Zondagmiddag vindt in de Haarlemse boekhandel De Vries een lokaal evenement plaats met een landelijke uitstraling. Hier presenteren de Bloemendaalse VVD’er Martijn Bolkestein en de Bloemendaalse GroenLinks’er Meindert Fennema hun boek Dorpspolitiek. Ze schrijven over de politiek in hun gemeente. Dat is nadrukkelijk géén lokaal thema: de patronen uit de Bloemendaalse politiek blijken ook elders te gelden. Dit is ongetwijfeld de reden waarom landelijke bekendheden hier hun gezicht laten zien, zoals PVV-Kamerlid Martin Bosma en Volkskrant-columnist Martin Sommer.
De Bloemendaalse politiek haalde de afgelopen jaren vaak het nieuws, onder andere door weglopende burgemeesters en gedoe rond nieuwbouw op een landgoed. Deze aandacht is buitenproportioneel groot, denken Bolkestein en Fennema. Eigenlijk zijn de Bloemendaalse problemen helemaal niet zo bijzonder: ze zijn door de vele aandacht bijzonder gemáákt. Bolkestein werkt tegenwoordig bij adviesclub Berenschot en weet daardoor dat Bloemendaal verre van uniek is. De voormalige waarnemend burgemeester Schneiders van Bloemendaal is dat met hem eens.
Wat treffen we zoal aan in de lokale politiek van Bloemendaal? De politieke verschillen in een gemeenteraad blijken zeer beperkt. Fractievoorzitter Bolkestein van de VVD was het snel eens met fractievoorzitter Fennema van GroenLinks over het te voeren beleid. De VVD in Bloemendaal wil namelijk een soort GroenRechts zijn en arme mensen hebben ze in deze contreien sowieso nauwelijks. Opvallend is vooral dat dit gebrek aan meningsverschillen niet als probleem wordt gepresenteerd: als de VVD en GroenLinks het zo gemakkelijk eens kunnen worden, wat maakt het dan nog uit waar burgers op stemmen?
Politieke verschillen zijn er ook met lokale partijen nauwelijks, zo lezen we in Dorpspolitiek. De VVD was altijd oppermachtig in Bloemendaal maar tegenwoordig heeft ze concurrentie gekregen van een partij met de naam van de lokale VVD-partijkrant: Liberaal Bloemendaal. Hun programma is nauwelijks van dat de VVD te onderscheiden: deze lokale partij slaat vooral een wat populistischer toon aan. De echte concurrentie komt van een afsplitsing van Liberaal Bloemendaal: Hart voor Bloemendaal van het ietwat controversiële raadslid Marielys Roos.
Toen waarnemend burgemeester Schneiders vertrok, noemde hij Roos een van de twee problemen van Bloemendaal. Een uitspraak die een burgemeester natuurlijk niet past. Roos zet continu vraagtekens bij de persoonlijke integriteit van het college, vergadert alleen zolang ze nog spreektijd heeft en werd door de rechter veroordeeld voor het schenden van haar ambtsgeheim, zo lezen we in Dorpspolitiek. Toevallig zat Roos zondag in Buitenhof. Ze heeft zelf ook een boek geschreven over Bloemendaal. Alles is hier geheim, heet het.
We zien hier duidelijk wat de politieke verschillen in de gemeente Bloemendaal tegenwoordig zijn: die gaan over het wel of niet vertrouwen van collega’s en instituties, over integriteit of een verondersteld gebrek daaraan. De politieke verschillen zijn persoonlijk en nauwelijks inhoudelijk. Schneiders neemt zondagmiddag het boek in ontvangst en zegt dat we vooral moeten genieten van het mooie Kennemerland want het bestuur is hier best goed.
Misschien is dit er het moment niet voor, maar Schneiders gaat niet in op de pregnante vraag waarom sommige raadsleden juist een totaal andere indruk hebben van datzelfde bestuur.
Schneiders wil graag een lagere zuurgraad in de gemeentelijke politiek, hij wil meer waardering voor het raadslidmaatschap en hij wil ook meer humor. Hij beveelt ons daarom het boek van Bolkestein en Fennema van harte aan. Schneiders heeft gelijk: Dorpspolitiek is een uiterst onderhoudend boek en het is nog informatief ook. Juist omdat Bloemendaal niet uniek is, zo horen en lezen we, kunnen we allemaal van deze casus leren over onze eigen gemeente. Juist dat is een beangstigende boodschap.
Want wat is het geval? Fennema is inmiddels weg uit de Bloemendaalse politiek en lijkt daar erg blij mee te zijn. Bolkestein wil na zijn eerste periode als raadslid en fractievoorzitter niet verder. Zijn moeder had het hem sowieso afgeraden lokaal politiek actief te worden. Hij had dat advies aanvankelijk in de wind geslagen maar achteraf had zijn moeder toch gelijk, meldt hij. Wat zijn bezwaar precies is wordt niet duidelijk, ook niet in het boek. Zijn redenen om te vertrekken staan ‘in hoofdstuk 5’, lezen we in het voorwoord. Dat hoofdstuk gaat over lokale partijen.
Zo hebben we deze middag wéér een extra reden gevonden waarom raadsleden de gemeentepolitiek met veel genoegen de rug toekeren.
