Tot aan de lokale verkiezingen van 21 maart, elke zaterdag op TPO: de partijen die het Amsterdamse partijkartel gaan uitdagen
Ze is verreweg de meest besproken Amsterdamse lijsttrekker: voormalig TPO-columnist Annabel Nanninga voert de kandidatenlijst van Forum voor Democratie (FvD) aan. Ze wil de Amsterdamse politiek flink opschudden en afrekenen met wat ze de ‘PvdA-cultuur’ noemt. De PvdA zit weliswaar sinds 2014 in de oppositie, maar daarmee is de macht van de partij volgens Nanninga nog niet weg: ‘Amsterdam is een ondoordringbaar oerwoud van allerlei commissietjes, raden en verenigingen met allemaal PvdA-baasjes die de baantjes en de centjes verdelen. De schaduwmacht van de PvdA is enorm.’
‘De kunstraad verdeelt de Amsterdamse kunstsubsidies. Daar is Felix Rottenberg de baas. Daar gaat enorm veel subsidiegeld in om. Zo’n figuur als Fatima Elatik, die dik betaald bij de politie zat. Je hebt de middelbare scholenkoepel onder leiding van Rob Oudkerk. De baas van de rekenkamer is een PvdA-raadslid uit Haarlem. Hij rekent niet alleen de plaatjes door maar geeft ook politieke adviezen. Je kunt mij niet vertellen dat de gemeenteraad de tijd en het overzicht heeft om al die clubs te controleren. Wij willen alles grondig doorlichten: wat is nodig en wat kan anders?
Hoe moet het dan wel?
‘Maak wethouders bestuurlijk verantwoordelijk en maak het afrekenbaar: laat de wethouder een kabinet daarvoor samenstellen, geef die doelen en ga na twee jaar evalueren. Nu komt en gaat die wethouder maar de kunstraad blijft zitten. Waarom zou je die niet per wethouder vernieuwen? Je hebt nu helemaal geen sturing op dat beleid.’
‘Je moet een cultuur van afrekenbaarheid creëren. Je voorkomt daarmee plucheplakken en baantjesjagers. Iemand doet zo’n functie vier jaar en als hij heel goed is, wil de volgende wethouder hem misschien ook wel. Nu zegt de wethouder: ja maar dat heeft de kunstraad bedacht, daar kan ik niks aan doen. Dat is wat er gebeurt. Dat maak je een stuk moeilijker als je dat anders organiseert.’
De gemeenteraad controleert nu al. De gemeenteraad kan zeggen dat ze het advies van Rottenberg hopeloos vindt.
‘Ach kom nou toch op, de gemeenteraad zit te slapen. In theorie kan de raad dat, maar het gebeurt niet. Dat bedoel ik met de bestuurscultuur: dat zijn allemaal vriendjes en ze komen allemaal op elkaars verjaardag. De raad zit helemaal niet op te letten op wat die kunstraad doet, dat is nou net het probleem. Het zijn allemaal koninkrijkjes. Het schiet vooral tekort omdat er zovéél van dat soort instellingen zijn die allemaal macht hebben. Ze hebben allemaal een pand en een secretaresse. Ik vind die schaduwmacht te groot. Ik ken ze niet eens allemaal. Ik ben me nu aan het inlezen en voor de gekste dingen blijken instituutjes te bestaan. En die maken wel serieus beleid.’
De gemeenteraad gaat niet over het bestuur van de scholenkoepel.
‘Dat klopt, maar je gaat wel over hoeveel macht je zo’n club geeft. Je gaat er zelf over waar je zaken mee doet en hoeveel. Zoals de huurdervereniging of de spreekbuizen van de allochtone gemeenschap. Allemaal handige jongens die op subsidie zitten en dan de spreekbuis zijn van bijvoorbeeld de Marokkanen. Ik kan zo tien Marokkanen opnoemen die zeggen: die club spreekt helemaal niet namens mij. De gemeente vindt dat natuurlijk wel makkelijk, want dan kunnen ze iemand vragen en dan hebben ze meteen de hele groep gehoord. Dan kunnen ze dat afvinken.’
Jullie hebben straks misschien een handvol zetels. Hoeveel invloed zal deze visie hebben?
‘Ik denk dat als wij een redelijk verhaal hebben we anderen mee kunnen krijgen. Maar de traditionele machtspartijen zien natuurlijk wel dat er aan hun baantjes wordt getornd. Alleen al het aanwijzen dat het zo gaat is een eyeopener voor veel mensen. Dat maakt mensen bewust dat het zo in elkaar zit. We willen afslanken, verantwoordelijk maken, aan het licht brengen en taken onder afrekenbare electorale verantwoordelijkheid plaatsen van wethouders en raadsleden.’
‘Er is puur politiek gezien sprake van kluitjesvoetbal. GroenLinks en VVD, daartussen zit nauwelijks verschil. Het gaat om zoveel procent sociale huurwoningen meer of een ton subsidie meer op een bedrag van een half miljard. Er is helemaal niks te kiezen in Amsterdam. We hebben ook concrete plannen. Veiligheid is erg belangrijk voor ons.’
Dat zegt iedereen toch?
