De rechtspraak heeft te weinig geld en personeel om de kwaliteit te verbeteren, te innoveren en de doorlooptijden van rechtszaken in te korten. Tot die conclusie komt de Commissie Visitatie Gerechten, die de huidige stand van de rechtspraak heeft onderzocht.
De onafhankelijke commissie, die bestaat uit onder meer hoogleraren, advocaten en juristen, heeft een jaar lang onderzoek gedaan naar alle gerechtshoven en rechtbanken en honderden medewerkers gesproken en geënquêteerd.
“We komen ten minste 50 miljoen euro per jaar tekort”, erkent de president van de Raad voor de Rechtspraak, Henk Naves. Hij zegt daarover in onderhandeling te zijn met het kabinet. “Het is ploeteren geweest de afgelopen jaren.” Overwerk is in de rechtspraak eerder regel dan uitzondering.
Volgens Naves zit het ‘kroonjuweel’ van de rechtspraak, de onafhankelijkheid van rechters, de organisatie soms ook in de weg. “We kunnen de 2400 rechters in ons land niet zomaar iets opdragen.” De rechtspraak is daardoor een ‘eilandenrijk’. “We moeten juist samenwerken om tot oplossingen te komen.”
Volgens de commissie moet ook duidelijk worden wie in geval van een conflict over de koers een knoop kan doorhakken. Nu hebben noch de Raad voor de Rechtspraak noch de gerechten die bevoegdheid. “De besluitvorming is heel stroperig”, zegt Naves.
De rechtspraak zou ook diverser moeten worden, stelt de commissie. Nu heeft slechts circa 2 procent van de rechters een niet-westerse achtergrond. Ook andere verhoudingen zijn zoek. Zo zijn er duidelijk meer vrouwen dan mannen in de rechtspraak en meer ouderen dan jongeren.
De Raad vraagt eens in de vier jaar aan een commissie om de gerechten te onderzoeken.
Anp
