Er zijn grote verschillen tussen hoog- en laag opgeleide kiezers bij hun gevoel dat ze in de wijze waarop ons politieke stelsel opereert, goed gerepresenteerd worden.
Zo vindt 44% van de laag opgeleide keizers dat het systeem grote aanpassingen nodig heeft en 26% kleine aanpassingen. Bij de hoog opgeleide zijn die percentages vrijwel andersom.
Ten aanzien van de in het tussenrapport van de commissie Remkes behandelde voorstellen is 83% voor het moeilijker maken van afsplitsen. Rond de 60% is het eens met een kiesdrempel van 5% en het bindend referendum. 53% is voor het rechtstreeks kiezen van de Minister-President en 50% voor het weer invoeren van de opkomstplicht.
Ten aanzien van het bindend referendum en het rechtstreeks kiezen van de Minister President zien we grote verschillen naar huidige politieke voorkeur en opleidingsniveau. Kiezers van FvD, PVV, SP en 50PLUS zijn er in overgrote mate voor. En kiezers van VVD, CDA en PvdA in meerderheid tegen. D66 kiezers zijn hierover verdeeld.
60% vindt dat tot het bindend referendum wordt ingevoerd het raadplegend referendum moet blijven gehandhaafd. Kiezers van D66, CDA en PvdA zijn daarover sterk verdeeld.
Kiezers hebben geen al te hoge verwachtingen over het invoeren van de voorstellen van de commissie. Men verwacht dat er na 5 tot 10 jaar maar een paar zullen zijn ingevoerd
Het is interessant om vast te stellen dat zo’n 30 jaar geleden, toen CDA en PvdA samen meer dan 60% van de kiezers achter zich hadden, laag opgeleiden zich blijkbaar beter gerepresenteerd voelden door de wijze waarop het politieke stelsel opereerde dan nu het geval is. D66 met haar voorstellen tot politieke vernieuwing, nu 50 jaar geleden, werd toen vooral door hoog opgeleiden gesteund.
Dit is een proces, dat in veel meer andere Europese landen herkenbaar is, waarbij met name de sociaaldemocratische partijen hun laag opgeleide kiezers verliezen aan partijen met een meer nationalistische insteek. Over ruim 2 maanden zijn er verkiezingen in Zweden, waarbij peilingen erop wijzen dat de uitslagen ook deze trend zullen weergeven.
