De reden dat al gisteravond de zetelpeiling naar buiten is gebracht, ligt vooral in de speciale aandacht die ik wil vragen voor het onderzoek van vandaag. Het gaat over de reactie van kiezers op de doorberekening van het klimaatakkoord en de snelle reactie van de regering daarop.
Daarbij gaat het mij niet zozeer over de totaalpercentages. (pdf) En ook niet eens over de verschillen die we zien tussen kiezers van de verschillende partijen. Maar ik wil vooral wijzen op de relatie tussen het verlies van 40% van de zetels van VVD, CDA en D66 van gisteren en de opvattingen van de kiezers van deze partijen over dit onderwerp.
Want degenen die nu niet meer VVD, CDA of D66 stemmen (en voor een belangrijk deel nu bij FVD zijn terechtgekomen) verschillen in sterke mate van degenen die nu nog steeds VVD, CDA of D66 stemmen. Aan de hand van het volgende voorbeeld is dat goed te zien:
Van degenen die nu (nog) CDA stemmen is 71% positief over de aankondiging van de regering over de maatregelen nav de doorberekening van het klimaatakkoord. Van degenen die in 2017 wel CDA stemden, maar nu niet meer is dat slechts 28%. En dit patroon zien we bij veel van de stellingen, ook bij VVD en (in wat mindere mate) bij D66.
Gecombineerd met de zetelpeiling van gisteren en daarmee ook de richting van de uitslag van a.s. woensdag, wordt hiermee getoond hoe belangrijke maatschappelijke problemen waarvoor we als samenleving staan (welk standpunt je daarbij ook inneemt) een electoraal mijnenveld aan het worden is voor degenen die bestuursverantwoordelijkheid hebben of nemen!
En dat kan niemand vrolijk stemmen. Want ook degenen die nu geen bestuursverantwoordelijkheid hebben en het graag zouden willen krijgen, zullen dan met dezelfde problematiek gaan kampen. (Een nieuw bewijs hoe ons huidig stelsel niet meer opgewassen is tegen de werkelijkheden van de 21e eeuw)
Dinsdagavond kom ik met een voorspelling voor de uitslag voor de Eerste Kamerverkiezingen (om 19 uur). Het zou me niet verbazen als er de komende dagen nog duidelijke electorale bewegingen ontstaan.
