In tegenstelling tot het rapport van de Verenigde Naties en in tegenstelling tot wat velen denken is er geen demografische explosie te verwachten in deze eeuw. De Canadese onderzoekers Bricker en Ibbitson hebben in hun boek Empty Planet: The shock of global population decline talloze recente demografische studies samengevat die bewijzen dat in vrijwel alle landen de bevolking daalt naar een geboortecijfer dat lager ligt dan 2.1 kinderen per vrouw (dit cijfer is het aantal dat nodig is om de bevolking constant te houden). Deze daling van het geboortecijfer gaat gestaag door. Dat geldt ook voor Afrika, voor het Midden-Oosten, voor India en zelfs voor etnische minderheden in westerse landen. Ook moslims in Europa hebben steeds minder kinderen.
De twee belangrijkste oorzaken van deze vermindering is de urbanisatie en de betere opleiding van vrouwen. Door de urbanisatie, wat betekent dat steeds meer mensen wegtrekken uit het platteland om in de grote steden te gaan wonden, is het hebben van veel kinderen niet meer nodig. Op het platteland waren kinderen een welkome hulp bij de landbouw en de veeteelt. In de stad kosten kinderen veel geld. Aangezien in Afrika miljoenen mensen naar de steden trekken, daalt ook daar het geboortecijfer.
Vrouwen die naar school gaan trouwen later. Ze leren over anticonceptie en komen meer op voor hun eigen rechten. In India bijvoorbeeld trouwen vrouwen meestal nog vrij jong, rond de leeftijd van twintig jaar, maar vijf jaar later laten ze zich steriliseren.
Aangezien de immigranten steeds minder kinderen krijgen, zullen ze steeds een minderheid blijven. Het is dus niet zo dat in Europa de moslims ooit een meerderheid zullen worden. Dat kan tijdelijk zo zijn in de steden, maar hun aantal zal stabiliseren en dat is in feite al sinds een aantal jaren het geval.
De afname van de bevolking heeft dramatische gevolgen voor de economie. Er zijn steeds minder jonge mensen. Ouderen leven langer. Er ontstaat in meerdere takken van het bedrijfsleven een tekort aan arbeidskrachten. De geschiedenis leert dat landen die de poort wijd openzetten voor immigranten, hun economische en politieke macht daardoor zeer versterken. Dit geldt althans voor het traditionele economisch model, waar economische groei de kern van uitmaakt. Die immigratie kan echter niet eindeloos doorgaan, want dat gaat ten koste van de landen van waaruit de mensen emigreren. Vreemd genoeg zien bovenvermelde onderzoekers dit over het hoofd.
De afname van de bevolking betekent onherroepelijk een vermindering van de welvaart. Hoe minder arbeidskrachten, hoe minder consumptie en hoe minder economische groei. Als een land veel immigranten opneemt dan gaat dit ten koste van de arbeidskrachten in een ander land. Turkije en Marokko bijvoorbeeld zullen er alle belang bij hebben dat hun landgenoten uit Europa terugkeren. Landen als China en Japan die nog nooit immigranten hebben opgenomen, krijgen het extra moeilijk. We kunnen ons afvragen hoe deze landen zullen reageren als de economische activiteiten noodgedwongen zullen afnemen en de ouderenzorg een groot deel van het budget zal opslorpen. Japan is nu al het land met de hoogste staatsschuld. Aangezien de Verenigde Staten nog altijd, ondanks het gesteggel rond de Mexicaanse grens en het opkomend isolationisme, heel veel immigranten opnemen – zo’n één miljoen per jaar -, zal dit land de volgende honderd jaar nog zeker de grootste supermacht blijven.
Politici in alle continenten slagen er niet in het geboortecijfer te doen stijgen. Maatregelen zoals betere kinderopvang en hogere kinderbijslag hebben geen effect op het geboortecijfer en deze maatregelen zijn trouwens zeer duur.
Mijns inziens ligt de enige oplossing in de keuze voor een ander economisch model. Dit zal echter een drastische politieke ingreep vergen. De mensen zullen een onderscheid moeten leren te maken tussen armoede en soberheid. Soberheid wil zeggen dat elk land probeert in de mate van het mogelijke zelfvoorzienend te zijn, zodat de voedselvoorziening voor de bevolking in elk geval gewaarborgd zal blijven. Kleinschalige en gediversifieerde land- en tuinbouwbedrijven rondom elke stad kunnen hiervoor een oplossing bieden. De zorgsector zal bijgestaan moeten worden door ’netwerken van solidariteit’, waar vrijwilligers en gepensioneerden aan meewerken. Ook zullen jongeren min of meer gedwongen moeten worden bepaalde studierichtingen te volgen, zodat ze beroepen aanleren die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de maatschappij. Een numerus clausus moet gelden voor studies zonder toekomstperspectief zoals kunstonderwijs, psychologie, logopedie, enzovoorts. Aantrekkelijke, niet terug te betalen beurzen worden bestemd voor diegenen die kiezen voor beroepsonderwijs en andere voor de economie noodzakelijke specialisaties. Heel wat nutteloze beroepen en instellingen die gebakken lucht verkopen kunnen worden opgedoekt.
Links en rechts kunnen het erover eens zijn dat heel wat spanningen met de moslims binnen Europa zullen verdwijnen, indien in de islamitische landen er vrede, welzijn en welvaart zou heersen. Emigratie naar Europa zou dan niet meer noodzakelijk zijn. Maar er is meer: de vrede, het welzijn en de welvaart in de islamitische landen kan in deze 21ste eeuw slechts gerealiseerd worden als de moslims terugkeren naar de landen van herkomst. Binnenkort schreeuwen Turkije en Marokko om de massale terugkeer van immigranten om de economische groei in stand te kunnen houden. Dat geldt ook voor de landen van zwart Afrika.
De demografische ontwikkelingen die nu gaande zijn betekenen dat de politiek hier ernstig rekening moet mee houden. Politici moeten durven de consequenties hieruit te trekken. Het immigratie- en vluchtelingenbeleid zal herzien moeten worden, want het huidige beleid zal leiden tot nog meer armoede in de Derde Wereld en het houdt aldaar de ontwikkeling tegen. Er moet gezocht worden naar een beleid waar allen voordeel bij hebben. Voor Europa zal gelden dat een nauwe samenwerking met de islamitische landen rondom de Middellandse Zee de beste waarborg kan zijn om de uitdagingen waar we nu voor staan, aan te kunnen.
