toespraak van Oprah Winfrey). Het was hem opgevallen dat bekende actrices die zich krachtig uitlieten over MeToo, weliswaar in het zwart gekleed waren, maar niet bezuinigd hadden op het gebruikelijke vertoon van blote huid. ‘Nu had ik af en toe als mannelijke kijker het gevoel dat ik door sommige actrices eerder op mijn onderbuik dan op mijn hersenen werd aangesproken,’ schreef Ephimenco.
Met grof verbaal geweld werd de brave Ephimenco bij de aanranders en verkrachters ingekwartierd. ‘Als jij (onthullende kleding) “uitdagend” vindt,’ sprak Peter Breedveld hem in een stuk op zijn weblog Frontaal Naakt toe, ‘zegt dat van alles over jou, en niks goeds, en niets over die vrouwen.’ Anderen, zoals Anne Fleur Dekker, lieten zich stukken agressiever uit. Het was voor alles een wonderlijke demonstratie van cognitieve dissonantie, newspeak en doublethink. Zoek uw exemplaar van 1984 (George Orwell) weer eens op!
Geen zinnige discussie over mogelijk: uitdagende kleding is (in de huidige cultuur) een seksueel signaal en daarvan is iedereen op de hoogte. Bijna alle vrouwen maken er wel eens gebruik van, iets minder mannen (vast wel een meerderheid) snappen precies wat ermee wordt bedoeld. Geen uitnodiging zich te laten verkrachten. Heel misschien een openingszet van seksuele schermutselingen. Meestal een element van een spannend maar onschuldig gezelschapsspel. Niets mis mee. Misschien zelfs niet op dat Hollywoodfeestje met een zwart randje.
Toch is er wel degelijk iets mis mee! Iets wat indirect van alles te maken heeft met de diepere oorzaak van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De mannelijke tegenhanger van vrouwelijke uitdagende kleding is het uniform van de macht: het pak! Beide kledingstijlen zijn manifestaties van een rolpatroon waarbij de man meer macht heeft en geacht wordt initiatieven te nemen. De man als jager, de vrouw als prooi. In die premisse ligt de kiem van agressie.
Duur betaalde actrices en andere vrouwelijke sterren kunnen zich in een veilige publieke setting straffeloos signalen permitteren die niet bij hun werkelijke positie passen. Een rol waarin juist zij wel sterk staan. Zoals ook Beyoncé die zich de laatste jaren in de meest verleidelijke poses en outfits als feministe positioneert. Vrouwen met minder status hebben daar niets aan. De sterren bevestigen met hun clichébevestigende beeldvorming juist dat potentieel schadelijke rollenpatroon.
Is er dan geen hoop? Misschien wel. Als uitsmijter een staaltje idealistisch denken. Kan je een rollenpatroon ook ondergraven via de beeldvorming? Het ligt voor de hand te denken van wel! Moeten vrouwen dan hun mooie kleren in de kast opbergen? Het kind met het badwater weggooien, noemen we dat. Maar er leiden meer wegen naar Rome. Vrouwen die de jagersrol naar zich toe getrokken hebben en zich nergens voor schamen zijn er gewoon al, mannen die zich laten bejagen moeten er dus ook zijn. Als die zich nu eens bekend maakten door zich uitdagender te gaan kleden! Als een soort van … prooi! Zo gooi je geen kind met het badwater weg, je krijgt er een cadeau! Dat de wereld er een stuk leuker uitziet als mensen zich van hun verleidelijkste kant laten zien, hebben vrouwen allang bewezen! Waarom zouden mannen dat niet kunnen?
