Het intrekken van de aansprakelijkheidsverklaring van Shell voor de schulden van de NAM toont aan hoe perfect Shell Legal de belangen behartigt van de aandeelhouders van Shell. De NAM kan nu desnoods failliet gaan en de Staat opzadelen met alle ellende van de Groninger gaswinning. Integer handelen en Integriteit is aan dat aandeelhoudersbelang volledig ondergeschikt gemaakt.
Iedere bedrijfsjurist weet dat je een met een BV ( besloten vennootschap) die als dochteronderneming (de NAM) van een moeder (Shell en Exxon) opereert juridisch leuke dingen kunt doen om aansprakelijkheid te ontlopen. De gemakkelijkste manier om niet meer aansprakelijk te zijn voor dat laatste is een dochter BV failliet te laten gaan wanneer de schulden teveel zijn om te kunnen of willen betalen. Maar er zijn ook andere methoden zoals het langzaam leeghalen van de BV en het weghalen van waardevolle bezittingen. Dat kan niet zo maar. Ook dat is aan regeltjes gebonden maar onmogelijk is het niet. Heeft de overheid zich bij de NAM dit nooit gerealiseerd?
Voor elk bankkrediet van een dochter bv (de NAM in dit geval) wordt het moederbedrijf (Shell en Exxon) altijd hoofdelijk medeaansprakelijk gehouden. Als de dochter niet betaalt dan kan het krediet verhaald worden op de moeder (in dit geval de Shell). Waarom is deze constructie nooit opgemerkt door scherpe juristen van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat in het Groninger gasdossier? Was er altijd zoveel vertrouwen dat de NAM niet kapot zou kunnen gaan? En mocht dat wel het geval zijn dat dan teruggevallen kon worden op de moeder?
Shell heeft nu duidelijk gemaakt dat ze het belang van aandeelhouders belangrijker vindt dan de schade die een dochter BV , de NAM, heeft veroorzaakt in Groningen. Het intrekken van de aansprakelijkheidsverklaring moet als een helder juridisch signaal worden opgevat dat Shell haar handen volledig vrij wil hebben als mocht blijken dat de aardbevingsschade wel heel erg in de papieren gaat lopen. En dat het in de papieren gaat lopen staat volgens deskundigen al wel vast. Integriteit verhoudt zich weer eens heel slecht met marktmechanismen die aandeelhoudersbelangen op een hoger plan zetten dan integer en humaan handelen. En de juridische werkelijkheid biedt daar in Nederland alle instrumenten voor.
Het Groningse gasdossier laat goed zien dat je als samenleving niet moet en kunt vertrouwen op integer handelen (en integriteit) wanneer dat wel nodig is. De overheid heeft over de schadeafhandeling teveel op bestaande wet en regelgeving en de goede wil van de NAM en Shell vertrouwd. We weten nu inmiddels dat gaswinning gewoon keiharde commerciële business is. En dat is het ook altijd geweest. Dat is niet erg als je daar als overheid bij de concessieverlening rekening mee had gehouden. Dan had je vooraf alle waarborgen, juridisch en economisch ingebouwd om wat zich thans in Groningen openbaart te kunnen beperken en wellicht geheel te voorkomen. Dan was niet Shell Legal het slimste kind van de klas geweest in dit dossier, maar de Nederlandse overheid. De afhandeling van de schade had dan al jaren geleden vlekkeloos opgepakt kunnen worden omdat niet de overheid in een juridische dwangbuis had gezeten, hetgeen nu wel het geval is, maar de concessiehouder (NAM) met haar moeder (Shell) en aandeelhouders.
