Het plan van de Europese Commissie om lidstaten die de principes van de rechtsstaat niet naleven te straffen met kortingen op EU-fondsen, krijgt groen licht. Het parlement had het dagelijks bestuur van de EU zelf gevraagd hiervoor een wetsvoorstel in te dienen, wat het in mei deed.
Volgens EU-parlementariër Sophie in ’t Veld (D66) is een belangrijke stap gezet. “Als Europese regeringen de democratie aantasten, moeten we alle krachten steunen die zich verzetten en ijveren voor de rechtsstaat en fundamentele rechten.”
Diverse lidstaten, waaronder Nederland, staan positief tegenover het idee om ‘foute’ landen te straffen met kortingen op subsidies. Landen die daarvoor mogelijk in aanmerking komen, zoals Polen en Hongarije, zijn minder enthousiast.
De Europese Rekenkamer kwam in juli met kritiek op het voorstel. De controleurs adviseren het plan beter uit te werken. De criteria voor eventuele kortingen moeten ‘duidelijk en meetbaar’ zijn. Ook moet de procedure precies worden geformuleerd, om de belangen van bestrafte landen te waarborgen. De lidstaten hebben nog geen officiële positie ingenomen over de kwestie.
Ook wil het Europees Parlement dat de EU veel meer geld uittrekt voor steun aan organisaties die zich inzetten voor de democratie in Europa. Het parlement heeft met een grote meerderheid (426 tegen 152) gestemd voor een ’Rechten en Waarden’-programma waarin 1,8 miljard euro voor de periode 2021 tot en met 2027 wordt vrijgemaakt voor steun aan democratische initiatieven. Dat is drie keer zoveel als de 642 miljoen die de Europese Commissie heeft voorgesteld.
ANP/TPO
