Heel soms wordt Den Helder landelijk nieuws. Mei 2015 bijvoorbeeld, toen wethouder Geurt Visser moest aftreden omdat hij vieze app-jes naar vrouwelijke collega’s zou hebben gestuurd. Volgens RTV Noord-Holland ging het om berichten als: ‘Leuke blouse. Ik ben benieuwd wat voor bh je eronder aan hebt…’ Geurt trad af en er startte een onderzoek. Maanden later liet dat onderzoek zien dat zijn taalgebruik en mimiek ‘seksueel getint’ en ‘vulgair’ waren en zijn gedrag ‘grensoverschrijdend’. Vrouwelijke collega’s voelden zich onveilig. Ze durfden niet met Geurt in één kamer te zijn.
Inmiddels was Geurt al weg als wethouder. Zaak gesloten, zou je denken, maar niet in Den Helder. Hier vinden complotdenkers het geen bewijs dat meerdere raadsleden de app-jes hebben gezien en dat meerdere raadsleden de slachtoffers spraken. Ook het onderzoek naar de handel en wandel van Geurt zou waardeloos zijn want het is volgens de complotdenkers een product van belangenverstrengeling. Het verhaal ging een heel eigen leven leiden: er zou sprake zijn van een ordinaire afrekening. Hoe ontstaat zo’n alternatieve werkelijkheid?
Onder veel Helderse politici is er geen twijfel. Een partijbestuurder van de Stadspartij, waarvoor Geurt wethouder was, zegt schamper: ‘achteraf was hij niet zo geschikt.’ Nogal een understatement, want toen Geurt wethouder werd, deed de Stadspartij nauwelijks research naar zijn achtergrond. Geurt was eerder fractievoorzitter van de partij Gemeentebelangen in Pijnacker-Nootdorp. Volgens het Noord-Hollands Dagblad maakte Geurt daar via een nep-account mede-politici belachelijk en schoffeerde hij een vrouwelijk raadslid door haar af te beelden als bebloed maandverband.
Geurt ontkent alles. Zo is er nooit een formele klacht ingediend en is het nooit duidelijk geworden wie er over Geurt hebben geklaagd. Die anonimiteit was een voorwaarde van de klagers om tijdens het onderzoek hun verhaal te doen: ze wilden niet in de openbaarheid komen. Echt ongebruikelijk is dit in dit soort kwesties niet, maar in Den Helder is de uitwerking dat politici de klachten kunnen blijven ontkennen, want de klachten zijn anoniem, de app-jes zijn nooit openbaar gemaakt en de slachtoffers hebben nooit persoonlijk hun verhaal gedaan aan de gemeenteraad.
Er is toch onderzoek gedaan naar de misstap van Geurt? Complotdenkers kunnen niet accepteren dat het onderzoek heeft laten zien dat Geurt fout zat. Dan moet er in hun ogen wel iets mis zijn met het onderzoek. De ambtelijke organisatie zocht een onderzoeker om de zaak uit te zoeken en kwam bij Cees Versteden uit. Dit bleek na enige tijd munitie voor iedereen die in de onschuld van Geurt wil geloven: Versteden schreef ooit een artikel in een wetenschappelijke bundel waar ook de huidige burgemeester van Den Helder in publiceerde.
De roddel: Versteden schreef samen met burgemeester Schuiling ‘een boek’. Schuiling wilde van Geurt af en vriendje Versteden hielp hem daarbij. Alleen jammer dat het niet klopt: in wetenschappelijke kringen staan veel mensen met elkaar in bundels terwijl ze niet samenwerkten of elkaar zelfs niet kenden. Maar ja, in Den Helder weet niemand dat en dus klinkt het verhaal aannemelijk dat Schuiling – die Versteden niet zelf uitzocht – een vriendje heeft geregeld om een negatief rapport over Geurt op te stellen.
Complotdenkers hebben nog een derde reden om het proces te wantrouwen: het onderzoek werd uitgevoerd nadat Geurt al vertrokken was. Een raadslid van de toenmalige coalitie vindt dat Geurt al schuldig was bevonden voordat er überhaupt iets was bewezen. Een collega-wethouder van Geurt zegt dat hij de signalen niet kon negeren. Er waren te veel klachten, van binnenuit, maar ook vanuit het netwerk van de gemeente.
Meerdere wethouders wilden niet met Geurt verder. Het was dus niet de gemeenteraad die Geurt wilde laten vertrekken. Daar ontstond de roddel al: Geurt lag gewoon niet goed bij zijn collega’s en daarom moest een verhaal worden bedacht om hem weg te sturen. De app-jes dus. Het verhaal dat het om een persoonlijke ruzie ging is onzin, wat alleen al blijkt uit het feit dat Geurt kortstondig bij een mede-wethouder inwoonde.
Geurt kreeg van zijn mede-wethouders de kans zelf op te stappen. Een partijbestuurder van Geurts voormalige partij zegt dat ze ‘menselijk gevoel’ hadden. Geurt was al beschadigd en dus was het idee dat Geurt zelf zou vertrekken. Maar Geurt wilde niet weg. Hij noemde het voorstel zelf af te treden chantage. Toen stond de hele zaak van het ene op het andere moment in de krant. Wie daarvoor verantwoordelijk was, is nooit duidelijk geworden. Ook hier weer voer voor complotdenkers: alles moest immers in het werk worden gesteld om Geurt te lozen.
In Den Helder komt er vrijwel nooit een einde aan dit soort verhalen. En dus ook in dit geval niet. Geurt wil terug in de Helderse politiek om ‘een frisse wind te laten waaien’, zo zegt hij zelf. Dat is natuurlijk ook een perfecte manier om nooit meer van het verhaal over de app-jes af te komen.
Den Helder is een gemeente waar Geurt nooit ingeschreven stond als inwoner: niet tijdens zijn wethouderschap maar ook op dit moment niet. Wat de man bezielt om terug te willen komen in Den Helder, is onbekend. Zou het zelfkastijding zijn?
Tot aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart is er twee keer per week: Chris Aalberts in Den Helder. Een serie over de gemeentepolitiek van de marinestad en wat de rest van Nederland daarvan kan leren.
