Dit is geen huiliehuilie-slachtofferverhaal. Ook geen Calimero-gejammer. Zelfs geen pathetische poging meelij te wekken (in de hoop dat u doneert). Dit is wel een verhaal over vrijheid, vrije pers, vrije meningen, nieuws en diverse opvattingen zoals die online worden gedeeld. Vrijheid die online steeds kleiner wordt, sluipend maar definitief, omdat er mensen aan de macht zijn die vrijheid kennelijk een minder warm hart toedragen dan u en ik dat doen. En ook, helaas, omdat er steeds meer mensen zijn die online liever sprookjes en onwaarheden voorgespiegeld krijgen, omdat ze liever in een ‘positieve en constructieve’ waan willen leven en zich ‘goed’ willen voelen als ze iets online lezen. Dit is de groep mensen die ‘klaar is met het cynisme’, ‘gelooft in positiviteit’ en liever ‘verbinding ziet dan afbraak’ (u mag zelf raden op welke partijen deze mensen stemmen). Deze groep groeit, ook online, wat betekent dat er steeds meer ruimte wordt gemaakt voor filmpjes met lachende blanke BN’ers die iets lekkers te eten maken voor ‘het goede doel’, clickbait-artikelen met ’12 tips hoe je het beste je baby in een draagzak kunt houden tijdens naakt biodanza’ of persoonlijke verhalen van ‘Mohamed die op blote voeten door Afrika vluchtte maar in Nederland werd geconfronteerd met racisme’.
U kunt bovenstaande, te lange, inleiding ook overslaan en hier de TL;DR lezen: TPO merkt sinds enige tijd de effecten van wat eufemistisch ‘de strijd tegen nepnieuws, desinformatie, haatzaaierij en extremisme’ wordt genoemd maar wat in werkelijkheid het terugdringen en monddood maken van alternatieve media met ‘de verkeerde mening’ is. We krijgen eenvoudig (en vrij plotseling) minder bezoekers en dat kunnen we verklaren door de algoritme-aanpassingen die Facebook heeft doorgevoerd, doordat onze tweets in Twitter minder vaak worden vertoond en ons Twitter-account minder aan followers wint en doordat we, zo vermoeden we, ook in Google een lagere rang hebben gekregen. Allemaal precies in lijn met de voorstellen van de EU en landelijke overheden om ‘nepnieuws te bestrijden’ en ‘haatzaaien en extremisme te voorkomen’.
Het verlies aan bezoek door Facebook dankzij de beruchte nieuwe algoritmes, waarin de nadruk is komen te liggen op misselijkmakende ‘feelgood’ en ‘verbinding met elkaar aangaan’ (lees: bloemetjes, hartjes en veel foto’s van je baby) is in principe niet al te groot. TPO was altijd maar voor een klein percentage afhankelijk van Facebookverkeer (godzijdank), terwijl andere sites daar veel meer op waren gericht (ik ken sites waar het bezoek voor meer dan 90% via Facebook binnenkomt). Dit is overigens nooit een bewuste TPO-strategie geweest, het is meer dat onze doelgroep van oudsher social media-mijdend is en dagelijks trouw een vast aantal sites bezoekt. We hebben een relatief grote doelgroep op wat oudere leeftijd die TPO dagelijks en op vaste tijden bezoekt zoals die doelgroep vroeger, toen ze nog niet door de oude media werd teleurgesteld, op vaste tijd hun courant las, tv keek en radio luisterde. Dit is overigens de meest trouwe doelgroep die je online kunt vinden, waarvoor hulde en bloemen.
Toch merken we, ondanks het relatief lage percentage bezoek wat via Facebook binnenkomt, wel het verschil met vroeger: topics die vroeger viraal gingen op Facebook gaan dat nu beslist niet meer. Dat is een opvallend verschil. Een jaar geleden kon je nog een video op Facebook uploaden en als dat viraal ging haalde dat met gemak de 1 miljoen views. Dat lijkt nu niet meer te gebeuren. Hetzelfde is het geval met clickbait-artikelen. Een jaar geleden kon iets op Facebook ineens een enorme reis maken, dagen lang leverde dat dan extra bezoek op, maar daar is nu geen sprake meer van. Facebookberichten lijken nu beslist te worden beperkt tot ‘de eigen bubbel’: alleen mensen die je toch al volgen en veel van je deelden krijgen het bericht nog te zien, waardoor er van dagen lang ‘travellen’, ook in timelines van mensen die je niet volgden, geen sprake meer is.
