Het klimaatakkoord dat het kabinet donderdag goedkeurde is een asociaal akkoord. We gaan veel te snel van het aardgas af, moeten aan de dure, luidruchtige en incapabele warmtepomp, de prijs van het aardgas gaat omhoog (terwijl hetzelfde gas uit Groningen in België 40% goedkoper verkocht wordt), en de BPM en brandstofkosten voor benzine- en dieselauto’s gaan omhoog om de dure elektrische auto’s van Tesla, Jaguar, BMW, Porsche en Audi voor de rijken te subsidiëren. Zeeschepen vanuit de halve wereld tanken in Rotterdam zware stookolie vermengd met chemisch en toxisch afval, en de luchtvaart wordt buiten beschouwing gelaten en zelfs gesubsidieerd door accijnsvrije kerosine en BTW-vrije tickets. De industrie die 80% van de CO2 uitstoot levert krijgt geen dwingende eisen opgelegd. De burger betaalt de prijs en de vervuilers blijven nagenoeg ongemoeid. Dat gaat niet werken.
Het grote nadeel van een warmtepomp is dat de goedkoopste variant, de luchtwarmtepomp, zijn energie haalt uit de temperatuur van de buitenlucht. In de zomer hebben we nog wel een lekkere buitentemperatuur, maar dan hebben we geen warmte nodig, behalve voor het douchen – maar dat water verwarmen we al met een veel efficiëntere zonneboiler. In de winter kan de buitentemperatuur wel dalen tot -10 graden Celsius waardoor er weinig warmte uit gewonnen kan worden, juist in het seizoen dat onze warmtebehoefte het grootst is. Naverwarmen met elektrisch zal dan wel moeten want gas gaat eruit. Wie nadenkt kiest dus de duurdere variant, de grondwater-warmtepomp – ook wel aardwarmte genoemd – maar krijg je die nog terugverdiend? Beide soorten warmtepomp vreten nogal wat stroom, tot wel 4000 kWh per jaar, dat is voor kleine huishoudens meer dan hun huidige jaarverbruik. Extra!
Als je objectief naar onze energieopwekking kijkt zie je 3 duurzame bronnen: zon, wind en aardwarmte. Aardwarmte is een constante bron van energie maar brengt hoge kosten met zich mee. Zon en wind zijn zo overvloedig aanwezig dat ze ruimschoots ons verbruik opleveren, maar elk hebben een aan-uit knop die niet onder onze controle valt. Gelukkig hebben deze twee niet veel correlatie: bij heel mooi weer schijnt de zon volop maar is het door het hogedrukgebied vrijwel windstil, en als de wind door de bomen giert is de zon vaak achter de wolken verdwenen. Dat is mooi maar niet genoeg, we moeten het tekort van o.a. windstille nachten dus aanvullen. Dat kan met de huidige energiecentrales maar dan halen we het klimaatakkoord van Parijs ook niet.
In 2021 wil de het kabinet de salderingsregeling voor teruggeleverde zonne-energie opheffen, want anders komt er teveel zonne-energie. Hoezo teveel? Als we de salderingsregeling niet opheffen, dan legt iedere Nederlander met een gunstig gelegen dak zonnepanelen op zijn dak en verdient in een jaar of 7 zijn investering terug. Dan wordt het volk de energieleverancier. De huidige energie productiebedrijven moeten dan veranderen in energie opslagbedrijven en energie distributiebedrijven. Hun vervuilende centrales kunnen versneld dicht, en daarvoor in de plaats moeten ze kort- en langdurige opslagsystemen bouwen. Uiteraard moeten de windcentrales op zee ook uitgebreid worden zodat de verhouding zon en wind energie in evenwicht blijft.
Elektrische energie kun je opslaan in grote accusystemen zoals Tesla bouwde in Australië, waar het systeem uitstekend werkt als snelle buffer voor het gehele netwerk en ook enkele dagen kan overbruggen. Ook opslag in gigantische persluchtsystemen in oude mijngangen of gasbellen kan een rol spelen. Omhoogpompen van water naar een hoger gelegen bassin of omhoog uit een diepe mijn geeft potentiële energie die je later weer kunt gebruiken, hiermee kun je zelfs seizoenen overbruggen. En last but not least kun je via elektrolyse waterstof maken. Dat is geen efficiënte omzetting, maar je doet het met zonne-energie die toch over is, als het verbruik afgedekt is en alle opslagsystemen al vol zitten. Zet die waterstoffabrieken neer bij de afnemers zoals Hoogovens, de chemische industrie, in gebieden met veel kassen en aan de snelwegen op de vrachtroutes. Ombouwen van aardgasverwarming naar waterstofverwarming is relatief eenvoudig en goedkoop. Met waterstof en CO2 kun je zelfs ons vertrouwde aardgas namaken.
