Het gaat ontzettend goed met Forum voor Democratie (FvD). Volgens een recente peiling zal de partij van Thierry Baudet vijf zetels in het Europees Parlement halen. Vroeger was zo’n situatie overzichtelijk. Er was een kandidatenlijst waarvan dan de eerste vijf kandidaten werden gekozen. Soms werd iemand met voorkeursstemmen gekozen, maar dat was toch altijd de uitzondering op de regel. FvD zou FvD niet zijn als het helemaal anders zou gaan. Kijkt u even mee wie in aanmerking komen voor een Brusselse zetel?
De kandidatenlijst van FvD bestaat uit twaalf personen. De eerste kent u al: Derk Jan Eppink. Hij is niet alleen bijzonder omdat hij lijsttrekker is, maar vooral omdat hij de enige kandidaat is die nog geen andere functie bij FvD heeft. We weten dus zeker dat Eppink het Europees Parlement in wil en straks ook tijd heeft om daar zijn werk te doen. Bij de rest van de kandidaten is dat een stuk onduidelijker. Laten we kijken wie Eppink gaan vergezellen.
Op nummer twee zien we Rob Roos. Hij is adviseur van het FvD-partijbestuur en fractievoorzitter in Zuid-Holland. Hij staat op de dertiende plaats van de Senaatslijst. FvD krijgt daar waarschijnlijk dertien zetels. Dan is hij dus binnenkort ook Senator. Hoe Roos dit allemaal tegelijk kan doen is een raadsel, maar bij het Europees Parlement is er nog een extra probleem: hij kan – wettelijk – niet in de Senaat én het Europees Parlement gaan zitten. Dus of hij neemt in de Senaat zijn zetel in, of in het Europees Parlement, maar niet beide.
Op nummer drie hebben we partijbestuurder Rob Rooken. Hij komt ook in de Senaat want daar staat hij op plek zes. Hij moet dus net als Roos kiezen tussen de Senaat en het Europees Parlement. Dat geldt ook voor Dorien Rookmaker, die voor het Europees Parlement op plaats vier staat en in de Senaat op plaats zeven. Hetzelfde probleem hebben Toine Beukering, die op negen staat voor het Europees Parlement en op elf voor de Senaat, en Paul Frentrop die op elf staat voor het Europees Parlement en op vier voor de Senaat. Ze kunnen allemaal niet in beide organen tegelijk zitten.
Laten we aannemen dat Roos, Rooken en Rookmaker graag voor een riant salaris naar Brussel willen. Dan worden van de Senaatslijst de nummers veertien, vijftien en zestien verkozen. De nummer zestien – Hugo Berkhout – was duo-raadslid in Amsterdam maar vertrok vanwege een verhuizing. Volgens zijn LinkedIn-profiel woont hij nu op Cyprus. Dan komt dus de nummer zeventien erin, Sytze van Odijk, nu duo-raadslid in Amsterdam en nummer zeven van de lijst voor het Europees Parlement. Als hij de Senaat in gaat verliest FvD een potentiële kandidaat voor Brussel. Op de Senaatslijst is dan alleen Otto Hermans nog over. Achter Hermans staat weliswaar Theo Hiddema, maar die kan wettelijk niet in de Eerste en Tweede Kamer tegelijk zitten.
Als iedereen die in de Senaat is gekozen ook echt voor de Senaat kiest – Roos, Rooken, Rookmaker, Frentrop, Beukering – heeft FvD nog maar zeven mensen voor het Europees Parlement. Eigenlijk zijn dat er zes want Thierry Baudet (no.12) mag dit niet combineren met de Tweede Kamer en valt dus af. Hiddema kan niet naar de Eerste Kamer en Baudet niet naar het Europees Parlement want dan gaat een zetel in de Tweede Kamer naar Susan Teunissen, die eerder boos bij FvD wegliep. Maar zelfs als zij die zetel niet inneemt, is daarmee het probleem niet opgelost want op vier staat Henk Otten en die moet dan weer de Senaat uit. Baudet en Hiddema blijven dus waar ze zitten.
Zo blijven er naast Eppink vijf kandidaten over voor het Europees Parlement. Een van hen is Frederik Jansen (no.6), beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie en voorzitter van de FvD-jongeren. Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij naar Brussel wil. Michiel Hoogeveen (no.5) en Gideon van Meijeren (no.8) zijn beide Statenlid in Zuid-Holland. Dat is in theorie te combineren met het Europees Parlement maar praktisch lastig. Zuid-Holland vergadert op woensdag, net op het moment dat Europarlementariërs in Brussel moeten zijn. Een vertrek uit Zuid-Holland is mogelijk want daar zijn nog zeker drie kandidaten die een huidig Statenlid kunnen vervangen.
Dan resteren Sytze van Odijk (no.7) en Anton van Schijndel (no.10). Die laatste is raadslid in Amsterdam, Van Odijk is er duo-raadslid. Ook voor hen geldt: die functies zijn wettelijk te verenigen met het lidmaatschap van het Europees Parlement, maar het is zeer onpraktisch. Er is veel overlap in vergaderdagen. Als ze overstappen naar Brussel heeft FvD in Amsterdam geen duo-raadsleden meer en is een van de drie raadsleden weg. De kandidatenlijst van Amsterdam biedt echter nog genoeg mogelijke vervangers: Gerard Köhler, Hemmie Kerklingh en Kristina Turkmen. Köhler krijgt dan mogelijk twee functies want hij zit al in de Provinciale Staten van Noord-Holland.
We kunnen dus concluderen dat FvD eigenlijk alleen maar kandidaten heeft die al veel functies hebben, met uitzondering van Eppink. Als we ervan uitgaan dat de Senaat gewilder is dan Brussel, heeft FvD maar nauwelijks kandidaten. Alle hoop is dan gevestigd op twee Statenleden uit Zuid-Holland en twee lokale politici uit Amsterdam. Als FvD zes zetels haalt, moet men flink gaan puzzelen hoe alle zetels in te vullen. Waarschijnlijk gaat dan toch iemand van de Senaat naar Brussel omdat er in de Senaat nog wat vervangers op de kandidatenlijst staan. Maar ook die zijn dan bijna op.
Men kan natuurlijk ook functies blijven combineren. Statenleden blijven Statenlid en doen het Europees Parlement er gewoon bij. Een raadslid uit Amsterdam neemt de trein naar Brussel en de JFvD-voorzitter gaat soms met hem mee. Dat kan en dat mag, maar dat is wel een werkwijze waarbij de inhoudelijke invloed van FvD in Brussel al op de eerste dag het nulpunt nadert. Positiever geformuleerd hangt alle invloed van FvD in Brussel dan af van Eppink, want hij is de enige die tijd heeft. Is dat nou een goede basis om de EU een kopje kleiner te maken?
Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de ontwikkeling van FvD. Hij start in Amsterdam, waar de partij al een jaar in de gemeenteraad zit. Binnenkort gaat hij ook naar Brussel om te zien wat FvD daar precies doet. Doneer via Voor de Kunst om deze serie mogelijk te maken.
