Hoeveel lichaamsbeweging zouden leden van GroenLinks willen hebben? Op het congres in Zwolle krijgen de leden in ieder geval voldoende beweging. De ene na de andere spreker komt op het podium, het publiek begint te klappen, iedereen gaat staan, blijft nog even klappen en gaat weer zitten. Of het nu gaat om Europarlementariërs Bas Eickhout en Judith Sargentini, Eerste Kamer lijsttrekker Paul Rösenmöller, voormalig partijvoorzitter Marjolein Meijer of Lily die elke vrijdag spijbelt om voor het gemeentehuis van Zeist aandacht te vragen voor het klimaat: steeds weer is het applaus overweldigend.
Het GroenLinks-congres is een sterk geregisseerd evenement. Dat is eigenlijk bij elk partijcongres het geval, maar deze zaterdag valt het wel heel erg op. Gelikte video’s met kandidaten en lijsttrekkers laten allemaal zien hoe geweldig ze zijn. De tijd dat politieke partijen amateuristisch ogende foldertjes maakten is voorgoed voorbij. Over alle cameraposities is nagedacht, er is voor bijpassende muziek gezorgd, er is een presentatrice ingevlogen en een zangeres komt twee keer een liedje zingen. Om de regie compleet te maken klappen de leden slaafs als Jesse Klaver roept dat ze dat moeten doen.
Gedachten aan FvD
Onlangs zei Forum voor Democratie-lijsttrekker Henk Otten dat zijn partij eigenlijk een mediabedrijf is met een politieke tak. Die gedachte dringt zich ook bij GroenLinks onbewust op: deze partij is dat óók. GroenLinks heeft fans die worden bediend met allerlei geregisseerde PR-events. Bij FvD zijn dat lezingen, bij GroenLinks meetups. Steeds ligt de regie bij de partij. Met sociale media zijn FvD en GroenLinks het meest bedreven. We horen dat alle GroenLinks-leden een mailtje en een app hebben gekregen om zich aan te melden voor de klimaatmars van 10 maart. Ook dat is een mediafestijn.
Het politieke midden wordt steeds kleiner en zo worden de flanken belangrijker. De meest luidruchtige flank is rechts want daar zit FvD. Thierry Baudet roept bij herhaling dat zijn partij Nederland gaat veranderen. Na de verkiezingen voor de Eerste Kamer zal het kabinet naar FvD moeten luisteren, zo was dit weekend bij de FvD-ledendag de suggestie. Dan is het kabinet zijn meerderheid in de Senaat immers kwijt en kan FvD eisen gaan stellen. GroenLinks zegt deze zaterdag hetzelfde: de partij gaat straks dingen eisen en helpt Rutte in ruil daarvoor aan een meerderheid. Klaver belooft alvast dat bedrijven mee gaan betalen aan het klimaat.
Met wie samen te werken?
2019 wordt zelfs het jaar van het klimaat, horen we Klaver zeggen. Hij vertelt dat werkgeversvoorzitter Hans de Boer hem gevaarlijk vindt, terwijl De Boer toch echt naar GroenLinks moet gaan luisteren. GroenLinks is niet afhankelijk van de coalitie, de coalitie is afhankelijk van GroenLinks. Hier zien we wat aan iedereen in een rechtse bubbel voorbij gaat. Daar is Baudet de hoop van Nederland, in de linkse bubbel is dat Klaver. Er zijn veel verschillen tussen FvD en GroenLinks, maar één ervan springt er deze zaterdag wel heel erg uit: Klaver krijgt binnenkort gelijk en Baudet bijt in het stof.
FvD wil referenda terwijl het kabinet die net heeft afgeschaft. FvD wil migratie inperken terwijl dat binnen de EU nauwelijks te doen is. FvD wil daarom ook van de EU af maar dat is voor andere partijen een no-go area. GroenLinks klinkt hetzelfde als FvD: ‘Mark Rutte moet naar ons gaan luisteren’, maar Klavers aanbod is veel aantrekkelijker: Nederland moet toch aan de klimaatafspraken van Parijs voldoen, heeft al een klimaatwet, zit met het Urgenda-vonnis, heeft al Europese klimaatregels en heel veel klimaatdoelen die momenteel niet worden gehaald. Voor Klavers CO2-taks voor bedrijven is dus zeker ruimte.
Is dit een nieuwe meerderheid?
Als Baudet echt denkt dat zijn partij binnenkort invloed kan uitoefenen, heeft hij buiten GroenLinks gerekend. Klaver is altijd een aantrekkelijkere partner om mee samen te werken. Met een beetje politieke wil blijft Rutte zo tot aan de volgende Tweede Kamerverkiezingen in het Torentje zitten. Iedereen blij, behalve Baudet.
Toch kan ook GroenLinks overmoedig worden. De eerste tekenen daarvan zijn nu al zichtbaar. Klaver begint in zijn speech over ‘de nieuwe meerderheid’. Klaver houdt zijn publiek voor dat de nieuwe meerderheid op de hand van GroenLinks is met zaken als klimaatafspraken en kinderpardon. Maar de werkelijkheid is dat GroenLinks net als FvD nog steeds een flankpartij is: over migratie, integratie, Europa, diversiteit en ontwikkelingshulp, om maar een paar onderwerpen te noemen.
GroenLinks is hooguit een partij waarmee het mogelijk is om tot compromissen te komen. Een meer dan kenmerkend verschil met FvD. Zo is verandering van het klimaatbeleid met Klaver dichterbij dan ooit, maar daar houdt de invloed van GroenLinks vermoedelijk ook meteen weer op.
