De eerste keer dat ik me herinner Eelco Bosch van Rosenthal op tv te hebben gezien, zat hij in een drukbevolkt panel. En gaf hij ruiterlijk toe tot het segment journalisten te behoren, die Trump nul komma nul kans had toegedicht om president van Amerika te worden. Hij zei het met een zekere deemoed. Alsof hij na de verkiezingsnacht en de Trump-triomf op een andere planeet was wakker geworden en op zoek moest naar hele nieuwe natuurwetten. ‘Dat zou best wel eens kunnen, Eelco,’ zal ik gemompeld hebben, of iets van dien aard. ‘De planeet Trump gaat er heel anders uitzien dan wanneer de door jou zo innig gewenste voortzetting van Obama, de sterrennevel Hillary, had gewonnen.’ Eelco steeg nog verder in mijn achting door in datzelfde optreden de dubieuze rol van de massamedia te benadrukken, met name CNN, de kwakkelende nieuwszender die zich om financiële redenen volledig in de Trump-hype had gestort. En elke snipper nieuws over ‘the Donald’ tijdens de bloedige voorverkiezingen bij de Republikeinen en de nóg bloediger titanenstrijd met Hillary gretig de ether in slingerde, omdat het de kijkcijfers deed exploderen en de kassa’s deed rinkelen. Was hij bezig de hand in eigen boezem te steken? Des te beter. Niet dat Eelco me verder bijzonder opviel (hij heeft de uitstraling van een loketbediende), maar zijn deemoed bemoedigde me en ik dacht allicht: hoera, in ieder geval één Nederlandse journalist die begrijpt dat hij dringend toe is aan een herscholing, een nieuwe blik op de werkelijkheid.
Hoe deerlijk vergiste ik mij!
Begrijp me niet verkeerd, ik volg Eelco sindsdien slechts mondjesmaat, met een onregelmatige frequentie die in de verste verte niet opweegt tegen het fanatisme en de intensiteit waarmee hij president Trump volgt. Echter, de keren dát ik ‘m voorbij zag komen, hetzij op televisie, hetzij op Twitter, leek hij zich niet, zoals ik verwachtte, in de schoolbankjes te hebben genesteld om de wetten van de planeet Trump te doorgronden, maar was hij druk doende, op het manische af, om de planeet Trump, waarvan hij ooit toegaf hem niet te hebben zien aankomen, van de kaart te vegen. Geef Eelco een bal en elf voetballers uit de onderbond en hij is bereid met hen naar Barcelona af te reizen, tegen Messi en consorten aan te treden, als je hem maar belooft dat wanneer de bal in het vijandelijke doel terechtkomt – een minimale kans van 1 op 10.000 of nóg minder – beloond zal worden met het aftreden van Trump. Te vrezen valt dat hij sinds de dramatische verkiezingsnacht in 2016 elke ochtend de gifbeker van zijn verkeerde inschatting leeg heeft moeten drinken, dat hij inmiddels hunkert naar een kopje Nespresso en mede daarom zijn volledige wapenarsenaal inzet om vanuit de Nederlandse studios’s Trump ten val te brengen.
Het zal niemand verbazen dat Eelco’s missiedrang bij DWDD in goede aarde is gevallen, en dat hij nu, als opvolger van Amerika-kenner en Clinton-bewonderaar Twan Huys, om de zoveel tijd mag opdraven als er ‘nieuws’ is rond Trump, zoals afgelopen week. Nieuws is in dit verband een inflatoir begrip, want bij DWDD wordt de verklaring, die mogelijk leidt tot een andere verklaring, die mogelijk leidt tot weer een andere verklaring die kans biedt op loslippigheid bij een mogelijk cruciaal persoon die mogelijk de val zou kunnen inluiden van Trump, ‘nieuws’ genoemd. Eelco mocht bij Matthijs dan ook de zoveelste poging wagen de achterban van DWDD een glimpje hoop te bieden op een fataal Trump-schandaal, ditmaal via diens voormalige advocaat Michael Cohen en zijn onthulling dat Trump tot in de verkiezingsstrijd pogingen zou hebben ondernomen een Trump Tower in Moskou van de grond te krijgen. Veel geloof in dit ‘nieuws’ had Eelco overigens niet. ‘Dit lijkt een significante ontwikkeling’ sprak hij zichzelf bij aanvang van het DWDD-gesprek moed in, doelend op de zeventig uur die Cohen met aanklager Robert Mueller, wie weet over die Russische Trump-tower, had gebabbeld. Maar Eelco’s ‘nieuws’ annex flutballonnetje liep live aan de tafel algauw leeg, constateerde ook Matthijs, die tot slot, je wist het maar nooit, aan Eelco vroeg of hier toch niet sprake was van een ‘smoking gun’, ofwel het begin van het einde van Trump’s presidentenschap. ‘Zeker niet!’ antwoordde Eelco. ‘Maar de Trump-jacht houd me zo lekker van de straat, Matthijs,’ vulde ik voor hem in. ‘En ik rust niet voor hij snikkend in de schoot van Melania ligt.’
Je kunt boos zijn op of verontwaardigd zijn over Eelco’s activisme en zijn obsessionele aandacht voor het neerhalen van Trump, maar velen zullen bewonderend zeggen dat hij ‘zijn hart volgt’, zoals zijn collega’s dat bij Fox News in Amerika ook doen, zij het dan in het voordeel van de huidige president. Gelijk opgaand met een nieuw soort, koud academisme in de online journalistiek (De Correspondent) zie je in de mainstream media een nieuw soort warmbloedig engagement ontstaan, dat het juk van de schijnobjectiviteit van zich afwerpt, emoties toont en opzichtig partij kiest. Eelco’s Nieuwsuur-collega Jeroen Wollaars gaf onlangs in een Volkskrant-interview zelfs openlijk toe dat zijn hele journalistieke loopbaan een impliciete revanche was op de pesterijen die hij als kind op school had moeten ondergaan. En dat hij maar wat graag, intussen Bekende Nederlander zijnde, op een reünie zou verschijnen, het zoet smakend van de eindoverwinning. Na zo’n interview begrijp je ineens waarom de zaadjes van de Trump-haat op de werkvloer van Nieuwsuur zo makkelijk ontkiemen: in de Amerikaanse president personifieert zich de horde kwelgeesten waar de presentatoren in hun jeugd door zijn dwars gezeten. Ook Eelco heeft veel weg van het type hoge-cijfers-maar-het-laatst-gekozen-bij-gym.
Ironisch genoeg zou Eelco er verstandig aan doen te luisteren naar één van zijn grote voorbeelden, Washington Post-journalist Bob Woodward (die ooit met Carl Bernstein het Watergate-schandaal onthulde), die zijn vakgenoten onlangs aanmoedigde Trump hardnekkiger te negeren. En zeker de presidentiële persconferenties, wat er ook gezegd wordt, links te laten liggen. Strekking: door almaar te reageren op Trump’s scheten, help je hem juist steviger in het zadel. Zou Eelco dit mechanisme tot zich door laten dringen en gevolg geven aan Woodward’s advies, dan zou hij vermoedelijk meteen overvallen worden door een acute zingevingscrisis. Wat moet hij in een wereld waar hij zijn te kloppen vijand, in naam van de waarheid, niet meer op de voet mag of hoeft te volgen? Eelco een persconferentie van ‘The Donald’ ontzeggen, is een lijntje coke van tafel blazen voor de ogen van een zwaar verslaafde.
En dan te bedenken dat Eelco’s gedram plaatsvindt onder het logo van de ‘objectieve’ NOS.