Door dit kunstmatige overschot aan zonne-energie bereik je wél de revolutie die nodig is om de doelstellingen van Parijs te halen. Het volk investeert in zonnepanelen en krijgt hier een lagere energierekening voor terug, dus die zien dat wel zitten. Om het goed te verdelen stel je een maximum aan zonnepanelen in van 110% van het jaarverbruik per huis. De energiebedrijven moeten hun kolencentrales toch uitzetten, dus of ze daar nu een andersoortige energie opwekkingscentrale terugzetten of een energie opslagcentrale is qua investering om het even. Uiteraard moet er dan wel een prijs betaald worden voor het bufferen van energie, verschillend voor snelle buffers en lange-termijn buffers, en zelfs per seizoen. Het kan goed zijn dat de elektriciteitsprijs in de zomer daalt tot 3 cent per kWh en in de winter stijgt tot 50 cent per kWh. Op dat verschil gaan de energie opslagbedrijven hun businessmodel baseren. Energie-intensieve bedrijven als aluminiumsmelters zullen alleen in de zomermaanden draaien en in de winter gaan ze hun halfproducten bewerken tot eindproducten. Door in elke provincie minstens een batterijbuffer en een waterstoffabriek neer te zetten hoeft het hoofdelektriciteitsnet niet geüpgrade te worden. Qua vervoer denk ik dat de elektrificatie van de personenauto’s vanzelf door zal zetten, zeker nu de subsidie begrensd wordt op de eerste 50.000 euro aanschafprijs. Voor zware vrachtwagens, binnenvaart- en zeeschepen zou waterstof beter zijn omdat waterstof een veel hogere energiedichtheid en lager gewicht heeft dan accu’s. Met waterstof fabrieken door het hele land is dat geen probleem.
Met alleen de energievoorziening op het land zijn we er nog niet. Er moet onmiddellijk een einde komen aan de Rotterdamse praktijk om chemische en toxische oplosmiddelen toe te voegen aan zware stookolie voor zeeschepen. We zijn niet voor niets in de jaren 80 gestopt met het verbranden van vuil op zee. Gezien de lange levensduur van scheepsmotoren zal een alternatieve brandstof zeer langzaam geïntroduceerd worden, maar begin maar eens met schone zwavelarme brandstof.
Voor de luchtvaart moet er snel een einde komen aan belastingvrije brandstof en tickets. Laat die 7 of 44 euro vliegtax in 2021 maar zitten, daar lacht iedereen om. Voer vanaf 1 maart 2019 accijns op kerosine in, 10% in maart en dan elke maand 10% erbij, zodat je op 1 januari 2020 evenveel accijns betaalt op kerosine als de bevolking op diesel. Doe hetzelfde met BTW op vliegtickets. Zal het vliegverkeer hierdoor verminderen? Ik mag hopen van wel. Schiphol hoeft niet uit te breiden, Lelystad kan klein blijven, de Veluwe rustig, en het milieu wordt iets schoner. Want voor vliegtuigvervuiling geldt nog steeds dat je 10% minder vervuiling alleen kunt bereiken met 10% minder vliegen.
Het fijne aan dit klimaat-volk plan is dat de lusten van dit plan bij het volk liggen en de lasten bij de grote bedrijven. Het is belangrijk dat we niet massaal in een warmtepomp debacle stappen. Er zijn zeker situaties waar een grondwater-warmtepomp zin heeft, dan moet je die dan ook installeren, maar het is niet de one size fits all oplossing. De luchtwarmtepomp is zelfs ongeschikt voor ons winterklimaat. Met het klimaat-volk plan wordt het gasverbruik van de industriële gebruikers als eerste aangepakt zodat het afschakelen van de huishoudens veel trager kan gebeuren. Door de overstap van gas naar elektrische verwarming kan de huidige CV ketel door een goedkoop verwarmingselement (denk aan de verwarmingsspiraal van een waterkoker) vervangen worden zonder de bevolking op kosten te jagen. En koken op inductie is slechts een kwestie van nieuwe pannen en eventueel een extra groep. Ik kook al 24 jaar op inductie, nog steeds met mijn eerste inductieplaat.
