De Europese Commissie is een zogeheten inbreukprocedure begonnen tegen Polen ‘om de onafhankelijkheid van het Poolse hooggerechtshof te beschermen’. Op dinsdag riskeren 27 van de 72 rechters ontslag omdat een nieuwe Poolse wet van kracht wordt die de pensioenleeftijd van rechters van dit hoogste gerechtshof verlaagt van 70 naar 65 jaar.
De betrokken rechters kunnen de president van Polen vragen hun mandaat te verlengen maar er zijn geen criteria waarop het besluit van de president moet worden gebaseerd. Ook kan een ontslagen rechter nergens terecht voor een toetsing van het presidentieel besluit. Volgens Brussel ondermijnen de maatregelen het principe van de rechterlijke onafhankelijkheid, inclusief de onafzetbaarheid van rechters.
De commissie heeft Warschau nu een formele waarschuwing gestuurd. Een inbreukprocedure kan leiden tot een zaak bij het Europees Hof van Justitie. Polen krijgt een maand om te reageren. EU-commissaris Frans Timmermans heeft de kwestie meermaals besproken met de Poolse regering, maar dat overleg heeft niet geleid tot wetsaanpassing.
Volgens een woordvoerder van de commissie is het opstarten van de inbreukprocedure voor de wet officieel van kracht is ‘een zaak van urgentie’ en had Brussel gehoopt de zaak voor 3 juli op te lossen. “Wij hebben nog steeds de hoop dat Polen de wet zal heroverwegen.”
Timmermans probeert Polen er al 2,5 jaar van te overtuigen de scheiding der machten te respecteren. Hij vreest onherstelbare schade aan het rechtssysteem, zeker nu zoveel rechters van het Hooggerechtshof worden gedwongen op te stappen. Polen zegt de rechtspraak te willen zuiveren van erfenissen uit de communistische tijd.
ANP