Maar het is niet alleen Facebook waar men de aanval op ‘het verkeerde nieuws en desinformatie’ heeft ingezet: ook Twitter lijkt voorrang te geven aan ‘positief’ en ‘feelgood’, in elk geval waar het accounts van media betreft. Dat heeft een lange geschiedenis. De discussie over Twitter en ‘wat te doen met trollen en haatzaaierij’ speelt al vele jaren. Maar sinds de grote aanval van de EU op ‘nepnieuws en extremisme’ (denk aan de Twitter-censuur in Duitsland) en de backlash van de opkomst van white nationalism (aanslag in Charlottesville) en hun twitter-cult leaders is de echte rek van ‘vrijheid’ inmiddels wel uit Twitter.
Twitter lijkt niet direct nieuws te censureren, maar persoonlijke accounts van mensen die ‘haatzaaien’ (lees: mensen die te ‘conservatief’ en te ‘rechts’ zijn) worden geshadowbanned of gecensureerd en ook een nieuwssite als TPO ondergaat overduidelijk de afstraffing voor het grenzeloos verkondigen van onverbloemde feiten middels opruiende, maar feitelijk juiste, ongenuanceerde koppen, die niet zelden gaan over de islam, integratie, de mislukte multiculturele samenleving, de tsunami van misdaad die Nederland overspoelt en door main stream propaganda wordt gedoofpot (‘de cellen staan leeg!’) en natuurlijk het aan de kaak stellen en ontmaskeren van de hypocriete en politiek-correcte ‘kwaliteitsmedia’.
Sinds een maand krijgt ons twitter-account @tponl er geen nieuwe followers meer bij. Letterlijk nul komma nul nieuwe volgers in meer dan 30 dagen tijd (er gingen er zelfs 100 af, dat zijn spamaccounts en bots die Twitter van tijd tot tijd opruimt). Dat zegt op zichzelf niets, er is immers geen garantie op het toenemen van followers op Twitter, ware het niet dat zo ongeveer vanaf het aanmaken van dat account jaren geleden het aantal followers, zei het soms maar mondjesmaat, gestaag groeide. Opvallend genoeg groeide het aantal followers juist de afgelopen twee jaar relatief hard, met enkele groeipieken in het afgelopen jaar. Maar de overgang van een kleine maar gestaag groeiende followersschare, en soms zelfs een tijdelijke explosieve groei, naar helemaal nul komma nul nieuwe followers over langere tijd is te opvallend om normaal te kunnen zijn.
Ik ga er dan ook vanuit dat Twitter actief iets heeft aangepast aan het algoritme om tweets van TPO (en ongetwijfeld duizenden andere twitter-accounts ‘met de verkeerde boodschap die desinformatie verspreiden’, ik denk heus niet aan een complot tegen alleen TPO, wel aan een complot tegen ‘de verkeerde mening online’), maar ik zeg er bij dat ik daar geen hard bewijs voor heb. Dat kan ook niet want net als Facebook, Apple en Google is Twitter een black box die niet transparant is en waarmee je niet kunt communiceren om vragen te stellen of je beweringen te checken.
Wat Google betreft weet ik helemaal niets. Ik kan alleen maar gissen dat sites als TPO een andere (lagere) rangschikking hebben gekregen dan main stream ‘kwaliteitsmedia’ of andere fijne ‘feelgood’-sites. Ik kan dat overigens nergens direct terugzien, maar de daling van bezoek is in elk geval niet te wijten aan de aanpassingen van Facebook en Twitter alleen. Als het uitsluitend daar aan lag zou de vrij plotselinge vermindering van bezoek minder groot zijn, aangezien het aandeel bezoek via social media altijd al beperkt was. Een aanpassing in de Google-algoritmes ligt dus voor de hand, zeker ook gezien het feit dat de EU-‘nepnieuws’-jagers ook met Google om tafel zitten om Google bang te maken voor torenhoge boetes als het niets doet aan ‘extremisme en haatzaaierij’. Het zal mij dus niet verbazen als in elk geval een gedeelte van onze artikelen (filmpjes van ISIS-terreur, artikelen met islamkritiek, artikelen met harde kritiek op multiculturele samenleving of vluchtelingen, ja wat is er eigenlijk niet ‘kwetsend’?) worden weggemoffeld in de Google-pagina’s van de zoekresultaten.
