Als we dan toch vergelijkingen met Pim Fortuyn aan het maken zijn, heb ik er ook nog wel eentje. Intimi van Fortuyn zeiden na zijn dood dat de kandidatenlijst van de LPF brandhout was – of woorden van gelijke strekking – en dat Fortuyn er eigenlijk geen vertrouwen in had gehad. De groei van de LPF was te explosief en de tijd te kort om goede kandidaten te selecteren. Fortuyn zat op een rijdende trein en die denderde maar door, maar inmiddels was hij in een slechte film beland met allemaal idioten op zijn eigen kandidatenlijst. Dat hebben we geweten.
Fortuyn heeft dit tijdens zijn leven nooit in een interview gezegd en dus weten we niet of hij er echt geen vertrouwen in had. Ook als Fortuyn was blijven leven was de kans klein dat we dit ooit uit zijn mond hadden kunnen horen. Immers: politici denken na wat ze wel en niet aan de media prijsgeven en komen al snel met allerlei PR-klets.
Hoe zou dat nu bij Forum voor Democratie (FvD) zijn? Thierry Baudet zal nooit eerlijk zijn over wat hij van de huidige situatie vindt. We leven in een mediacratie en dus is het zaak de schone schijn op te houden. En dus gaat het ontzettend goed met FvD, want er waren deze week goede uitslagen. Niets lijkt FvD in de weg te staan de Europese verkiezingen van eind mei eveneens te winnen en daarna door te stomen naar de Tweede Kamer, nietwaar? Het heeft er echter alle schijn van dat het succes FvD simpelweg heeft verrast.
Vrijdag werd duidelijk dat het FvD-kandidatenprobleem in Flevoland is opgelost. Voorlopig althans. Er zijn daar acht FvD’ers gekozen van een kandidatenlijst van tien, waarvan er slechts zeven in de provincie wonen. Nu gaat één kandidaat die eigenlijk lijstduwer was naar Flevoland verhuizen. Dat moet binnen een week, anders gaat de zetel naar een andere partij. Het toont aan dat FvD is overvallen door haar eigen succes.
Voor wie dat niet gelooft: de drie Noord-Hollandse kandidaten op de lijst van Flevoland stonden daar alleen als lijstvulling, niet omdat ze echt in de Staten van een hen onbekende provincie willen zitten. Het is bekend dat ongeveer een kwart van de Statenleden tussentijds stopt: mensen verhuizen, krijgen een andere baan die niet combineerbaar is of hebben geen zin meer. Je moet dus kandidaten achter de hand hebben. Bij FvD dacht men dus dat er hooguit een zetel of vijf mogelijk waren in Flevoland, geen acht. Aan het einde van de periode zijn potentieel twee van de acht gewonnen zetels leeg. Vervanging is er dan vrijwel zeker niet. Gaat lekker met de redding van Nederland.
Flevoland is niet de enige provincie waar deze problemen spelen: in meerdere provincies zijn bijna alle beschikbare kandidaten gekozen en zijn er dus bijna geen vervangers als iemand ermee stopt. Dit probleem manifesteert zich bovendien bij de Europese verkiezingen. Zes van de twaalf kandidaten zitten straks in de Eerste of Tweede Kamer en kunnen niet ook nog Europarlementariër worden. Bij de overige zes kandidaten zijn er vier waarbij het combineren van huidige functies met Brussel lastig zal zijn. Eigenlijk lijken maar twee kandidaten echt tijd te hebben. Het lijkt ondenkbaar dat de lijst nog te wijzigen is.
FvD zette een jaar geleden een hiërarchische provinciale structuur op poten om, zo meldde Baudet, een gecontroleerde uitbouw van de partij mogelijk te maken. Maar zo’n hiërarchische structuur kan niet snel groeien omdat iedereen door de ballotage van de leiding moet. Er vielen bij FvD zeker 1400 potentiële kandidaten af. Deze hiërarchie levert nu al problemen op: FvD heeft wel controle over de eigen kandidaten, maar niet over het aantal stemmers. FvD heeft te goed gescoord, net als de LPF in 2002. Met gecontroleerde uitbouw heeft het inmiddels niets meer te maken.
Op de verkiezingsavonden van FvD was de toon heel anders. Er werd door leden gefluisterd dat de uitslag voor FvD alleen maar tegen kon vallen omdat de verwachtingen veel te hoog waren. ‘Ga vooral stemmen’, riepen Thierry Baudet en Henk Otten tot vervelens toe. De partijvoorlichter sprak over een zetel of zes in de Senaat. We weten nu de afloop: FvD had deze uitslagen simpelweg niet verwacht en de personeelskrapte wordt na succesvolle Europese verkiezingen alleen maar groter.
We kunnen dus rustig concluderen dat Baudet op precies dezelfde voortdenderende trein zit als destijds Fortuyn. Het is voor FvD te hopen dat de partijaanhang bij de Europese verkiezingen thuisblijft. Dat zou de boel een klein beetje verlichten.
