Iedereen heeft ideeën over politiek, maar hoe maak je die ideeën waar? Hoe gaat dat in de praktijk? Is het makkelijk iets te veranderen? Waar loop je dan tegenaan? In een serie gesprekken onderzoekt Chris Aalberts hoe nieuwgekozen raadsleden hun ideeën waar proberen te maken. In deze aflevering: Tom de Nooijer uit Oldebroek: hij werd in maart met voorkeursstemmen gekozen terwijl hij nog net geen achttien was. De SGP is géén oudemannenclub, vertelt Tom: ‘De SGP heeft gemiddeld de jongste raadsleden.’ Bovendien heeft de SGP de grootste politieke jongerenorganisatie van Nederland.
Het programma van de SGP in Oldebroek is vrij algemeen, zo lijkt het. In Oldebroek zijn eigenlijk weinig politieke conflicten. Tom noemt het SGP-programma ‘niet heel uitgesproken’: je kunt er meerdere kanten mee op. Breekpunten staan er eigenlijk niet in. De koopzondag is wel een hard punt, maar dat standpunt is hier heel algemeen geaccepteerd: ‘dat verandert de komende tien jaar niet’. De koopzondag is ‘vakkundig dichtgetimmerd door de coalitie.’ De SGP zit daarin. Wat betekent dat voor raadsleden als Tom?
Ik vraag of zo’n algemeen verkiezingsprogramma niet heel weinig richting aan zijn werk geeft. Tom knikt. Het coalitieakkoord blijkt eveneens vrij algemeen te zijn. De gemeenteraad wilde geen dichtgetimmerd coalitieakkoord. De raad wilde veel open laten zodat de raad zelf keuzes kan blijven maken. Tom wacht voorlopig af hoe het gaat: ‘Ik ben benieuwd wat er op me afkomt. Ik las pas het jaarverslag van de bezwaarschriftencommissie. Je moet overal wat van vinden en er vragen over stellen.’
Het raadswerk gaat soms over miljoenen, maar vaak ook over kleine dingen, vertelt Tom. ‘We hadden pas een initiatiefvoorstel van de VVD. Dan zie je dat je als partij met een dun coalitieakkoord er dingen in kunt fietsen. De VVD wilde jaarlijks 2000 euro geven aan organisaties die AED-cursussen aanbieden. Zij wilden daar 2000 euro voor vrijmaken. Dat was binnen twee vergaderingen geregeld. Er waren wel wat vragen over, maar die waren vooral technisch.’
Tom voerde in Oldebroek een jongerencampagne. Jongeren hebben weinig te maken met de gemeentepolitiek, denkt hij, maar hij had toch vijf speerpunten waar jongeren echt mee zitten. Hij heeft echter niemand iets beloofd: ‘daar ben ik niet zo goed in. Politici zouden sowieso minder moeten beloven.’
Het belangrijkste punt voor jongeren in Oldebroek is het muziekonderwijs. In 2015 ging de muziekschool failliet. De muziekvereniging nam het muziekonderwijs op zich: jongeren kunnen voortaan hier leren een muziekinstrument te bespelen. Dat is belangrijk, want de fanfare is voor veel jongeren in deze omgeving een belangrijke vrijetijdsbesteding. De vereniging kreeg van de gemeente subsidie om het muziekonderwijs te regelen, maar die subsidie loopt nu af. Er is onderzoek gedaan: de vereniging heeft geld nodig om hiermee verder te kunnen. Er moet geld bij.
Tom: ‘ik heb gezegd dat het muziekonderwijs in welke vorm dan ook behouden moet blijven. Dat jongeren daaraan deel kunnen blijven nemen in welke vorm dan ook.’
Tom kan zelf het initiatief nemen in dit dossier want de coalitie is verdeeld en heeft dit niet geregeld. Tom denkt dat naast de SGP het CDA voor is. ‘De VVD en ChristenUnie zijn verwacht ik tegen, maar wie weet.’ Zij hebben volgens Tom ‘allemaal kul-argumenten’. De partijen vinden het daarnaast geen taak van de gemeente. Er liggen volgens Tom toch genoeg mogelijkheden voor een meerderheid. ‘Er moet nu een integrale afweging gemaakt worden tussen wat we als gemeente aan willen bieden aan muziek en sport, dat het muziekonderwijs niet doodbloedt.’ Dat laatste dreigt te gebeuren. Er moet tijdelijk geld komen om voorlopig door te kunnen gaan.
Heeft Tom ook zelf een idee hoe hij dat wil organiseren? vraag ik. Tom vindt dat lastig: ‘Ik weet niet wat de beste manier is. Er zijn veel verschillende mogelijkheden om dit te organiseren. We willen uiteindelijk dat het college met een voorstel gaat komen, na overleg met de betrokken partijen.’ Ik vraag of Tom niet kan zeggen dat hij de muziekschool terug wil. De politiek gaat toch over dingen willen? Tom: ‘Het maakt mij niet veel uit hoe het geregeld wordt, als het maar geregeld wordt. Het college moet daar met de ‘cultuurmakelaar’ maar een voorstel voor maken.’
Dit standpunt voelt niet erg als SGP, merk ik op. De SGP is toch de partij van de kleine overheid? Muziekonderwijs is dan toch misbaar? Kunnen de mensen dat niet zelf regelen? Tom: ‘we hebben in 2012 een kerntakendiscussie gehad, wat moet de gemeente doen, maar dat was toen ze moesten bezuinigen. Nu is de situatie anders.’ Uit de kerntakendiscussie kwam destijds dat het muziekonderwijs geen gemeentelijke taak is.
De prijs van muziekles kan ook gewoon omhoog, opper ik. Tom sputtert tegen. Ik vraag waarom hij opeens zo links zit te doen. Komt het hem niet uit, die kleinere overheid? Tom: ‘Qua lagere lasten wil ik in andere dingen snijden. Het gaat om minder dan 20.000 euro en de maatschappelijke waarde is heel groot. Als het om zo’n relatief klein bedrag gaat, is een kleine overheid geen overtuigend argument, maar eerder symboolpolitiek. Ik wil zeker een kleine overheid met lage lasten voor de burgers, maar dat staat of valt niet met dit kleine bedrag. Dit houdt jongeren van de straat. Het heeft een preventieve werking.’
Tom wil dit eigenlijk weer terug als gemeentelijke taak, concludeer ik. De coalitie heeft het niet geregeld en dus heeft Tom zich de taak toegeëigend om te zien hoe ze hier een meerderheid voor kunnen krijgen. Of dat gaat lukken is ongewis.
Deze maand op ThePostOnline: vijf gesprekken met nieuwe raadsleden over hun idealen. Volgend jaar zoekt Chris Aalberts ze opnieuw op om te horen wat ze met hun idealen hebben gedaan.
