Iedereen heeft ideeën over politiek. Over wat er moet gebeuren met de zorg, met uitkeringen of met het klimaat. Maar hoe maak je die ideeën waar? In maart werden nieuwe gemeenteraden gekozen: een plek waar politici kunnen proberen hun ideeën werkelijkheid te laten worden. Hoe gaat dat in de praktijk? Is het makkelijk om iets te veranderen? Waar loop je dan tegenaan? In een serie gesprekken onderzoekt Chris Aalberts de komende twee jaar hoe nieuwgekozen raadsleden hun ideeën waar proberen te maken. Een reality-check over wat raadsleden in de praktijk doen.
In lokale verkiezingscampagnes komen kandidaten met allerlei ideeën over wat ze in de gemeente willen realiseren en hoe ze hun omgeving willen veranderen. Ze willen bijvoorbeeld hun gemeente socialer, groener of veiliger maken. Ze willen de integratie van nieuwkomers verbeteren, het lokale zwembad behouden of de gemeente aantrekkelijker maken voor ondernemers. Kandidaten voor de gemeenteraad delen flyers uit met al dit soort standpunten, voeren debatten en mogen er soms in de krant iets over vertellen.
Maar wat gebeurt er als de verkiezingen achter de rug zijn? Spelen al die goede intenties, originele ideeën en verkiezingsprogramma’s dan ook nog een rol? Als je gekozen bent in een gemeenteraad, is er dan ook ruimte om aan al die ideeën te werken en ze ook echt uit te voeren? Of neemt de waan van de dag het over en verdwijnen de redenen om de politiek in te gaan al snel uit beeld? Wat blijft er tijdens de vier jaar in de gemeenteraad over van de mooie intenties waarmee raadsleden binnenkwamen?
Die vraag staat centraal in deze serie over de praktijk van de gemeentepolitiek. Wat betekent het eigenlijk om volksvertegenwoordiger te zijn? Hoe gaat dat in zijn werk? Werken raadsleden actief aan de realisatie van hun eigen ideeën? Wat kun je als raadslid doen als je wilt dat het veiliger wordt in je stad? Wat kun je doen als je wilt dat verenigingen meer subsidie krijgen? Wat valt er te beginnen tegen de komst van windmolens? Kun je ervoor zorgen dat de minima een extraatje krijgen? Of blijkt dat in de praktijk allemaal al snel onhaalbaar?
Over volksvertegenwoordigers bestaat een groot misverstand. Er zijn steeds meer politici die hard roepen wat ze allemaal willen. We kennen ze vooral uit de rechtse hoek: ze roepen bijvoorbeeld in de Tweede Kamer dat de grenzen dicht moeten, dat de EU minder macht moet krijgen of zelfs opgeheven moet worden of ze willen van klimaatafspraken af. Zelfs journalisten denken soms dat dit de primaire taak van volksvertegenwoordigers is: standpunten hebben. Makkelijk toch? Je bent gekozen vanwege je ideeën en dus breng je die continu naar voren. Iedereen kan het.
Maar bereiken politici op die manier ook iets? Er is door veel politici iets geroepen over de EU, maar er veranderde nooit echt iets. Misschien is politiek toch niet zo makkelijk als het lijkt? Misschien is politiek meer dan alleen een mening hebben? Is het niet belangrijker te weten hoe je je ideeën werkelijkheid kunt laten worden in een omgeving waar velen het met je oneens zijn? Een volksvertegenwoordiger moet niet laten weten wat hij vindt, maar politiek handwerk verrichten om die ideeën waar te maken. Tegen de stroom in.
Deze serie gaat dat probleem. De komende weken spreek ik met een aantal nieuw gekozen raadsleden van uiteenlopende partijen uit verschillende gemeenten. Ze kwamen dit jaar voor het eerst in de gemeenteraad. Nu het stof van de verkiezingen is neergedaald en ze een klein beetje weten waar ze aan zijn begonnen, is de vraag: wat willen ze nu precies bereiken op die plek? Sommigen steunen inmiddels een coalitie, anderen zitten in de oppositie. Wat zijn hun mogelijkheden om in de praktijk het verschil te maken? Hoe gaat het raadswerk in de praktijk?
Deze interviews zijn alleen een voorproefje: hoe verliepen de eerste maanden van deze raadsleden, wat kwamen ze tegen en wat vinden ze momenteel belangrijk? Volgend jaar komt er een vervolg: wat zijn al die ideeën waard gebleken? Zijn ze gebleven, bijgesteld, vergeten of juist waargemaakt? Hoe ging dat? Over twee jaar komt er een derde serie: hoe gaat het op dat moment? Hoe maak je in de lokale politiek het verschil? Wat moet je doen om iets te veranderen? En hoe doe je dat dan? Is iets roepen genoeg?
Deze maand op ThePostOnline: gesprekken met nieuwe raadsleden over hun idealen. Volgend jaar zoekt Chris Aalberts ze opnieuw op om te horen wat ze met hun idealen hebben gedaan.