Natuurlijk, het dalen van bezoek kan ook aan ons gebrek aan kwaliteit liggen. En zelfs als die kwaliteit niet is afgenomen, en ik het niet het idee dat we bij TPO de laatste tijd heel veel anders zijn gaan doen, dan nog kunnen mensen besluiten dat ze het wel hebben gezien op TPO. Maar het lijkt mij sterk dat dit zo ongeveer van de ene op andere dag gaat en in grote getale tegelijk. Afnemend bezoek door kwaliteitsgebrek gaat doorgaans druppelsgewijs. Maar, nogmaals, ik zie zelf niet helemaal waar dat dan aan zou moeten liggen. TPO heeft eigenlijk altijd voor 80 procent bestaan uit ANP-nieuws met fijne koppen, aangevuld met wat columns en opinie. Ik geloof niet dat dit erg anders is geworden de laatste maanden. En het is ook niet zo dat mensen er voor moeten betalen dus er is nooit echt een harde push om nooit meer terug te keren naar de site.
TPO is bovendien ook al heel lang niet meer welkom in de Apple News-app, een bezoekers-aggregator via de iPhone die een site reusachtige bezoekersaantallen kan opleveren. TPO stond er, in de beginfase van die app, nog wel in, samen met een hoop andere nieuwssites, maar mede dankzij klachten van een jaloerse NRC-moralist (‘Schande! Populistische clickbait terwijl alleen NRC echt nieuws is!’) is TPO, net als al die andere sites, daar uitgegooid. Daar valt op zich nog wat voor te zeggen als je er vanuit gaat dat de Apple News-app te ranzige clickbait-koppen zoveel mogelijk wil vermijden maar als je ziet wat dagelijks in de Apple News-top 5 staat aan hemeltergende clickbait-koppen van vooral een kwaliteitsloze pulpkrant als AD (ironisch genoeg staat NRC maar zelden in de News App), om nog maar te zwijgen over clickbaitmedum bij uitstek Metronieuws, kun je niets anders dan concluderen dat het Apple News vooral te doen is geweest om bepaalde media te weren, niet om de clickbaitkoppen te weren. Het lijkt er in elk geval op dat ze bij Apple ‘nieuws’ hebben gedefinieerd als: ‘Alles wat ook in kranten of op radio en tv verschijnt’. Oude mainstream media dus, precies waar de iPhone-doelgroep op zit te wachten natuurlijk…ohnee, wacht.
Ik zeg er gelijk bij dat het niet in Apple News staan van TPO maar tegelijk wel moeten toezien hoe een door de staat gesubsidieerd medium als de NOS of een volstrekt ongelezen crypto-communistische courant als Trouw wél veel extra sitebezoek dankzij Apple News mag verwelkomen uitermate frustrerend is. En het feit dat je Apple niet kunt bereiken, er is dus ook helemaal niemand die je ook maar het begin van enige uitleg over het hoe wat en waarom kan geven, zorgt voor een groot gevoel van machteloosheid.
Het is kennelijk Apple die bepaalt wat de online iPhone-generatie mag lezen, niet de online iPhone-generatie zelf, en dat blijkt in de praktijk vooral de oude media te zijn, precies waar die iPhone-generatie klaar mee was. Net toen de internetgeneratie het oud mediale nieuwsmonopolie had doorbroken kwam uitgerekend het hippe en moderne Apple om dat nieuwsmonopolie weer in ere te herstellen.
Je zou toch denken dat een Amerikaans techbedrijf als Apple juist zou snappen hoe mensen zélf willen kiezen welk nieuws ze lezen, in dit geval via het democratische ‘de meeste stemmen’-principe ongeacht de inhoud van dat nieuws, maar zoals Apple News nu in Nederland wordt aangeboden heeft het veel weg van een communistisch onderdrukkingsmodel waarin de iPhone-gebruiker mag kiezen uit vijf verschillende soorten Pravda. Then again, Apple is altijd al berucht geweest vanwege de puriteinse wetten en regels als het gaat om seks, naakt, geweld ‘extremisme’ of ‘haatzaaierij’. Desalniettemin zou je toch wat vraagtekens moeten zetten bij de macht van zo’n bedrijf als het gaat om manipulatie van nieuws en de verspreiding daarvan. Wanneer raakt een almachtige techreus precies de randen van de grondwet als het gaat om persvrijheid en vrijheid van meningsuiting?
