Cultuurmarxisme is een soort spook. Het is een enorme bedreiging in allerlei verschijningsvormen die bovendien overal aanwezig is. Ten minste, als we opiniemaker Sid Lukkassen mogen geloven. Lukkassen schrijft regelmatig voor TPO, bracht wat boeken uit en heeft een nieuw initiatief tot leven gebracht: ‘De Nieuwe Kerk’. Zondagavond vindt in dat kader een tweede ‘caféavond’ plaats in Rotterdam. In Café Engels staan tientallen mensen om te luisteren naar Lukkassen, Paul Cliteur en ene Jesper Jansen. Het wordt al snel een avond om nooit meer te vergeten.
Heel erg duidelijk is dit nieuwe initiatief niet. Er is een website die meldt dat er ‘verhalen uit de samenleving’ moeten worden opgehaald en daar hebben mensen dan weer voor gedoneerd. Je moet ook betalen om bij deze avond naar binnen te mogen. De leus is dat er ‘kerken’ gebouwd moeten worden, een plek waar ‘creativiteit de vrije ruimte krijgt en waar het publieke debat niet gehinderd wordt door framing en deug-technocratie’. Er wordt deze avond ook gesproken over ‘een nieuwe zuil’. Het belangrijkste kenmerk van deze zuil zou zijn dat deze ‘realistisch’ is. Er zijn vrijwilligers nodig. En geld.
De Nieuwe Kerk is volgens Lukkassen heel verbindend, net zoals de kerk dat vroeger was. Het is niet duidelijk welke mensen politieke partijen tegenwoordig nog vertegenwoordigen, denkt Lukkassen, maar gelukkig is dat bij deze nieuwe zuil helemaal anders. De achterban is namelijk hartstikke breed: heel veel mensen met uiteenlopende beroepen zijn inmiddels aangesloten. Er zijn vandaag zo’n zeventig aanwezigen, maar het zijn vooral sympathisanten van Leefbaar Rotterdam, PVV en FvD. Niet echt breed dus. Lukkassen noemt dit ‘een realistische gemeenschap’. We weten dus meteen welke kant het uitgaat.
Vanavond staan er praatjes op het programma. Het meest interessant aan deze monologen is de grote tegenstelling met hoe de avond is aangekondigd. We gaan volgens Lukkassen ‘met elkaar in gesprek’, maar in werkelijkheid luisteren we naar sprekers en is er nauwelijks ruimte voor debat. Lukkassen vertelt dat er sprake is van ‘censuur en algoritmes’ waardoor mensen niet meer in aanraking komen met ‘realistische denkbeelden’. Lees: de denkbeelden van Lukkassen zelf. Gelukkig kunnen we ons abonneren op zijn mailinglijst. Lukkassen heeft grote plannen: dit gaat een enorme beweging worden, suggereert hij.
De realistische denkbeelden komen vanavond voor rekening van Paul Cliteur, die vertelt over het cultuurmarxisme. Hij houdt een soort collegepraatje dat de marxisten zich vroeger bezighielden met economie, maar dat dat is veranderd in cultuur. Er zijn volgens de cultuurmarxisten heel veel onderdrukte groepen, weet hij. Hij begint ze op te sommen: homo’s, transgenders, vluchtelingen en ga zo maar door. Ze concurreren met elkaar om wie het meest onderdrukt is. Als je cultuurmarxisme bekritiseert word je al snel voor racist, xenofoob of islamofoob versleten, weet Cliteur inmiddels.
Dan gaat Cliteur het verband leggen met Pim Fortuyn. We zijn immers in Rotterdam. Cliteur leest de boeken van Pim nog steeds, horen we. Het gaat er eigenlijk om dat Pim homoseksueel was en dat hij ‘duidelijker homoseksueel was dan de politici voor hem’. Natuurlijk was er wel Albert Mol, maar in de politiek was een homo nooit zo duidelijk aanwezig, denkt Cliteur. Pim had zich volgens de cultuurmarxistische logica eigenlijk in de slachtofferrol moeten wentelen maar deed dat juist niet. Wat wij van deze tegenstelling kunnen leren wordt niet helemaal duidelijk.
En dan moet het dieptepunt nog komen. Het is tijd voor Jesper Jansen. Waarom hij hier mag spreken is niet duidelijk. Hij vertelt in zijn eerste zin dat er drie problemen zijn: ‘de homo, de neger en de Jood’. Hij legt het verder niet uit. Achteraf melden aanwezigen dat dit ‘een grapje’ was. Uw verslaggever – die kennelijk nog niet helemaal bekend is met de realistische, verbindende ideologie van De Nieuwe Kerk – heeft het niet goed begrepen. De aanwezigen hebben echter veel moeite uit te leggen wat nu precies de grap was. Ze hebben er op het moment zelf niet om gelachen.
Jansen meldt niet bezig te zijn met het indelen van mensen in groepen, maar meldt wel dat hij ‘jong, rechts, blank en man’ is. In het Westen, weet Jansen, is er cultuurkritiek. Dat heeft een relatie met de Grieken. De islam doet daar in ieder geval helemaal niet aan. Jansen noemt zichzelf ‘islamofoob’ want dit is ‘een reële angst’. Dan noemt hij zichzelf een ‘ubermensch’. Achteraf vraag ik een paar aanwezigen wat ze van deze nazi-term vinden. Een bezoeker begint een lang verhaal waarom je bij het gebruik van zo’n term niet hoeft weg te lopen, want deze heeft toch een lange geschiedenis en dat ligt heel genuanceerd en ga zo maar door.
Een logischere conclusie is dat we naar een uiterst dubieuze provocateur luisteren die geen consistent en logisch verhaal kan houden. We zitten naar een betoog te luisteren met allerlei lelijks over moslims, maar dan onder het motto ‘verbinding’ en ‘realisme’.
Zo leren we hoe je een politieke sekte opstart. Je zegt dat je met elkaar gaat praten over maatschappelijke kwesties, maar in werkelijkheid vuur je een eenzijdige visie op de aanwezigen af. Je nodigt een Leidse hoogleraar en een mislukte publicist uit en doet deftig over censuur, ‘verbinding’ en ‘realisme’. De werkelijkheid is het omgekeerde: dit is een rechtse echoput waar men vooral moslims in een kwaad daglicht probeert te stellen en geen enkele onderbouwing voor de eigen visies kan geven. De brede groep burgers die Lukkassen zoekt, zou hier niet dood gevonden willen worden.
Kritisch en zelfstandig denken, dat zit er bij dit publiek niet in. Deze mensen zullen dus wel in deze sekte blijven hangen. Wel even betalen graag.