‘En iedereen vindt dat er woningen bij moeten komen. Ik hoef niet origineel te zijn. Dit zijn duidelijk hele prangende dossiers. Wonen is een probleem. Alle Amsterdamse partijen blijven zwaar leunen op sociale huur. Daar is gewoon veel te veel van. We zetten niet in op een stad voor de rijken, maar ook niet op een stad voor de armen. Ik vind het gek dat iemand die in de bijstand zit op een A-locatie in het centrum kan wonen. Die mensen hoeven niet weg, dat is niet aan de orde, maar het is wel gek dat als je een complex bouwt, het ene appartement sociale huur is en de andere is superdure koop.’
‘Wij willen woningen gaan toewijzen aan de middenklasse zoals docenten en politieagenten, die moeten weer terug de wijken in. Nu gaan er heel veel woningen naar statushouders. Wij zeggen: dat is waanzin, er zijn te weinig woningen voor Amsterdammers. Er zijn toch krimpgebieden? Het is vreemd dat niemand daar vragen bij stelt. De duurste woningen voor statushouders terwijl ze elders leegstaan en Amsterdam al heel veel sociale problemen heeft. Ik snap wel waarom mensen daar niets van zeggen. Dat is omdat de xenofobie-brigades meteen staan te gillen.’
Piratenpartij-lijsttrekker Jelle de Graaf noemde FvD in deze serie neofascistisch.
‘Ik vind dat gevaarlijk. Dat kun je ook niet bewijzen, niet over mijn partij en ook niet over mijn persoon. Het is zijn vrijheid van meningsuiting, maar het is wel gevaarlijk om mensen dat aan te smeren. Onze kandidaat Hemmie Kerklingh [nummer zes op de FvD-kandidatenlijst, CA] werd pas geduwd en aangevallen. Dat werd fysiek terwijl het nooit verder zou mogen gaan dan verbaal.’
‘Die demonstratie op 21 maart [tegen racisten in de gemeenteraad, waarmee FvD, PVV en Leefbaar Rotterdam bedoeld worden, CA] is ook vrijheid van meningsuiting. Ik zal daar nooit aan tornen. Gelukkig dat verstandige partijen zich ervan distantiëren. GroenLinks doet dat heel duidelijk niet. Ik denk dat ze denken dat dit bij hun achterban beter ligt. Maar ik denk dat ze goed moeten nadenken wat hun verantwoordelijkheid is.’
Er is een kloof tussen het verwijt over fascisme en jullie programma.
‘Er staat niets in het programma wat racistisch of fascistisch is want dat zijn we ook niet. Als er een demonstratie tegen racisme wordt gehouden zou FvD daar gewoon in mee kunnen lopen. Ik vind het vrij schrikbarend dat zulke dingen over mij en mijn mensen gezegd worden.’
‘Het is allemaal omdat je in het verleden drie keer een lelijk woord hebt gebruikt. Het is wel kenmerkend voor het gebrek aan inhoud en ideeën. Ze hebben ook geen inhoudelijk antwoord op FvD. Ze blijven dus maar volharden in dat beeld. Ze moeten zich vasthouden aan een stomme tweet van Yernaz en een etentje van Thierry. Natuurlijk was dat etentje [met racist Jared Taylor, CA] niet handig, maar ik vind wel dat je met mensen mag praten. Ik praat ook met extreemlinkse krakerstypes en marxisten.’
Deze beschuldiging komt elke keer terug. Er zijn natuurlijk wel dingen gezegd. Thierry praat over homeopathische verdunning en omvolking en jouw nummer 2, Yernaz Ramautarsing, over rassenverschillen. Dat kleeft aan de club.
‘Voor een groot deel kleeft dat niet aan ons maar wordt dat aan ons geplakt. In een wetenschappelijk debat moet je alle vragen kunnen stellen, maar de vraag is of dat verstandig is om dat te mengen met politiek. Daar zijn echt wel beoordelingsfouten in gemaakt. Dat is bijna een soort naïviteit van: ik moet mezelf dat toch gewoon af kunnen vragen? Thierry houdt van discussie maar het is niet altijd handig om dat in die rol op dat moment te doen. Dat is hetzelfde met mijn rol als columnist en politicus. Ik scheid dat. Mijn principes zijn hetzelfde, maar natuurlijk is mijn register anders en natuurlijk ga ik het in beleidsmatige zin niet over dobbernegers hebben als ik het over vluchtelingen heb. In die GeenStijl-column zei ik: dit gaat helemaal mis. Dan gebruik je dat andere arsenaal.’
‘Ze vinden eigenlijk dat ik te rechts ben. Ze zouden graag willen dat ik me terugtrek. Ze willen niet dat ik al die luiken opentrek, dat ik dingen duidelijk ga maken. Je ziet het nu al, wij hebben bestuurlijk gezien nog niks gedaan en je ziet nu al dat linkse partijen kleur moeten bekennen. Die 21 maart-demo liep men altijd samen en niemand vroeg zich af of het wel klopte. Nu gaat GroenLinks aan de andere kant van het hekje staan dan de rest. Dat is dan duidelijk voor de kiezer. Bij een hoop mensen vallen de schellen van de ogen.’
Dit interview vond plaats op 31 januari in het Manor Hotel in Amsterdam. Het vond plaats voor de discussie van de afgelopen dagen over racisme binnen FvD en voor het nieuws over de royering van FvD-prominent Robert De Haze Winkelman. Dit interview is geautoriseerd.