Ik schreef het in het begin al: dit verhaal is niet bedoeld als huiliehuilie-stuk of zelfmedelijdende jammerklacht omdat TPO minder bezoek heeft. Ik ben me er altijd bewust van geweest dat ik met nóg een nieuwssite op de markt echt niet hoef te rekenen op een groot miljoenenpubliek en ik besef me ook terdege dat de toon en inhoud van TPO slechts een beperkt publiek kan aanspreken. En ja, ik snap ook hoe je niet kan verwachten dat een site met ongenuanceerde clikbaitkoppen door iedereen als even serieus en betrouwbaar wordt gezien. Heus, TPO kent zichzelf en heeft wat dat betreft geen moeite met zelfkritiek (we zijn dan ook geen kwaliteitscourant) en beschikt over voldoende zelfspot als het er op aankomt (we zijn de NPO niet).
Maar ik maak me wel zorgen over de hierboven geschetste ontwikkelingen. Ik maak me zorgen over persvrijheid en vrijheid van meningsuiting die heel langzaam, en heel stiekem, wordt aangepast en aangetast omdat niet langer het publiek bepaalt wat het wil lezen zien of horen maar Amerikaanse techreuzen die, al dan niet onder druk van overheden, dat bepalen en zo een eenzijdig, uniform, subjectief beeld van een samenleving proberen op te dringen.
Het feit dat sommige artikelen op TPO inmiddels niet meer kunnen worden gelezen in Rusland, Frankrijk en Turkije zegt al iets over de wijze waarop sommige overheden de vrijheid van ‘democratie’ drastisch aan het inperken zijn (wat betreft Rusland en Turkije zal dat geen verrassing zijn). En het feit dat de zielledige en volstrekt inhoudsloze clickbait (‘Hoe houd ik mijn banaan vrij van bruine plekken?) van AD en Metronieuws wél en het verder feitelijke ANP-nieuws van TPO niet aan iPone-gebruikers wordt voorgeschoteld moet toch ook de minder TPO-minded geesten aan het denken zetten? Je kunt van TPO vinden wat TPO van de holle clickbait van AD vindt, maar feit blijft dat voor beiden een doelgroep is en dat die doelgroep dat dolgraag wil lezen, en er dus op wil klikken, maar dan moet het wel door de social media die ze gebruiken worden aangeboden. Maar als het ene nieuws wel en het andere nieuws niet wordt aangeboden, in hoeverre is er dan nog sprake van een ‘persvrijheid’ en ‘vrijheid van meningsuiting’ waarin iedereen gelijk is? Of van überhaupt een vrije en open markt? Zoals Facebook en Apple nu met nieuws en media omgaan is het duidelijk dat de ene vrije mening de andere niet is en de persvrijheid van TPO een hele andere waardering krijgt dan de persvrijheid van, noem eens wat, de Volkskrant op Zaterdag.
Of dat erg is? Vanuit Facebook en Apple en de rest van de techreuzen gezien niet nee. Het zijn tenslotte private bedrijven die mogen aanbieden wat ze willen op elke door hun geschikt geachte wijze. Als Apple morgen vindt dat het uitsluitend nog pro-EU-nieuwsberichten wil doorgeven via de iPohne-app is er niemand die dat kan tegenhouden (laat staan als ze dat, zoals gebruikelijk, in stilte en geleidelijk doorvoeren). En als Apple en Google morgen besluiten helemaal de stekker er uit te trekken, gewoon omdat het kan, kan niemand ze verplichten door te gaan (al zal voor het vernietigen van een complete online infrastructuur vast wel een wet bestaan om zulks tegen te gaan, maar you catch my drift). Voor TPO en de lezers van TPO is het wél erg. Ik bereik met mijn site, waarop ik nieuws aanbied waarvan ik weet dat een doelgroep dat op die manier aangeboden wil krijgen, minder lezers dan nieuwssites met een andere doelgroep alleen omdat degene die dat nieuws moet distribueren het niet eens is met de inhoud van dat nieuws.
