We weten het: “Every generation has its way. A need to disobey.” Die “disobey” slaat dan op de oudere generaties, het establishment, de geplogenheden van het moment. Maar wat als die “disobey” geüsurpeerd is door diezelfde oudere generaties, datzelfde establishment en dezelfde geplogenheden van het moment?
Ik verklaar mij nader.
Zoals dat gaat, wordt in onze hypergecommercialiseerde samenlevingen zowat alles vermarkt. Ook zij die nimmer vermarkt willen worden, alternatief willen blijven en “hun eigenheid willen behouden”, vallen op de duur onherroepelijk in de klauwen van het allesverslindend commerciemonster. De hippies, de mods, de punks, Ché Guevara, de grungers, de ravers et cetera: de commerciële leviathan heeft ze stuk voor stuk opgeslokt en ze als een gigantische cloaca weer uitgepoept als ‘alternatieve-levensstijlen-met-een-prijskaartje-aan.’
”Het scheppen en cultiveren van vaststaande onveranderlijke meningen en ideeën is de subtielste en minst tegen te houden vorm van indoctrinatie”
– Walter Lippmann
Regeringen, sportorganisaties en wat dies meer zij, zijn evenals bovengenoemde jongerenbewegingen vermarkt. Politici, bijvoorbeeld, verkopen zichzelf. Net zoals voetballers, muziekartiesten en kunstenaars zijn ze producten geworden. Een uitgekiend imago, een door stilisten vormgegeven look en een door ghostwriters neergeschreven script doen de betergelovige medemens ook echt geloven dat ze, in het geval van een politicus bijvoorbeeld, met een authentiek iemand te maken hebben. De met hippe prefabideeën aaneengeklonken politicus kan dan zeggen wat hij wil. Dat hij voor duurzaamheid is, bijvoorbeeld. Of dat hij tegen discriminatie is. Dat hij vindt dat kerncentrales gesloten moeten worden. Of dat meer immigratie nodig is om onze pensioenkas te spekken.
Maar ook dat híj de échte rebel is. Dat híj het alternatief is. Hij vervormt, verdraait, zinsbegoochelt en neemt een loopje met de werkelijkheid. Hij smeedt amper aan elkaar te smeden metalen aan elkaar tot goud zoals een alchemist en tovert met inzichten en overtuigingen op een manier die zelfs Merlijn van jaloezie zou doen stikken.
Hoewel enige oefening in logisch denken onmiddellijk tot de conclusie zou moeten leiden dat de politicus de verpersoonlijking is van het establishment, slaagt hij er op een of andere wonderlijke wijze in om de jeugdige en meer goedgelovige (beide overlappen elkaar voor een groot deel) mens te laten geloven dat híj de schenenstampende disobeyer is.
Hij stámpt ook op schenen, zij het dan de schenen van diegenen die niet per definitie tot het establishment behoren. De schenen waartegen hij stampt behoren toe aan de critici van het establishment, de échte rebellen en alternatievelingen. Ze (de schenen dan) zijn doorgaans eigendom van die zeldzame menselijke ondersoort die ‘zelfstandig denker’ wordt genoemd.
De politicus anno 2018 is een commerciële spons. Alles wat kan dienen om zijn carrière te boosten, heeft hij in de loop der tijd opgezogen. Hij merkte dat tegen kernwapens zijn populair was, dat het traditionele gezin werd gewantrouwd en dat de oorlog in Viëtnam in jeugdige ogen geen goed idee was. Hij ging vertoeven in kringen van revolutionaire denkers, mensen die fan waren van Herbert Marcuse, Max Horkheimer en Theodor Adorno. Zelfs bij de meest suggestibelen onder de idealisten – dit waren jongelieden die helemaal ondersteboven waren van de psychotische uiteenzettingen van Jacques Lacan – had de politicus-in-spe goede contacten.
Hij zag hoe zijn medestudenten het seksisme en het racisme van hun professoren, ouders en de politie aan de kaak stelden. Hij zag hoe zijn idealistische medestudenten ijverden voor het behoud van een middenberm op de snelweg, hoe ze de hedonistische overtuiging tot een nieuwe religie verheven, hoe ze “Free Nelson Mandela” scandeerden en hoe ze de hongersnood in Ethiopië een schande vonden. Hij ondervond dat jeugdigen ontvankelijk waren voor bevrijdingsbewegingen en sociale rechtvaardigheid. En hoe culturele toe-eigening en de strijd tegen het neokolonialistische denken thema’s waren die leefden onder segmenten van de studerende populatie.
En toen dacht hij:
”Zozo, indien ik nu eens al die zaken ga verpatsen als politicus. Indien ik mijzelf nu eens opwerp als de grote Sint-Joris-van-het-jeugdige-denken, die de oude-denken-draak in de pan hakt. En als ik nu nog eens, als toemaatje, mijn kiezers en volgelingen kan laten denken dat ze denken, dan ben ik toch de koning te rijk?”
