Dit is een gratis en voor iedereen leesbaar artikel, maar als u een abonnement op TPO+ neemt kunt u nóg meer briljante artikelen van Hans van Willigenburg lezen, en nog heel veel meer moois. Dus neem nu een abonnement op TPO+!
Ooit las ik een mega grote kop in het AD in de trant van ‘De Nederlandse jeugd geeft zijn eigen leven een 8.’ Het zijn van die koppen waarvan je denkt: wat moet ik ermee? En zulke speculatieve koppen zijn negen van de tien keer gebaseerd, bovendien, op onderzoek van een instituut – het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) – dat aan de lopende band boterzachte observaties over Nederland via een verborgen pijplijn naar de media laat stromen, met meestal als eindresultaat dat de directeur van deze boodschappendienst, PvdA-er Kim Putters, in de studio komt uitleggen hoe het precies zit: wat ‘de Nederlander’ denkt, hoe hij zichzelf en zijn omgeving ervaart, waar hij/zij bang van wordt en wat hem of haar gelukkig maakt (alsof de woorden ‘prozac’ en ‘antidepressiva’ niet in het SCP-woordenboek voorkomen).
Het schuurt op zijn minst tegen ‘nepnieuws’ aan wat dat SCP continu de wereld in pompt, maar dat belemmerde De Volkskrant niet hem in 2018 aan te wijzen als ‘één na invloedrijkste Nederlander’. Met andere woorden: als je in Nederland aan een strategisch opgesteld bureau zit, exact op het punt waar alle formulieren met al die al of niet sociaal wenselijke antwoorden uiteindelijk op af koersen, en jij mag de ingeleverde formulieren vervolgens duiden, als een verdienstelijke halfbroer van God, dan rolt zo ongeveer elk medium hier te lande de rode loper voor je uit en wordt je kennelijk gezien als een absolute autoriteit annex onweersproken vorm van intelligentie.
Zou het kunnen zijn dat Thierry Baudet met onze ‘ondergang’ bedoelt dat we zèlf weer eens gaan nadenken, in plaats van dat uit te besteden aan enquêteformulieren en een zalvende PvdA-bureaucraat? Hoewel ‘ondergang’ als begrip natuurlijk loodzwaar gekozen is, zou ik het basaal gezien hartgrondig met Baudet eens zijn. Het SCP is de westerse variant van wat ooit in de Sovjet-Unie ‘Het toezicht op de geestelijke gezondheid van het socialistische vaderland’ of iets dergelijks heette. Het is geen raketwetenschap om te begrijpen dat vraagstelling en timing van sociaalpsychologische onderzoeken de uitkomst in hoge mate bepalen. Het leidde gisteren onder meer tot een kop in De Volkskrant (‘Nederlanders somber over polarisatie in de samenleving’) en een reeks tv-items, waaronder in het NOS-journaal, dat toch wel érg klonk als een bestelde boodschap vanuit het torentje van Rutte.
De slaafsheid waarmee het staatsjournaal via wat losse vox pops bij een winkelcentrum zo’n SCP-onderzoekje nababbelt en de conclusie onderstreept dat de polarisatie de spuigaten uitloopt, geeft te denken. En werpt ook een intrigerend licht op die andere discussie van dit moment: of het onderwijs niet vergeven is van de linkse leraren? Zal ik een voorspelling doen? Die vraag gaat het SCP never nooit aan leerlingen of onderwijspersoneel stellen. Daar krijg je maar weer polarisatie van.
En zo hobbelt kleuterland Nederland, keurig begeleid door de ‘vrije media’, welvarend, gelukkig en zelfvoldaan de toekomst tegemoet.