Stel je voor dat morgen de distributie van de papieren Volkskrant en Telegraaf stopt omdat de distributeur het niet eens is met de koppen in de krant. Of stel je voor dat RTL Nieuws besluit nieuws uit specifieke landen helemaal niet meer te brengen omdat ze het niet eens zijn met het in dat land gevoerde politieke beleid. Niemand zou dat pikken, en het zal ook nooit gebeuren. Maar stel je nu eens voor dat morgen de distributie van de papieren Volkskrant en de Telegraaf stopt omdat de distributeur te horen heeft gekregen van de regering dat het miljoenen aan boetes moet betalen als er papier met daarop ‘kwetsende krantenkoppen’ wordt gedistribueerd. Of stel je voor dat RTL Nieuws over bepaalde landen niets meer bericht omdat de overheid heeft gedreigd anders absurd hoge boetes uit te schrijven. Dat zou werkelijk onbestaanbaar zijn. Alleen al het je moeten voorstellen is absurdisme ten top. Het zou bovendien regelrecht tegen een hoop landelijke en Europese wetten en rechten ingaan. Zoiets zal dus nooit gebeuren in een serieuze democratische rechtstaat. Toch?
Toch niet. Want dit gebeurt nu wel online. Op exact dezelfde wijze: distributeurs van online nieuws worden door overheden gedwongen bepaalde zaken niet of beperkt te brengen en moeten bovendien binnen 24 uur overgaan tot censuur van wat de overheid censuurwaardig vindt, op straffe van een hoge boete.
En helemaal niemand vindt dit raar.
Er wordt hier kennelijk geen enkele wet gebroken, en geen enkel recht geschonden, ook al is het de ‘democratische rechtstaat’ der EU zelf die dit voorstelt. In Duitsland kun je momenteel in kranten, op televisie, op de radio, in tijdschriften en op particuliere websites zeggen wat je wilt maar op Twitter en Facebook zijn bepaalde meningen expliciet verboden en worden ze ook al even expliciet gecensureerd.
En nog steeds vindt helemaal niemand dit raar.
Zelfs de ironie dat dit uitgerekend plaatsvindt in Duitsland, met hun lange verleden van onderdrukking en censuur, ontgaat de meeste mensen kennelijk. Sterker nog, er zijn veel, beangstigend veel voorstanders te vinden van deze online censuur.
Wij van TPO, en u als lezer, worden daar nu slachtoffer van. Dit artikel zal door minder mensen worden gelezen dan dat het zou zijn gelezen als het twee jaar geleden was gepubliceerd. Eén van de redenen daarvoor is dat Facebook, Twitter, Google en Apple, al dan niet in opdracht van een naar totalitarisme neigende ‘democratische’ overheid, sommige media minder of niet distribueert, en ongelijk behandelt, dan andere media. Op Twitter en Facebook is de ene mening minder waard dan de andere, en lezers in een land waar ‘iedereen gelijkwaardig is en voor de wet gelijk’ ondervinden daar de gevolgen van.
Ik vind het prima als u TPO tot op het bot haat en tot diep in de nacht feestviert omdat TPO minder bezoekers heeft. Mij heb je er niet mee (en ik ben er wel al aan gewend, we zijn er allemaal al aan gewend). Maar besef wel dit: er is sprake van een oncontroleerbare, onbeïnvloedbare macht van Amerikaanse(!) techreuzen die voor een online generatie en online lezerspubliek bepalen wat ze wel en vooral niet te zien krijgen en het heeft er alle schijn van dat de ‘democratische’ EU en ‘democratische’ regeringen van EU-lidstaten daar aan alle kanten bij betrokken zijn omdat ze dat allemaal prima vinden.
Dat nu is dood- en doodeng. Dat zou je in elk geval dood- en doodeng moeten vinden. En als je dat niet dood- en doodeng vindt is het eigenlijk al te laat. Veel te laat.
En vergeet niet te doneren als je wel van TPO houdt en wel TPO wilt blijven lezen. We hebben het harder nodig dan ooit.