Zo geschiedde. Aldus vond de omwenteling plaats, de stille revolutie van het pseudo-idealisme. Op die wijze werd het politieke bedrijf immuun gemaakt voor de aanvallen van rebellen en critici. Zoals een bacteriofaag slorpt de politieke molog immers alles op wat hem bedreigt… en maakt zichzelf groter. Het globalisme is de obese bacteriofaag.
De Trudeau’s, de Macrons en de Jesse’s gedijen bijzonder goed in zo’n klimaat van eeuwig adolescentisme. Ze spinnen garen zoals kruisspinnen webben in september uit het graaien in de idealenspeeldoos van de jeugdige westerling. Ze zijn als het ware super-jeugdigen. Gretig spuien ze hun progressieve inzichten – in feite vormen deze een scrapbook van belegen ideeën – in het rond. Als vliegen op stront zwermen doelloze jongeren aller landen massaal richting het in het rond gestrooide aas.
En de jeugdige denker die in het Westen zijn tijd loopt te verbeuzelen? Welk effect heeft deze politiek-culturele kanteling op de nog jonge denker?
Wel, dat varieert. Er zijn er die de warboel niet meer verdragen en zich te buiten gaan aan middelenmisbruik, anderen springen onder een trein. Dan zijn er diegenen die volledig opgaan in het commerciële gebeuren en pas beseffen dat hun leven voorbij is wanneer ze van de dokter te horen krijgen dat ze terminaal ziek zijn. En tenslotte heb je de types die – O, God verhoede! – menen “het verschil te kunnen maken.” Het betreft die jongeren die zodanig gecommercialiseerd zijn en de vleesgeworden vermarkting van de politiek representeren, dat ze zelf niet eens beseffen handpoppen te zijn van een establishment dat garen spint uit hun onwetendheid. Deze jongeren menen namelijk oprecht dat ze rebels zijn en zijn overtuigd van hun grote alternatieve denkcapaciteit.
Laat mij dit type jonge establishment-filosoof-met-idealistische-aspiraties even kort schetsen met behulp van een levend voorbeeld.
”You need to educate yourself”
– Flo Windey
In Vlaanderen is er een muziekzender, Studio Brussel genaamd. Daar werken heel wat mensen en sinds kort ook de visionaire Flo (‘Florence’ heet ze, maar ‘Flo’ klinkt cooler) Windey. Nu bezit Flo wellicht heel wat kwaliteiten, waarvan ze vindt dat ze die moet delen met de wereld. Bescheidenheid is niet een van haar talrijke kwaliteiten. IJdelheid, zelfgenoegzaamheid, gebrek aan introspectie en grootheidswaan zijn dat wel.
De 23- jarige Flo, wier bezigheid vooral bestaat uit het afstruinen van festivals om daar ter plekke verslag van te doen, heeft namelijk meningen. Blijkbaar vindt ze die meningen zodanig uitzonderlijk, interessant en baanbrekend, dat ze die ab-so-luut moet delen met de mensheid. Flo’s meningen zijn niet meer of minder dan establishmentpraatjes, vermomd als ‘alternatief’ en ‘rebels’ – de verpersoonlijking van de door de commerciële molog opgeslokte “rebel” zoals hierboven beschreven.
”De deugdzaamste mens is hij, die zich ermee tevreden stelt deugdzaam te zijn zonder te trachten het ook te schijnen.”
– Plato
In een interview in het tijdschrift Knack (5/6/2018) trekt Flo alle registers open. De ene na de andere dooddoener, het ene na het andere slagzinnetje uit de wandelgangen van het Europees Parlement en de samenvatting van zowat alle visie- en missieteksten van scholengemeenschappen en overheden in het Westen passeren de revue. Ik geef u enkele klassiekers mee uit het interview, kwestie van u goed te helpen beseffen wat rebellie en kritiek tegenwoordig betekenen.
Over haar generatie:
“We denken vooral veel menselijker dan oudere generaties.”
Over de blanke fan die tijdens een optreden van Kendrick Lamar het woord “nigger” (Kendrick zingt dat zelf ook, aangezien dat in zijn tekst vervat zit) in de mond nam:
“Besef het effe: je gebruikt het N-woord niet als blanke. Nooit.”
Over haar generatie:
“Net zoals mijn generatie je altijd op culturele toe-eigening zal aanspreken. Sociale media hebben me ook veel bijgeleerd over black culture of racisme […]”
Over oudere generaties:
“Zeker als je ziet hoe oudere generaties de bal nog vaak misslaan. Wij zijn leergierige puppy’s, maar oudere honden leer je toch moeilijker nieuwe trucjes aan.”
Als uitsmijter en bewijs van de totale overwinning van Guy Verhofstadt nog even deze historische uitspraak van Flo Von Goethe:
“Misschien moet ik mijn hippiebril dringend afzetten, maar ik geloof oprecht dat dat een verschil maakt. Het is misschien niet altijd mijn strijd, maar als ik in de marge ook al anders ga denken, maakt dat de strijd van een ander veel draaglijker.”
Zeker Flo, je maakt de strijd van Guy Verhofstadt, Mark Rutte, Angela Merkel, J-C Juncker en Tariq Ramadan veel draaglijker.
