Onverwachte wendingen in het debat over het politieke voorbestaan Halbe Zijlstra. Wending één was dat het lijdend voorwerp bij het begin van het debat gelijk aankondigde zijn ontslag in te dienen als minister van Buitenlandse Zaken en dus niet verder in gesprek met de Tweede Kamer zou gaan. Wending twee was dat minister-president Mark Rutte vervolgens in zijn eentje het debat met de Kamer aanging en de vertrouwensvraag over zijn premierschap op tafel lag.
PVV-leider Geert Wilders nam het voortouw daarin, bij de hoofdelijke stemming bleek hij gesteund te worden door de Partij voor de Dieren, SP, 50PLUS, DENK en Forum voor Democratie. Voorwaar een niet onaanzienlijke minderheid die de premier en daarmee zijn kabinet het liefste ziet vertrekken.
PvdA-leider Lodewijk Asscher had het over ‘vlek op vlek, smoes op smoes, leugen op leugen’ maar hield de kaart van de-premier-moet-aftreden nog even in de achterzak. Wel waarschuwde de vicepremier zijn voormalige collega op zijn tellen te passen; mocht later blijken dat het feitenrelaas van Rutte niet klopt, wordt het bal. Asscher was tijdens het debat niet overtuigd dat Rutte de afgelopen week louter met Zijlstra over zijn leugen en de biecht aan de Volkskrant had gesproken.
Aanleiding voor de motie van wantrouwen was een onbehagen bij een deel van de Kamer dat Rutte al weken op de hoogte was van de leugen van Zijlstra en de geplande publicatie in de Volkskrant. Wilders herrinnerde de informatieplicht die het kabinet heeft ten opzichte van de Tweede Kamer. “Sinds wanneer gaat de primeur van een krant boven de Grondwet?”
Rutte op zijn beurt boog het hoofd enigszins door te zeggen dat hij als premier ‘had moeten bevorderen’ dat de informatie uit het Volkskrant-interview met Zijlstra maandag tegelijkertijd naar de Kamer had moeten gaan. GroenLinks, SGP en coalitie vonden dat schijnbaar voldoende uitleg en deemoedigheid.
Hoe nu verder? Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Sigrid Kaag (D66) neemt de komende weken de taken van Zijlstra over totdat er vervanging is gevonden. Dat kan nog enige weken duren volgens Rutte.
Halbedebat – Thierry Baudet (FvD) botst met Geert Wilders (PVV)
