Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de ontwikkeling van FvD. Hij kijkt naar de ontwikkeling van de partijorganisatie, de prestaties van FvD in Amsterdam en de werkzaamheden in de provincie, de Senaat en Brussel. Maak deze serie mogelijk en doneer via Voor de Kunst.
Een mooi interview deze zaterdag met FvD-lijsttrekker voor de senaat Henk Otten. En dat in de favoriete krant van Thierry Baudet. De titel van het stuk: ‘Baudet trekt de partij te veel naar rechts’. Otten en Baudet blijken niet helemaal op één lijn te zitten: Baudet zou te veel bezig zijn met filosofische vergezichten, zijn overwinningsspeech was niet wat Otten ervan had verwacht, het onderwijsmeldpunt zou een misser zijn en Baudet moet het FvD-succes meer gaan delen met anderen. De hamvraag is: is er nu herrie in de tent? Is er een machtsstrijd gaande?
Een tijdje geleden zei Henk Otten dat FvD eigenlijk een mediabedrijf is met een politieke tak. Een zeer treffende beschrijving als we kijken hoe FvD al twee jaar de media weet te bespelen en ook zelf uiterst actief is via de eigen social media. Alle andere partijen zijn er jaloers op. Het zou dan ook vreemd zijn als FvD deze zaterdag opeens alle media-expertise kwijt is en interne partijtwisten via NRC uitvecht, al weet je het bij populistisch rechts natuurlijk nooit. Duidelijk is wel dat het Otten kennelijk niet is gelukt om zijn mening intern geaccepteerd te krijgen. Dan maar via NRC.
Grote interviews zijn een genre op zich. Ze worden niet per ongeluk gehouden maar aan beide zijden goed voorbereid. NRC wil alleen een interview met Otten als hij iets nieuws te melden heeft. Otten wil alleen een interview geven als hij een boodschap heeft die hij breed uitgemeten in de pers wil zien. Hij liep niet spontaan eventjes leeg.
Als je zo’n interview gaat geven, heb je een kernboodschap nodig. Die bereid je voor, want deze moet in meerdere antwoorden terugkomen om er zeker van te zijn dat deze in de uiteindelijke tekst terecht komt. Bij de voorbereiding bedenk je tevens wat er allemaal gevraagd kan worden en wat je antwoorden daarop moeten zijn. Otten weet dat NRC gaat vragen naar ‘een boreaal Europa’, de partijdemocratie en al dat soort zaken. NRC heeft het interview immers óók voorbereid.
Wat was de boodschap van Otten? Inhoudelijk legt hij allerlei accenten die aan de VVD van twintig jaar geleden doen denken, maar de inhoud was hier natuurlijk niet de kern. Otten formuleerde verbeterpunten voor Baudet en meldde dat Baudet ook fouten maakt. Dit is een heel nieuw fenomeen: tot dusver was FvD een gesloten front en was er nooit openlijke kritiek op de politiek leider. Dat is in rechts-populistische kringen sowieso de traditie: bij de PVV is niemand kritisch op Geert Wilders. Als er kritiek is, is het meteen hommeles.
Zou het een nieuwe manier van politiek bedrijven op rechts kunnen zijn? Otten legt in dit interview eigen accenten en slaat een zakelijke en pragmatische toon aan. Past dat bij een partij als FvD? Het antwoord is zonder meer ja, want inhoudelijk is het verschil met Baudet minimaal. Meningsverschillen zijn binnen partijen bovendien heel gewoon: binnen de VVD en de PvdA bestaan ‘vleugels’ waar men totaal verschillend over bepaalde kwesties denkt. Dat kan bij FvD ook: een partijvleugel die denkt dat de Westerse beschaving verdwijnt en een tweede vleugel die daar niet zo mee bezig is.
Interne meningsverschillen zijn bij rechts-populistische partijen vaak problematisch. We zien dit aan de voorgangers van FvD: de LPF was een verlengstuk van Pim Fortuyn, Trots op Nederland stelde niets voor zonder Rita Verdonk en als Geert Wilders uit de politiek stapt houdt de PVV op te bestaan. Al deze partijen zijn of waren gegroepeerd rond de politiek leider die zowel organisatorisch als inhoudelijk de lakens uitdeelde. Eenheid voor alles dus. De vraag is nu of FvD die traditie voortzet: is de partij een verlengstuk van Baudet?
Het is verleidelijk die vraag bevestigend te beantwoorden. FvD is ondemocratisch en centralistisch met Baudet, Otten en Rob Rooken aan het hoofd. In de media horen we vooral Baudet. Zie hier de impliciete boodschap van Otten: bij FvD is er wel degelijk ruimte voor verschil van mening en kritiek. Dat gaat samen met zijn stelling dat FvD meerdere gezichten moet krijgen. Het logische gevolg daarvan is dat Baudet moet inschikken en dat er ook intern kritiek zal klinken. Die kritiek is er op provinciaal niveau toch al. Die mag je bij FvD dus voortaan gewoon uiten.
Ottens boodschap getuigt van groot politiek inzicht. FvD is sinds vorige maand een partij met tientallen volksvertegenwoordigers. Die zullen vroeg of laat in de media komen en hun eigen mening ventileren. Het partijbestuur kan daar weinig aan veranderen want al die Statenleden hebben een eigenstandige rol. Je kunt niet iedereen met een afwijkende mening royeren want dan blijft er niets van je partij over. FvD zal moeten accepteren dat er enige inhoudelijke diversiteit komt en dat een grotere groep mensen gaat bepalen wat FvD vindt en hoe FvD zich presenteert. Dat gaat ten koste van Baudet. Een klein beetje maar, want Statenleden halen de media nauwelijks, maar toch.
Duidt deze boodschap op een intern conflict? We weten het (nog) niet, maar als Baudet niet blij is met dit interview, heeft hij dikke pech: Otten is qua positie de enige die voor deze verbreding kan pleiten. Als een willekeurig FvD-Statenlid dat doet, luistert niemand. Als FvD ooit op eigen benen moet gaan staan, ook zonder Baudet, is Ottens impliciete boodschap er eentje om in je oren te knopen. De enige vraag is of ook Baudet dit snapt.
Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de ontwikkeling van FvD. Hij kijkt naar de ontwikkeling van de partijorganisatie, de prestaties van FvD in Amsterdam en de werkzaamheden in de provincie, de Senaat en Brussel. Maak deze serie mogelijk en doneer via Voor de Kunst.
