De Helderse burgemeester Koen Schuiling heeft duidelijk een probleem: er zijn nogal wat mensen die hem weg willen hebben. Ze geven het niet allemaal toe, maar de verhalen zijn heel duidelijk. De lijsttrekkers van zeker vier lokale partijen zouden het liefst vandaag nog afscheid nemen van de burgemeester: die van de Seniorenpartij, Beter voor Den Helder, Helder Onafhankelijk en Gemeentebelangen zijn hem meer dan zat. In de wandelgangen fluistert men dat minstens twee andere lijsttrekkers eigenlijk ook van Schuiling af willen, maar zij hebben geen duidelijk motief.
Het zou gaan om persoonlijke vetes: Geurt Visser (Gemeentebelangen) moest als wethouder vertrekken vanwege een seksuele intimidatie-zaak en daar houdt hij Schuiling verantwoordelijk voor. Remco Duijnker (Seniorenpartij) zou als ambtenaar in een ontslagprocedure hebben gezeten. Marc Nihot (Helder Onafhankelijk) had openlijke aanvaringen met Schuiling, onder meer omdat Schuiling hem in de raad het woord ontnam toen hij wilde inspreken. Nihot wil Schuiling aanklagen omdat hij ‘artikel 7 en 8 van de grondwet’ overtreden zou hebben. Van die aangifte is nooit meer iets vernomen.
Anderen verpakken hun kritiek zakelijker. Dat geldt bijvoorbeeld voor oppositieleider Carlo Assorgia van afsplitsfractie ‘Beter voor Den Helder’. Hij vindt dat Schuiling niet boven de partijen staat. De burgemeester zou vooral voor VVD en D66 opkomen. Schuiling stuurt te veel en grijpt te veel in. Dat zou dan weer komen door de macht van ‘het partijkartel’. Ook andere raadsleden mompelen dat Schuiling niet altijd boven de partijen staat.
Persoonlijke vetes zijn er in Den Helder altijd. Het verdedigen van Schuiling of het innemen van ‘verkeerde standpunten’ levert continu hetzelfde verwijt op: je zou ‘een vriendje van Koen’ zijn. Het beste voorbeeld is oud-raadslid Willem Koning van de ChristenUnie, die ooit voor nieuwbouw van het stadhuis stemde en vervolgens de rest van zijn politieke loopbaan moest leven met het label ‘door Schuiling te zijn omgepraat’. Als je normaal nadenkt, zo is hier in Den Helder de gedachte, kun je het alleen maar oneens zijn met alle plannen van de gemeente. Als je het met die plannen eens bent, moet Schuiling er wel achter zitten.
Waarom is Schuiling zo’n geliefd doelwit? Iedere bestuurskundige kan het uitleggen: een burgemeester moet boven de partijen staan. Als een burgemeester zich tegen allerlei beschuldigingen gaat verweren, zoals het idee dat hij niet boven de partijen staat, wordt hij vanzelf onderwerp van debat en staat hij zeker niet meer boven de partijen. Burgemeesters hebben daarom niet of nauwelijks mogelijkheden zelf allerlei beschuldigingen te weerspreken. Dat moeten anderen voor ze doen, maar u raadt het al: velen halen hun schouders op en dus blijven de verhalen rondzingen.
Raadsleden speculeren in Den Helder openlijk dat Schuiling na de gemeenteraadsverkiezingen het veld moet ruimen. Als de critici van Schuiling een meerderheid halen zou hij in de eerste vergadering na de verkiezingen worden weggestemd. Een oud-raadslid denkt dat het zo ver niet komt: volgens hem stapt Schuiling waarschijnlijk zelf op voordat hij weggestuurd kan worden. Ook anderen denken dat Schuiling al aan het solliciteren is. Er volgt een opvallend compliment: Schuiling zou prima burgemeester van een grotere gemeente kunnen worden.
Die Schuiling doet het dus kennelijk zo slecht nog niet. Hij zit in zijn tweede periode en dat mag in een gemeente met zoveel ruzie en zoveel persoonlijke aanvallen een klein wonder heten. Zijn laatste voorgangers zaten er allemaal korter. Er is dan ook nog een veel belangrijker verklaring waarom Schuiling het zo lang volhoudt en waarom hij misschien toch nog een tijdje blijft.
Een oud-raadslid vraagt zich af wat Den Helder er eigenlijk beter van wordt, als Schuiling vandaag zou moeten opstappen. Eigenlijk verandert het aan de deplorabele staat van de gemeente én het bestuur niks. Er is dan nog steeds krimp, enorme armoede, slechte bereikbaarheid, problemen met de uitvoering van de stadsvernieuwing, ruzie over het Rob Scholte Museum en een eeuwigdurende stadhuisdiscussie.
Uw verslaggever legt de vraag voor aan meerdere raadsleden. Wat gaan de Heldenaren ervan merken als Schuiling is vertrokken? Opeens is niemand meer zo spraakzaam. Niemand weet het. Het heeft natuurlijk vooral een voordeel als Schuiling blijft: je kunt hem van alle problemen in de Helderse politiek de schuld blijven geven.
Tot aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart is er drie keer per week: Chris Aalberts in Den Helder. Een serie over de gemeentepolitiek van de marinestad en wat de rest van Nederland daarvan kan leren.
