Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de ontwikkeling van FvD. Hij start in Amsterdam, waar de partij al een jaar in de gemeenteraad zit. Doneer via Voor de Kunst om deze serie een vervolg te geven in de provincie, de Senaat en het Europees Parlement.
Jazie Veldhuyzen, commissielid voor BIJ1, waarschuwt de portiers van de Stopera: er komen over een kwartier zestig dak- en thuislozen naar de raadszaal, waar deze donderdagochtend de Amsterdamse raadscommissie voor zorg, jeugdzorg en sport vergadert. Op de agenda staat de sluiting van de winteropvang, waar deze zestig mensen gebruik van maakten. Sinds de sluiting begin april zwerven ze over straat en is er geen opvang meer voor ze. BIJ1 – de partij van Sylvana Simons – heeft hier een debat over aangevraagd. De zestig dak- en thuislozen zitten op de publieke tribune.
Dit is niet alleen de ochtend van BIJ1. Ook de ChristenUnie heeft een bijzondere interesse in dit onderwerp. Raadslid Don Ceder heeft een extra armoedige jas aangetrokken en heeft een tas bij zich alsof hij ook zelf door Amsterdam zwerft. De vraag is vanochtend of deze dak- en thuislozen weer opvang moeten krijgen. Volgens BIJ1 en ChristenUnie wel. Ceder zwaait met wetten en internationale verdragen om te zeggen dat de gemeente een zorgplicht heeft voor deze mensen: een diffuse groep bestaande uit ongedocumenteerde migranten en Nederlanders zonder migratieachtergrond.
Bij een commissievergadering wordt iedere partij idealiter door een of meerdere raads- of commissieleden vertegenwoordigd. Niet alle raadsleden zijn er want niet iedereen volgt elke commissie. Daarvan heeft de Amsterdamse gemeenteraad er acht. Bijna alle partijen zijn deze ochtend aanwezig, waaronder de eenmansfracties van BIJ1, ChristenUnie, CDA en de ouderenpartij. Slechts één partij schittert van afwezigheid: FvD. Vreemd, want het gaat hier deels om de opvang van ongedocumenteerden, een speerpunt waar FvD normaliter een enorme hoeveelheid lawaai over maakt.
De diaken van de lokale Rooms-Katholieke kerk komt inspreken. Hij bekommert zich om de dak- en thuislozen en heeft al eens eerder gevraagd om continuering van de noodopvang. We horen dat kerken en maatschappelijke organisaties er al dagen voor zorgen dat de groep niet op straat hoeft te slapen. Vrijwilligers zijn er maar druk mee. Een gepensioneerd predikant uit Amsterdam Zuidoost vertelt een soortgelijk verhaal. Er is al een paar dagen een actie om de groep onderdak te bieden onder de titel ‘Kille Nachten’, maar die actie is nu afgelopen en niemand weet hoe nu verder.
Ook het netwerk voor ongedocumenteerden en de Amsterdamse vluchtelingenhulpcentrale komen aan het woord. We leren al snel hoe vreemd de situatie is: de winteropvang is gesloten, terwijl de gemeente niet wil dat mensen op straat slapen maar ook geen alternatieve opvang biedt terwijl de rest van de opvang vol zit. Vanaf 1 juli is er wel 24uurs opvang voor ongedocumenteerden en een deel van deze groep komt daarvoor in aanmerking. Deze mensen moeten dus eerst drie maanden op straat bivakkeren en krijgen daarna van de ene op de andere dag een veel betere behandeling. De insprekers zeggen allemaal hetzelfde: de gemeente moet nu in actie komen.
Don Ceder meldt dat de gemeente de plicht heeft deze mensen op te vangen, ongeacht hun status. Er wordt al een tijdje gewaarschuwd voor dit probleem. Er is geen oplossing gevonden terwijl er wel allerlei vastgoed van de gemeente leegstaat. De houding van de gemeente is kafkaësk en niet uit te leggen aangezien een deel van deze groep over drie maanden wel met open armen wordt onthaald, aldus Ceder. Het is een politieke keuze om ze nu niet te helpen. Waarom stelt de wethouder niet meteen een pand ter beschikking?
Dorrit de Jong (GroenLinks) heeft het er duidelijk moeilijk mee. Het is niet voor te stellen dat GroenLinks deze opvang echt niet wil regelen, maar de partij zit in het college en daar is men verdeeld. En dus begint De Jong de vrijwilligers te prijzen, vertelt dat er meer opvang is dan ooit en dat we ‘geen ijzer met handen kunnen breken’. Het zijn bijna dezelfde woorden als die van D66-wethouder Simone Kukenheim. Jazie Veldhuyzen (BIJ1) wil na een tijdje weten of De Jong überhaupt een oplossing wil. Dat wil ze wel maar ze denkt dat het niet kan. Het is vrij duidelijk dat dat onzin is.
Zo heeft de linkse oppositie de linkse coalitie van GroenLinks, D66, PvdA en SP beet. De coalitie laat zich voorstaan op haar sociale gezicht en wil in juli 24uurs opvang voor 500 illegalen realiseren, maar regelt nu geen opvang voor deze specifieke groep van zestig mensen. BIJ1 en ChristenUnie – met in hun kielzog PvdD en Denk – maken duidelijk dat het linkse college haar eigen missie is vergeten en een enorm onrecht laat bestaan, terwijl de coalitie alles vandaag nog zou kunnen oplossen. De bijdragen van de coalitiepartijen zijn opmerkelijk kort.
Wat doet de rechtse oppositie? FvD laat verstek gaan, een CDA-mevrouw trekt haar mond niet open en de VVD komt niet verder dan dat GroenLinks de landelijke overheid niet de schuld moet geven van dit probleem. Zo slaat rechts hier geen deuk in een pakje boter. We zien hier hoe oppositie werkt: de linkse oppositiepartijen die inhoudelijk het dichtst bij de linkse coalitie staan kunnen hier het meeste kwaad doen, niet rechtse partijen wiens mening sowieso geen meerderheid krijgt. Goede oppositie is voor FvD lastiger dan voor links en vandaag ziet de partij er dus maar helemaal vanaf.
Het debat eindigt in wat iedereen had kunnen voorspellen: een woordenwaterval van wethouder Kukenheim. Ze prijst haar eigen beleid de hemel in. Er gebeurt namelijk ontzettend veel in Amsterdam en ze is er ook zelf erg druk mee. Antwoord op de vraag waarom er nu geen opvang voor deze mensen kan komen geeft ze niet.
Ik sprak op Twitter nog even na met Annabel Nanninga:
Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de ontwikkeling van FvD. Hij start in Amsterdam, waar de partij al een jaar in de gemeenteraad zit. Doneer via Voor de Kunst om deze serie een vervolg te geven in de provincie, de Senaat en het Europees Parlement.
